AP TET 2025 Psychology – Introduction to Child Development

జీవిలో జరిగే పరిమాణాత్మక గుణాత్మకమైన మార్పులను వికాసం అంటారు..

         ⁠నిర్దిష్టమైన క్రమానుగత పద్ధతిలో జరిగే స్థిరమైన మార్పులను సూచించేది వికాసం

         ⁠పెరుగుదలతో పాటు వచ్చే గుణాత్మక మార్పులే వికాసం.

         ⁠వికాసం ప్రమాణాత్మకమైన మార్పులను సూచిస్తుంది.

         ⁠ఒక వ్యక్తిలో జరిగే మానసిక మార్పుల వివరణను తెలియజేసేది వికాసం.

         ⁠వ్యక్తుల మానసిక, సంజ్ఞానాత్మక, సాంఘిక, నైతిక, ఉద్వేగ మొదలైన గుణాత్మక అంశాలలో వృద్ధిని సూచిస్తుంది.

         ⁠శిశువు యొక్క విధులలో సమర్ధత, క్లిష్టత, నైపుణ్యాభివృద్ధియే వికాసం.

         ⁠వికాసం అనునది క్రమబద్ధమైన, పొందికైన పురోగమన మార్పు.

         ⁠పురోగమనం అనునది మార్పులు నిర్దేశితమైనవి అని సూచిస్తుంది. అనగా మార్పులు వెనుకకు కాకుండా ముందుకు సాగుతాయి అని అర్ధం..

         ⁠క్రమబద్దమైన, పొందికైన అను పదాలు జరిగే మార్పులు, జరిగిన, జరుగబోయే మార్పుల మధ్య ఖచ్చితమైన సంబంధం ఉంటుందని సూచిస్తాయి.

వికాసం అనునది కార్యాత్మక ప్రక్రియ కావున నిరంతరం మార్పు చెందును.

ఉదా : మనం నిత్యం ఉపయోగించే తెలివైనవారు, మంచి అభిరుచి కలవారు, సామర్థ్యాలు, ప్రజ్ఞ, కౌశలాలు, సృజనాత్మకత, సాంఘికీకరణం మొదలైనవి.

ఎలిజిబిత్ హార్లాక్ : “వికాసం అంటే పరిమాణాత్మక గుణాత్మక మార్పులతో జరిగే ఒక సంయుక్త చర్య”.

క్రైగ్: వికాసం అంటే సంరచన , ఆలోచన, ప్రవర్తనలో జరిగే మార్పు”

అండర్సన్ : “ఆకారాలను, ప్రాకార్యాలను సమైక్యం చేసి విశదీకరించే ఒక సంయుక్త కార్యాచరణ చర్యనే వికాసం అంటారు.

అండర్సన్ : పెరుగుదల-వికాసాలు పరస్పరం అవిభాజ్యాలు

ఎరిక్ ఎరిక్సన్ : వ్యక్తి వికాసం అతడు పరిసరాలతో జరుపుకునే పరస్పర చర్యల ఫలితం

ఎ. అంగ్యాల్: వికాసం అంటే మానసికమైనవే కాకుండా, వ్యక్తి తీరుతెన్నులను వ్యక్తపరిచే అనుభవాల మొత్తం,

పెరుగుదల, వికాసాలు పరస్పరం ఏకకాలంలో సాగుతూ, ఒక దానిపై ఒకటి ఆధారపడి ఉంటాయి.

             ఉదా: శిశువు కూర్చోవడం, నడవడం, మాట్లాడటం, కంటే ముందు ఎముకలు, కండరాలు, నాడీమండలం, మొదలైన వ్యవస్థలతో మార్పు చెందును.

 (Differences between Development & Growth)

పెరుగుదల(Growth).

వికాసం  (Development)

1.⁠ ⁠ఇది ప్రతి జీవిలో జరిగే పరిమాణాత్మక మార్పు  2.⁠ ⁠పెరుగుదల కౌమారదశకు ఆగిపోతుంది.  3.⁠ ⁠ఇది మూర్తమైన ప్రక్రియ.   4.⁠ ⁠దీనిని ఖచ్చితంగా కొలిచి చెప్పగలం.   5.⁠ ⁠పెరుగుదల లేకపోయినా వికాసం జరిగిపోవచ్చు. ఉదా: మరుగుజ్జులు   6.⁠ ⁠పెరుగుదల వికాసంలో ఒక భాగం.  7.⁠ ⁠పెరుగుదల సంకుచితమైన చర్య.  8.⁠ ⁠పెరుగుదల మార్పులు ప్రత్యక్షంగా కొలవవచ్చు.    9.⁠ ⁠పెరుగుదల వలన వికాసం జరగవచ్చు/జరగకపోవచ్చు.  10.⁠ ⁠పెరుగుదల అనుపదాన్ని శారీరక మార్పులకు మాత్రమే వాడతారు. ఉదా: పొట్టిగా ఉన్న వారు తెలివైన వాడువటం. 11.⁠ ⁠పెరుగుదలను భౌతికంగా గుర్తించవచ్చు. 12.⁠ ⁠పెరుగుదల ను బహిర్గతంగా గుర్తించవచ్చు 13.⁠ ⁠పెరుగుదల జీవితాంతం కొనసాగదు 14.⁠ ⁠పెరుగుదల గణనాత్మకం 15.⁠ ⁠అంగ వైకల్యాలు పెరుగుదలకు అడ్డుగా నిలుస్తాయి

1.⁠ ⁠పరిమాణాత్మక గుణాత్మక మార్పులు కలయిక, మరియు పరిమాణాత్మకం + క్రియాత్మకం.. 2 వికాసం నిరంతరమైనది. జీవిత పర్యంతరం సాగుతుంది. 3.⁠ ⁠ఇది అమూర్తమైన ప్రక్రియ. 4.⁠ ⁠ఖచ్చితంగా కొలిచి చెప్పలేం కానీ అంచనా వేయవచ్చు 5.⁠ ⁠జరిగే పెరుగుదల వికాసానికి దారి తీయవచ్చు. (సగటు కన్నా ప్రజ్ఞావంతులు) దారి తీయకపోవచ్చు. (సగటు కన్నా ప్రజ్ఞావంతులు) 6.పెరుగుదల కలయితే వికాసంగా చెప్పవచ్చు.  7.⁠ ⁠ఇది విస్తృతమైనది మరియు సంకీర్ణమైనది. 8.⁠ ⁠వికాసం ఒక సంకీర్ణ ప్రక్రియ. వికాసం వలన కలిగే మార్పులు కొలవ దానికి వివిధ రకాల పరికరాలు, పద్ధతులు ఉపయోగించాలి. 9.⁠ ⁠పెరుగుదల లేకపోయినా వికాసం జరుగుతుంది. 10.⁠ ⁠వికాసం, వివిధ అంశాలు అంటే శారీరక, సాంఘిక, నైతిక మార్పులు సూచించడానికి వాడతారు 11.⁠ ⁠వికాసం అంతర్గతంగా జరుగుతుంది. దీన్ని చూడలేం 16.⁠ ⁠వికాసం పరిమాణాత్మకమైనది. 12.⁠ ⁠వికాసం అంతర్గత ప్రక్రియ, పరిశీలనకు అసాధ్యం 13.⁠ ⁠వికాసం జీవితాంతం జరిగే నిరంతర ప్రక్రియ 14.⁠ ⁠వికాసం ను అంచనావేయవచ్చు 15.⁠ ⁠అంగ వైకల్యాలలు వికాసానికి అడ్డు తగలవు 16.⁠ ⁠వికాసం ప్రమాణాత్మకమైనది.

🧩 Importance of Child Development in AP TET 2025

Understanding child development helps teachers:

• Recognize individual differences among students
• Plan age-appropriate lessons
• Use motivation and reinforcement effectively
• Handle classroom behavior positively
• Support students with learning difficulties