APTET Study Material | V Class New EVS Sem-3
మనకు ఎవరు సేవ చేస్తారు
- ప్రజలకు అవసరమైన సౌకర్యాలు అందించే ఒక సేవాసంస్థ — ప్రభుత్వం
- మనదేశంలో 3 స్థాయిలలో ప్రభుత్వాలు ఉన్నాయి
1. స్థానిక ప్రభుత్వం
2. రాష్ట్ర ప్రభుత్వం
3. కేంద్ర ప్రభుత్వం
- స్థానిక ప్రభుత్వం : గ్రామాలు, పట్టణాలలో, నగరంలో ఉండే స్థానిక ప్రభుత్వాన్ని స్థానిక ప్రభుత్వం అంటారు.
APTET Study Material | V Class New EVS Sem-3
- ఉదాహరణ: గ్రామపంచాయితీ, మండల పరిషత్,జిల్లా పరిషత్, పురపాలక మరియు నగర పాలక సంస్థలు
- గ్రామపంచాయితీ :
- గ్రామపంచాయితీ గ్రామంలో నివసించే ప్రజల బాగోగులు చూసుకుంటుంది.
- 18 సంవత్సరాలు పైబడిన గ్రామస్తులచే గ్రామపంచాయితీ సభ్యులు ఎన్నుకోబడతారు .
- పంచాయితీ సభ్యులను 5 సంవత్సరాలకు ఒకసారి ఎన్నుకొంటారు
- గ్రామపంచాయితీ పెద్దను ఏమంటారు – సర్పంచ్
- సర్పంచ్ పదవీ కాలం – 5 సంవత్సరాలు
- గ్రామీణ ప్రాంత ప్రజలకు వారికి కావలసిన సేవలు పారదర్శకతతో అందించడానికి ప్రభుత్వం కొంతమంది ఉద్యోగులచే ఏర్పాటు చేసిన వ్యవస్థ — గ్రామ సచివాలయం
- గ్రామ సచివాలయంలోని ఉద్యోగుల సంఖ్య – 11
- మండల పరిషత్ :
- కొన్ని గ్రామాలు కలసి ఒక మండలం ఏర్పడుతుంది
- మన రాష్ట్రంలో గల మండలాలు – 676
- మండల స్థాయిలోని అన్నీ సంక్షేమ, అబివృద్ధి కార్యక్రమాలను నిర్వహించేది – మండల అబివృద్ధి అధికారులు
- మండల పరిషత్ అధ్యక్షుడు మండల పరిషత్ సభ్యులచే ఎన్నుకోబడతారు
- MPTC అనగా – mandal parishath territoriyal council
- MPTC పదవీకాలం – 5 సంవత్సరాలు
- మండల పరిషత్ కార్యాలయం — విధులు:
- మండల పరిషత్ కార్యాలయానికి అధిపతి – మండల అభివృద్ధి అధికారి (MPDO)
- ప్రాధమిక విద్య అందేలా చూస్తుంది
- వ్యవసాయం, పశువుల పెంపకం, చేపల పెంపకం, కోళ్ళ పరిశ్రమల అబివృద్ధిలో పాల్గొంటుంది .
- రోడ్డు, నీటిపారుదల నిర్మాణం మరియు మరమత్తులు చేస్తుంది
- రక్షిత మంచినీరు అందించడం, ఆరోగ్యం, మహిళా శిశు సంక్షేమం, మురికి నీటి పారుదల సౌకర్యం వంటివి కల్పిస్తుంది .
- పోలీస్ స్టేషన్ – విధులు:
- దీనికి అధిపతి – సబ్ ఇన్ స్పెక్టర్ (SI)
- శాంతి భధ్రతలు కాపాడుతుంది
APTET Study Material | V Class New EVS Sem-3
- ప్రజల నుండి ఫిర్యాదులు స్వీకరించి , నమోదు చేసుకుని వాటి పరిష్కారానికి కృషి చేస్తుంది .
- మండల రెవిన్యూ కార్యాలయం — విధులు:
- దీనికి అధిపతి — తహసీల్డార్
- గ్రామరెవిన్యూ అధికారుల (VRO) పనితీరు పర్యవేక్షిస్తారు .
- MPDO తో కలసి అవసరం ఉన్నవారికి సంక్షేమ కార్యక్రమాలు అందచేస్తారు .
- కులధృవీకరణ, ఆదాయ ధృవీకరణ పత్రము అందచేస్తారు.
- వెట్టి చాకిరీ చేయు ప్రజలకు విముక్తి కలిగిస్తారు .
- రైతులకు పట్టుదారు పాస్ పుస్తకాలు మంజూరు చేస్తారు .
- భూ సంబంధిత సమస్యలు పరిష్కరిస్తారు .
- aptet 2022 ,tet study material , tet notes, tet exam study material pdf free download, tet preparation books, evs notes for ctet, tet preparation books pdf, ctet evs notes, tet notes pdf, tet book pdf, tet practice exams , ap tet 2022 free mock tests,
- ఎన్నికలు నిర్వహిస్తారు.
- ప్రాధమిక ఆరోగ్య కేంద్రం — విధులు:
- దీని అధిపతి – ఆరోగ్య అధికారి .
- ఉప ఆరోగ్య కేంద్రములు నిర్వహించి వాటి కార్యకలాపాలను పర్యవేక్షిస్తారు.
- మండలంలో జాతీయ ఆరోగ్య కార్యక్రమాలు అమలు చేస్తారు .
- తల్లి బిడ్ద సంక్షేమం – పథకంలో భాగంగా సురక్షిత మైన కాన్సులకు బాధ్యత వహిస్తారు .
- బ్యాంక్ – విధులు:
- దీని అధిపతి – బ్యాంక్ నిర్వహణ అధికారి (Bank Manager)
- ప్రజలనుండి సొమ్ము సేకరించి ఖాతాలో జమచేయడం, అవసరమైన వారికి రుణాలు అందజేస్తారు.
- పొదువు మరియు డిజిటల్ లావాదేవీలు చూస్తారు.
- మండల విద్యా వనరుల కేంద్రం:
- దీని అధిపతి – మండల విద్యాశాఖాధికారి (MEO)
- బడి ఈడు గల పిల్లలను పాఠశాలలో నమోదు చేస్తారు .
- బడిలో పిల్లలకు మధ్యాహ్న భోజనం, నాణ్యమైన విద్య ఇతర కార్యక్రమాల అమలు పర్యవేక్షిస్తారు.
- పశు వైద్యశాల:
- దీని అధిపతి – పశువైద్యాధికారి
- పశువుల ఆరోగ్యం సంరక్షణ, గాయపడిన జంతువులకు వైద్యం అందిస్తారు
- జంతువుల నుండి మనుషులకు సోకే వ్యాధులను గుర్తించి వాటికి నివారణ, వాటికి ఇవ్వవలసిన బలవర్జకం అయిన ఆహారంపై రైతులకు అవగాహన కల్పిస్తారు
APTET Study Material | V Class New EVS Sem-3
- జిల్లా పరిషత్:
- కొన్ని మండలాలు కలసి జిల్లా ఏర్పడుతుంది
- మన రాష్ట్రంలో గల జిల్లాలు – 13
- ప్రజల సంక్షేమం కొరకు జిల్లాన్ధాయిలో అనేక కార్యక్రమాలు అమలు పరచేది – జిల్లా పరిషత్
- ZPTC సభ్యులను ఎన్నుకునేది – మండలంలోని ఓటర్లు
- ZPTC అనగా – zilla parishath territorial council
- ZPTC సభ్యులు అందరూ కలిసి జిల్లా పరిషత్ అధ్యక్షుడిని ఎన్నుకుంటారు
- జిల్లాలోని అన్నీ ప్రభుత్వ సంస్థల కార్యకలాపాలను పర్యవేక్షించేది – జిల్లా కలెక్టర్
- పురపాలక మరియు నగర పాలకసంస్థలు:
- పట్టణాలలో గల స్థానిక ప్రభుత్వం – పురపాలక సంస్థ
- నగరాలలో గల స్థానిక ప్రభుత్వం – నగర పాలక సంస్థ
- మన రాష్ట్రంలో గల పురపాలక సంస్థలు – 74
- మన రాష్ట్రంలో గల నగరపాలక సంస్థలు – 16
- పురపాలక సంఘ అధిపతి — చైర్మన్
- నగరపాలక సంస్థ అధిపతి – మేయర్
APTET Study Material | V Class New EVS Sem-3
- వగరపాలక పురపాలక సంస్థ విధులు:
1. వీధి దీపాల ఏర్పాటు
2. జనన,మరణాల నమోదు
3. గృహాలు,పార్కుల నిర్మాణం
4. ఆసుపత్రుల ఏర్పాటు
5. రోడ్ల నిర్మాణం, మరమ్మతులు నిర్వహణ
6. రక్షిత మంచి నీటి సౌకర్యం కల్పించడం
7. చెత్తను శుభ్రం చేయడం, వ్యర్థ పదార్థాలు తొలగించడం
- రాష్ట్ర ప్రభుత్వం:
- ప్రతి రాష్ట్రానికి సొంత ప్రభుత్వం ఉంటుంది.
- రాష్ట్ర ప్రభుత్వం ముఖ్య మంత్రి మరియు మంత్రి మండలి కలిగి ఉంటుంది.
- AP గవర్నర్ – శ్రీ బిశ్వఛందన్ హరిభూషన్ గారు
- AP ముఖ్యమంతిరి – శ్రీ ys జగన్మోహన్ రెడ్డి గారు
- AP విద్యాశాఖామంత్రి — శ్రీ బొత్స సత్యనారాయణ .
- రాష్ట్రంలో చట్టాలు రూపోందించుకోవడంలో, వాటిని అమలు పరచడంలో రాష్ట్ర ప్రభుత్వం బాధ్యత వహిస్తుంది.
- మంత్రి మండలిని ఎవరు నియమిస్తారు – ముఖ్యమంత్రి సలహామేరకు గవర్నర్.
APTET Study Material | V Class New EVS Sem-3
- కేంద్ర ప్రభుత్వం:
- కేంద్ర ప్రభుత్వానికి అధిపతి – రాష్ట్ర పతి
- ప్రధాన మంత్రి నియమించేది – రాష్ట్ర పతి
- కేంద్ర మంత్రి మండలిని ఎవరు నియమిస్తారు – ప్రధాన మంత్రి సలహామేరకు రాష్ట్రపతి .
- తపాలా, రైల్వేలు, టెలికాం,విమానాశ్రయాలు,ప్రకృతి విపత్తులు నిర్వహణ వంటి సేవలు అందించేది – కేంద్ర ప్రభుత్వం
- రాష్ట్రాలలో అత్యున్నత న్యాయ వ్యవస్థ — హైకోర్టు
- దేశంలో అత్యున్నత న్యాయవ్యవస్థ – సుప్రీం కోర్టు
- ప్రభుత్వ సంస్థలు ప్రజలు ప్రాధమిక అవసరాలు తీరుస్తాయి.
పప్రపంచాన్ని చుసివద్దాం
- రాయచోటి ఏ జిల్లాలో గలదు – కడప .
- విశాఖపట్టణంలో అంతర్జాతీయ విమానాశ్రయం కలదు .
APTET Study Material | V Class New EVS Sem-3
- కృష్ణపట్నం ఓడరేవు ఏ జిల్లాలో గలదు — నెల్లూరు
- ఒకదేశం నుండి ఇంకొక దేశానికి వెళ్లడానికి అంతర్జాతీయ రవాణా వ్యవస్థ ఉపయోగిస్తాం .
- విదేశాలకు వెళ్లడానికి ప్రధాన మార్గాలు – వాయుమారాలు, జలమార్గాలు .
- జలప్రయాణానికి వాయు మార్గంతో పొలిస్తే ఖర్లు తక్కువ, సమయం ఎక్కువ పడుతుంది .
- శ్రీకాకుళం జిల్లా కింతలి గ్రామంలో రైతులు పండ్లుకూరగాయలు, ఆకుకూరలు పండించి మార్కెట్ లలో అమ్ముతారు .
- మన ప్రదేశంలో తయారు చేయు ఉత్పత్తులు అధికంగా ఉంటే ఇతర ప్రదేశాలకు పంపబడతాయి. ఈ పద్ధతిని ఎగుమతి అంటారు.
- ఎగుమతుల ద్వారా లభించేది – విదేశీ కరెన్సీ
- విదేశీ కరెన్సీ ఆయాదేశాల ఆర్థిక వృద్ధికి సహాయపడును.
- మనకు అవసరమైన ఉత్పత్తులు ఇతర ప్రాంతముల నుండి దిగుమతి చేసుకుంటారు .
- పూసర్ల వెంకట సింధు బ్యాట్మింటన్ క్రీడాకారిణి.
APTET Study Material | V Class New EVS Sem-3
- 2016 లో PV సింధు ప్రపంచ బ్యాట్మింటన్ ఛాంపియన్ షిప్ లో స్వర్ణ పథకం గెలుచుకుంది.
- PV సింధు ఆటలలో పాల్గొనడం కోసం స్విట్టర్లాండ్, మలేషియా, రియోడి జెనీరో వంటి ప్రదేశాలు దర్శించింది .
- PV సింధు భారత ప్రభుత్వం నుండి పొందిన పురస్కారాలు – పద్మ భూషణ్, పద్మశ్రీ, రాజీవ్ ఖల్ రత్న
- ఆంధ్రప్రదేశ్ ప్రభుత్వం ౧౪ సింధు ఏ ప్రభుత్వ ఉద్యోగం ఇచ్చి సత్కరించింది – డిప్యూటీ కలెక్టర్
- ఆంధ్రా కాశ్మీర్ గా పిలవబడే ప్రదేశం – లంబసింగి
- లంబసింగి విశాఖపట్టణం జిల్లాలో ఉన్న గిరిజన ప్రాంతం. .
- గ్లోబల్ విలేజ్ అనగా ప్రపంచం ఒక కుగ్రామం అని అర్థం .
- సమాచార వ్యవస్థ మరియు రవాణా వ్యవస్థలు కలిసి ప్రపంచాన్ని ఒక కుగ్రామంగా మార్చేశాయి.కావున మొత్తం ప్రపంచాన్ని గ్లోబల్ విలేజ్ అంటున్నాం.
- సమాచార, రవాణా వ్యవస్థలను ఇంటర్నెట్ విపరీతంగా ప్రభావితం చేసి ప్రపంచాన్ని ఒక కుగ్రామంగా మార్షి వేసింది .
- గ్లోబలైజేషన్ వలన ప్రజల మధ్య దూరం తగ్గించబడింది. ప్రపంచంలో ఏ ప్రదేశంలో ప్రజలైనా చేరుకోదగ్గ విధంగా కనెక్ట్ చేయబడింది .
APTET Study Material | V Class New EVS Sem-3
ప్రమాదాలు – ప్రధమ చికిత్స
- పాఠశాలలో అగ్ని ప్రమాదాలు నివారించడానికి ప్రతి పాఠశాల యందు మంటలను ఆర్పే యంత్రము ఏర్పాటు చేయాలి.
- గోడలపై 6 అడుగుల కంటే ఎత్తులో స్విచ్ బోర్డ్ లు ఏర్పాటు చేయాలి .
- వైకల్యం ఉన్న విద్యార్థుల కోసం ర్యాంప్ నిర్మించాలి .
- రోడ్లను దాటడానికి zebra crossing ఉపయోగించాలి .
- హాస్పిటల్ కు వెళ్ళే లోపు బాధితుడుకు అందచేయు తక్షణ చికిత్సను ప్రధమ చికిత్స అంటారు.
- ప్రధమ చికిత్స పెట్టె (+) ఆకారపు గుర్తు కలిగిఉంటుంది .
- ప్రధమ చికిత్స పెట్టెలో ఉండేవి – దూది, టింక్షర్, అయోడిన్, అయింట్ మెంట్ , మెడికేటెడ్ ప్లాస్టర్, కత్తెర, బ్యాండెజ్ క్లాత్, యాంటీసెప్టిక్ క్రీం, పెట్రోలియం జెల్లీ, సబ్బు, జ్వరమానిని .
- అ) గాయాలకు ప్రధమ చికిత్స
- 1. తడి దూదిని ఉపయోగించి గాయాన్ని సబ్బు నీటితో గాని, సెప్టిక్ లోషన్ తో గాని శుభ్రం చేయాలి.
- 2. దూదితో టింక్షర్ ఆయోడిన్ ను గానీ, యాంటీసెప్టిక్ క్రీము గాని రాయాలి.గాజు గుడ్డతో కట్టుకట్టి పైన ప్లాస్టర్ వేయాలి
- ఆ) కాలిన గాయాలకు ప్రధమ చికిత్స
- 1. కాలిన గాయం పై కొంత సేపు చల్లని నీరు పోయాలి
- 2. కాలిన గాయం తీవ్రమైనది అయితే లేపనం పూయాలి
- 3. కాలిన గాయం పైన ఏర్పడిన నీటి బొబ్బలను చిదమకూడదు,కట్టు కట్టకూడదు, రుద్దకూడదు, ఐస్ ఉపయోగించకూడదు
- aptet 2022 ,tet study material , tet notes, tet exam study material pdf free download, tet preparation books, evs notes for ctet, tet preparation books pdf, ctet evs notes, tet notes pdf, tet book pdf, tet practice exams , ap tet 2022 free mock tests,
- ఇ) కుక్క కాటుకు ప్రధమ చికిత్స
- 1. కుక్క కరిచిన ప్రదేశమును సబ్బు లేదా యాంటీసెప్టిక్ లోషన్ కడగాలి .
- 2. గాయాన్ని ప్లాస్టర్ తో గానీ గాజుగుడ్డతో కానీ కట్టుకట్టకూడదు .
- ఈ) పాము కాటుకు ప్రధమ చికిత్స
- 1. మొదట కాటు వేయబడిన భాగాన్ని నిశితంగా పరిశీలించి,విష సర్పమో కాదో నిర్ధారించుకోవాలి .
- 2. సాధారణంగా పాము కాటుకు గురైన వ్యక్తి భయంతో స్పృహ తప్పి పడిపోతాడు అతని భయం తగ్గించేలా మాట్లాడాలి.
- 3. విషం శరీరంలో ఇతర భాగాలకు వ్యాపించకుండా ఒక గుడ్డతో గాయం పై భాగంలో గట్టిగా కట్టుకట్టాలి .
- 4. పాము కరిచిన వ్యక్తి అచేతనంలోకి పోకుండా చూడాలి .
- 5. వెంటనే బాధితుడిని డాక్టరు వద్దకు తీసుకువెళ్లాలి
- ఉ) తేలు కుట్టినప్పుడు ప్రధమ చికిత్స
- 1. సబ్బునీళ్లతో గాయాన్ని కడగాలి .
- 2. గాయం భాగం పై నొప్పి తగ్గేటట్లు మెల్లగా ఒత్తాలి .
- 3. వెంటనే బాధితుడిని డాక్టరు వద్దకు తీసుకువెళ్లాలి
- ఊ) నీళ్ళలో మునిగినప్పుడు — ప్రధమ చికిత్స
APTET Study Material | V Class New EVS Sem-3
- సాధారణంగా నీళ్ళలో మునిగిన వ్యక్తి ఎక్కువ నీళ్ళను మింగివేస్తాడు.అందువలన అచేతన అవస్థలోనికి వెళ్ళిపోతాడు.శ్వాస నాళాలు నీటితో మూసుకుపోతాయి .
1. తాగిన నీరు బయటకు వచ్చేలా రెండు చేతులతో పొట్టపై ఒత్తాలి.
2. శిక్షణ తీసుకున్నవారైతే నోటితో శ్వాస మార్గంలో నీళ్ళను తొలగించి మళ్ళీ శ్వాస ఆడేలా చేస్తారు.
- భారత ప్రభుత్వం ఎవరైన ఒక వ్యక్తికి ఏదయినా అత్యవసర సేవ అవసరం అయినప్పుడు సహాయ చర్యల కోసం కొన్ని ఉచిత ఫోన్ సేవలు కల్పించింది .
- వైద్య సేవల కొరకు , పోలీసు, అగ్ని ప్రమాదాలు నివారణ కొరకు 24 గంటలు అందుబాటులో ఉండే సేవలను అత్యవసర సేవలు అంటారు.
- ఉచిత వైద్య సలహాలు అందించే సేవ – 104
- 104 వారు ఫోన్ ద్వారా ఉచిత వైద్య సలహాలు అందిస్తారు
- గ్రామీణ ప్రాంతాల వారికి ఈ సేవలు బాగా ఉపయోగపడతాయి .
- పోలీసుల నుండి లభించే అత్యవసర సేవ phone no – 100
- ఎవరైనా వ్యక్తికి ఏదైనా అత్యవసర సేవ అవసరం అయినప్పుడు సంప్రదించవలసిన నంబర్ – 108
- aptet 2022 ,tet study material , tet notes, tet exam study material pdf free download, tet preparation books, evs notes for ctet, tet preparation books pdf, ctet evs notes, tet notes pdf, tet book pdf, tet practice exams , ap tet 2022 free mock tests,
భారత స్వాతంత్ర్య ఉద్యమం
- 1947 ఆగప్ట్ 15 న మన దేశం బ్రిటీష్ వాళ్ళ నుండి స్వాతంత్రం పొందింది .
- చంద్ర గుప్త మౌర్యుడు , అక్టర్ , షాజహాన్ , సముద్ర గుప్తుడు వంటి గొప్ప రాజులు భారతదేశాన్ని గొప్ప దేశంగా తీర్చి దిద్దారు .
- భారతదేశంలో వీరి కాలంలో నలందా , తక్షశిల వంటి గొప్ప విశ్వవిద్యాలయాలు స్థాపించబడ్డాయి.
- భారతదేశాన్ని అరబ్బుల దండయాత్రలు , ఐరోపా వారు బలహీనపరచి భారతదేశాన్ని వారి పాలన కిందకు తెచ్చుకున్నారు.
- ఒక వ్యక్తి లేదా ఒక సందర్భానికి గౌరవసూచనగా నిర్మించబడిన ఒక విగ్రహం లేదా భవనాన్ని చారిత్రక కట్టడం అంటారు .
- చారిత్రక కట్టడాలకు ఉదాహరణ : తాజ్ మహల్ , ఎర్ర కోట, సాంచీ స్తూపం .
- భారతదేశానికి సముద్ర మార్గం కనుగొన్న సంవత్సరం — 1498
- భారతదేశానికి సముద్రమార్గం కనుగొన్న పోర్టుగీసు నావికుడు – వాస్కోడిగామా .
- పోర్చుగీస్ వారు, డచ్చివారు, French వారు, British వారు ఒకరి తర్వాత ఒకరు భారతదేశానికి వ్యాపారం కోసం వచ్చారు .
- బ్రిటీష్ వారు ఈస్ట్ ఇండియా కంపెనీ స్థాపించి 1757 నుండి భారతీయ రాజ్యాలను పాలించడం మొదలు పెట్టారు .
- 1857 లో భారత దేశంలో వివిధ ప్రాంతాలలో ప్రజలు 8149 వారిపై తిరిగుబాటు చేశారు .
- ప్రధమ స్వాతంత్ర్య సంగ్రామం జరిగిన సంవత్సరం – 1857 .
- భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ ఏర్పడిన సంవత్సరం — 1885 .
- భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ స్థాపకుడు – ఉ౦ హ్యూమ్
- గాంధీజీ దక్షిణాఫ్రికా నుండి భారత దేశానికి తిరిగి వచ్చిన సంవత్సరం – 1915
- మహాత్మాగాంధీ 1919 వ సంవత్సరంలో స్వాతంత్ర పోరాటంలో చేరారు .
APTET Study Material | V Class New EVS Sem-3
- గాంధీజీ సహాయ నిరాకరణ ఉద్యమం, ఉప్పు సత్యాగ్రహం చేపట్టారు .
- 1942 వ సంవత్సరంలో భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ భారతదేశాన్ని వదిలి వెళ్లాలని బ్రిటిష్ వారిని డిమాండ్ చేసింది .
- బ్రిటీష్ వారికి వ్యతిరేకంగా గాంధీజీ ఇచ్చిన నినాదం – డూ ఆర్ డై.
- 1947 ఆగప్ట్ 14 అర్థరాత్రి బ్రిటిష్ వారు భారతదేశం వదిలి వెళ్లారు .
- ఆగష్ట్ 15 న మనం స్వాతంత్ర దినోత్సవం జరుపుకుంటారు .
- ౫భారత రాజ్యాంగాన్ని రచించే బాధ్యత ను రాజ్యాంగ పరిషత్ ఎవరికి అప్పగించింది – 8గ అంబేడ్కర్ .
- భారత రాజ్యాంగం ఎప్పటి నుండి అమలులోకి వచ్చింది – 1950 జనవరి 26
- గణతంత్ర దినోత్సవం ఎప్పుడు జరుపుకుంటారు – జనవరి 26
- యూరోపియన్ లు భారత సముద్రమార్గం కనుగొన్న సంవత్సరం -1498
- భారతదేశంలో బ్రిటిష్ పాలన స్థాపన జరిగిన సంవత్సరం — 1757
- బ్రిటిష్ పాలనపై ప్రజల తిరుగుబాటు – 1857
- భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ స్థాపన – 1885
- బెంగాల్ విభజన జరిగిన సంవత్సరం – 1905
- వందేమాతర ఉద్యమం ప్రారంభం అయిన సంవత్వరం -1905
- సహాయ నిరాకరణ ఉద్యమం ఎప్పుడు ప్రారంభం అయింది -1920
- ఉప్పు సత్యాగ్రహం ఎప్పుడు ప్రారంభం అయ్యింది – 1930
- స్వాతంత్ర పోరాటంలో గాంధీజీ నాయకత్వం ప్రారంభం అయిన సంవత్సరం – 1919
- క్విట్ ఇండియా ఉద్యమం ఏ సంవత్సరంలో ప్రారంభం అయింది – 1942
- ఆంధ్రప్రదేశ్ నుండి స్వాతంత్ర ఉద్యమంలో పాల్గొన్న సమరయోధులకు ఉదాహరణ : అల్లూరి సీతారామరాజు , దుగ్గిరాల గోపాల కృష్ణయ్య, దువ్వ్వూరి సుబ్బమ్మ, గాడిచర్ల హరిసర్వోత్తమరావు, కొండా వెంకటప్పయ్య, పోనాక కనకమ్మ, శ్రీ పొట్టి శ్రీరాములు, టంగుటూరి ప్రకాశం పంతులు…
- భారత దేశం రిపబ్లిక్ గా మారిన సంవత్సరం – 1950 జనవరి 26
- జనవరి 26 న గణతంత్ర దినోత్సవం జరుపుకుంటారు
అవని నుండి అంతరిక్షానికి
- సముద్ర ప్రయాణం ద్వారా భూమి గుండ్రంగా ఉందని నిరూపించింది – ఫెర్దినాండ్ మాజిలాన్ .
- మాజిలాన్ ఏ దేశానికి చెందిన నావికుడు – పోర్టుగీస్
- భూమికి నమూనా — గ్లోబ్
APTET Study Material | V Class New EVS Sem-3
aptet 2022 ,tet study material , tet notes, tet exam study material pdf free download, tet preparation books, evs notes for ctet, tet preparation books pdf, ctet evs notes, tet notes pdf, tet book pdf, tet practice exams , ap tet 2022 free mock tests,
- భూమి మీద ఉన్న వివిధ రకాల ప్రాంతాలను గుర్తించడానికి సహాయపడేది — గ్లోబ్
- గ్లోబ్ మీద అడ్డంగా నీయబడిన ఊహారేఖలు — అక్షాంశాలు
- గ్లోబ్ మీద నిలువు గా గీయబడిన ఊహా రేఖలు – రేఖాంశాలు
- అక్షాంశాలు ,రేఖాంశాలు రెండూ ఊహారేఖలే .
- గ్లోబ్ ను అడ్డంగా రెండు సమాన భాగాలుగా విభజించే అక్షాంశం – భూమధ్య రేఖ.
- గ్లోబ్ ను నిలువుగా విభజించు రేఖాంశాన్ని పమంటారు – ప్రైమ్ మెరిడియన్.
- భూమి ఒక ఊహాజనిత అక్షం ఆధారంగా కొద్దిగా వంగి తిరుగుతుంది .
- భూమి తన చుట్టూ తాను తిరగడాని ఏమంటారు – భూ భ్రమణం .
aptet 2022 ,tet study material , tet notes, tet exam study material pdf free download, tet preparation books, evs notes for ctet, tet preparation books pdf, ctet evs notes, tet notes pdf, tet book pdf, tet practice exams , ap tet 2022 free mock tests,
- భూ భ్రమణానికి పట్టే సమయం — 24 గంటలు.
- భూ భ్రమణం వలన రాత్రి ,పగల్లు ఏర్పడతాయి .
- భూమి తన అక్షం పై తాను తిరుగుతూ సూర్యుని చుట్టూ తిరగడాన్ని భూపరిభ్రమణం అంటారు .
- భూ పరిభ్రమణానికి పట్టే సమయం – 365 రోజులు.
- భ్రూ పరిభ్రమణం వలన బుతువులు ఏర్పడడం ,బుతువులలో మార్చులు గమనించవచ్చు ం
- ఖగోళ దూరదర్శిని తో మనం నక్షత్రాలు , గ్రహాలు , ఉపగ్రహాలను పరిశీలించవచ్చు .
- సూర్యుడు, సూర్యుని చుట్టూ తిరిగే గేయహాలను కలిపి సౌర కుటుంబం అంటారు .
- సూర్యుని కక్ష్య లో ష్లానెట్స్, ఆస్ట రాయిడ్స్, తోక చుక్కలు ఇతర పదార్ధాలు ఉంటాయి .
- సూర్యుని నుండి దూరంలో భూమి స్థానం – 3౩ వది.
- సూర్యునికి దగ్గరగా ఉన్న గ్రహం — బుధుడు.
- సూర్యునికి అతి దూరంగా ఉన్న గ్రహం -నెప్యూన్ .
- భూమికి గల ఒకే ఒక సహజ ఉపగ్రహం — చంద్రుడు .
- చంద్రుడు భూమి చుట్టూ పరిభ్రమిస్తుంది .
- భూమి చుట్టూ ఒకసారి చంద్రుడు తిరగడానికి పట్టే సమయం — 27 రోజులు.
- సౌర కుటుంబంలో ఉన్న మొత్తం గ్రహాలు -8 , అవి — బుధుడు , శుక్రుడు , భూమి ,కుజుడు ,గురుడు, శని, యురేనస్, నెప్ట్యూన్ .
- రాకెట్లను ఉపయోగించి అంతరిక్షంలోని ప్రవేశ పెట్టిన మానవ నిర్మిత ఉపగ్రహాన్ని కృత్రిమ ఉపగ్రహం అంటారు.
APTET Study Material | V Class New EVS Sem-3
aptet 2022 ,tet study material , tet notes, tet exam study material pdf free download, tet preparation books, evs notes for ctet, tet preparation books pdf, ctet evs notes, tet notes pdf, tet book pdf, tet practice exams , ap tet 2022 free mock tests,
- భారతదేశం ప్రయోగించిన మొదటి కృత్రిమ ఉపగ్రహం — ఆర్యభట్ట .
- ఆర్య భట్ట ఉపగ్రహాన్ని భారత్ ప్రయోగించిన సంవత్సరం – 1975 .
- చంద్రయాన్ -2 అను కృత్రిమ ఉపగ్రహాన్ని (2019) july 22 న ప్రయోగించారు .
- చంద్రయాన్ -2 ఉపగ్రహాన్ని పొట్టిశ్రీరాములు నెల్లూరు జిల్లాలోని శ్రీహరికోట వద్ద గల సతీష్ ధావన్ స్పేస్ సెంటర్ నుండి GSLV-MK11-M1 ద్వారా ప్రయోగించారు .
- చంద్రయాన్ -1 తర్వాత తర్వాత ప్రయోగించిన రెండవ ఉపగ్రహం — చంద్రయాన్ -2
- చంద్రయాన్ -2 లో అమర్హిన పరికరాలు — ఆర్టిటార్, విక్రమ్ లాండర్, ప్రగ్యాన్ రోవర్ .
- కమ్యూనికేషన్ ప్రసారం , వాతావరణ శాస్త్రం ,సముద్ర శాస్త్రం ,వనరుల సేవ మొదలైన వాటి సేవలను కృత్రిమ ఉపగ్రహాలు అందచేస్తాయి .
APTET 2022 Study Material | 5th Class EVS 7,8,9 Lessons
APTET 2022 Study Material | 5th Class EVS 7,8,9 Lessons
ap tet , ap tet notification 2022, ap tet 2022, tet notification 2022 ap, ap tet notification 2022 in telugu ,
ap tet 2022 notification, tet notification 2022 ap, ap tet official website, tet ap, ap tet online test, ap tet online coaching
వ్యవసాయం
- వరిసాగులోని వివిధ దశలు:-
1. పొలాన్ని దుక్కిదున్నడం:- మొదట రైతులు పొలాన్ని వ్యవసాయానికి సిద్దం చేస్తారు. ఎడ్లతో గాని, టాక్టర్ తో గాని పొలాన్ని దున్నుతారు
2. చదును చేయడం :- దున్నిన పొలాన్ని నీటితో నింపి నాట్లు వేయడానికి చదును చేస్తారు
3. నాట్లు వేయడం: రైతులు వారి మదుల నుండి తెచ్లి చదును చేసిన పొలంలో నాటుతారు
4. నీరు పెట్టడం :
5. ఎరువులు వేయడం
6. సస్వరక్షణ:. మొక్కలకు వ్యాధులు సోకుండా నివారించడానికి కిమీ సంహారక మందులు వాడతారు
7. పంటకోత
8. నూర్చడం
9. తూర్చారబట్టడం :- తూర్పార బట్టడం ద్వారా గింజలను ఊకను వేరు చేస్తారు
10. నిల్వచేయడం
11. మర పట్టించడం :
- పొలానికి నీటి సరఫరా చేయడాన్ని నీటి పారుదల అంటారు.
- వరిని నీటి ఆధారిత పంటగా చెపుతారు…
- వ్యవసాయానికి నీటి సరఫరా 4 రకాలుగా చేస్తారు
- 1. క్షేత్ర నీటి పారుదల :- వర్ష పాఠం తగినంతగాలేనపుడు ఈ విధానం ద్వారా పొలానికి నీరు సరఫరా చేస్తారు
- 2.చాళ్ళు నీటి పారుదల :. చాళ్ళు మరియు కందకాలు తవ్వివాటి ద్వారా పొలానికి నీటి పారుదల చేస్తారు
- 3. స్రింక్లర్ నీటి పారుదల :. నియంత్రిత పద్దతిలో ప్రత్యక్ష పైపుల ద్వారా వర్షం వలె నీటిని చల్లుతారు
- 4.బిందు సేద్యం:- నీటి గొట్టానికి చిన్న రంధ్రములు చేసి నేలపై ఉంచి నీరు ఆ రంధ్రముల ద్వారా నేరుగా మొక్కల వేర్లకు చేరే ఏర్పాటు చేస్తారు
వ్యవసాయంలో ఉపయోగించే సాంప్రదాయ పనిముట్లకు ఉదా:- నాగలి, గడ్డపార, కొడవలి, విత్తనాలు చల్లు గొర్రు.
APTET 2022 Study Material | 5th Class EVS 7,8,9 Lessons
- ఆధునాతన వ్యవసాయ పనిముట్లకు దాహరణ — వరినాట్ల యంత్రం, వరి కోత యంత్రం
- మొక్కల పెరుగుదల పంట దిగుబడి, నేల సారంపై ఆధారపడి ఉంటుంది
- ఎరువులు ఉపయోగించడం వలన పంట పెరుగుదల, దిగుబడి పెంచవచ్చు .
- సహజ ఎరువులకు ఉదాహరణ :- కంపోస్ట్, మొక్కల అవశేషాలు, ఆవుపేడ, జంతువుల విసర్జితాలు
- రసాయన ఎరువులు నేలలో ఉండిపోయి నేల సారాన్ని తగ్గిస్తాయి
- గొంగళి పురుగు మాత్ గా మారి పంటను నాశనం చేస్తుంది
- గొంగళి పురుగు వివిధ దశలలో పంటను నాశనం చేస్తుంది .
- పరాగసంపర్కం మరియు విత్తనాలు పర్పడడంలో ప్రముఖపాత్రవహించేవి – సీతాకోకచిలుక, తేనెటీగ
- సీతాకొక చిలుక జీవిత చరిత్ర :- గుడ్డు – లార్వా – ప్యూపా – ఇమాగో
- కప్ప లార్వాను ఏమని పిలుస్తారు – టాడ్ పోల్స్ (తోక కప్పలు)
- టాడ్ పోల్ చిన్న చేపను పోలి ఉంటుంది
- టాడ్ పోల్ తరువాత కప్పగా మారుతుంది
- కప్ప జీవిత చక్రం:- గుడ్ల సమూహం — టాడ్ పోల్ – కాళ్ళు కలిగిన టాడ్ పోల్ – చిరుకప్ప – కప్ప
- కప్ప టాడ్ పోల్ గా ఉన్నపుడు శైవలాలను తిని నీటిని శుభ్రంగా ఉంచడంలో సహాయం చేస్తుంది
- కప్పగా మారిన తరువాత కీటకాలను తిని ఆ ప్రదేశాన్ని శుభ్రంగా ఉంచుతాయి
- పర్యావరణం దెబ్బతినడం గురించి తలియచేయడంలో మంచి సూచికలు — కప్పలు, సీతాకొక చిలుకలు
- కిమిసంహరక మందుల అధిక వాడకం అనునది కాన్సర్ వంటి రోగాలకు కారణం అవుతుంది
- రైతులు సేంద్రీయ వ్యవసాయ పద్దతులు ఉపయోగించాలి
- సేంద్రీయ వ్యవసాయంలో ఉపయోగించే ఎరువులు – పశువులవ్యర్దాలు , వర్షి కంపోస్ట్, నూనె మరియు జీవవ్యర్జాలు
- సేంద్రీయ పద్దతిలో వ్యవసాయం చేయడాన్ని – ZBNF అంటారు
ap tet , ap tet notification 2022, ap tet 2022, tet notification 2022 ap, ap tet notification 2022 in telugu ,
ap tet 2022 notification, tet notification 2022 ap, ap tet official website, tet ap, ap tet online test, ap tet online coaching
- ZBNF అనగా జీరోబడ్జెట్ నేచురల్ ఫార్మింగ్
- సేంద్రీయ వ్యవసాయం వలన లాభాలు
1. పర్యావరణ పరిరక్షణ
2. కాలుష్యం తగ్గిస్తుంది
3. నీటిని పొదుపు చేస్తుంది
4. నేల కోత తగ్గిస్తుంది
5. నేల సారం పెంచుతుంది
- ధాన్యాన్ని ఎండబెట్టి గాలి, వెలుతురు ఉన్న గదులలో నిలువచేస్తారు.
- ధాన్యాన్ని గదిలో నిలువచేసే ముందు పురుగు మందులు చల్లి గదిని శుభ్రం చేస్తారు .
- ఆధునిక నిలువ చేయు పద్ధతిలో ధాన్యాన్ని గోదాములలో, శీతలీకరణ గోదాములలో నిల్వ చేస్తారు
- ఆంధ్రప్రదేశ్ రాష్ట్రంలో ముఖ్యమైన పంట వరి
- మన రాష్ట్రంలో 62 శాతం మండి వ్యవసాయం ముఖ్యమైన వృత్తిగా కలిగి ఉన్నారు
- శ్రీకాకుళంలో ప్రధాన పంట — వరి
- విశాఖపట్టణంలో ప్రధాన పంట — పసుపు
- విజయ నగరంలో ప్రధాన పంట — అరటి
- తూర్పు గోదావరి ప్రధాన పంట — వరి
- పశ్చిమ గోదావరి ప్రధాన పంట — వరి, అరటి
- కృష్ణలో ప్రధాన పంట — వరి, పశు గ్రాసం , పసుపు
- గుంటూరులో ప్రధాన పంట — వరి, పశుగ్రసం, జొన్న, పసుపు, టమాటా
- ప్రకాశంలో ప్రధాన పంట — పశుగ్రసం, జొన్న, కమలాలు
- నెల్లూరులో ప్రధాన పంట — వరి
- కడపలో ప్రధాన పంట — అరటి, టమాటా, కమలా, జొన్నలు
- కర్నూలులో ప్రధాన పంట – టమాటా, కమలా, కీర, పసుపు, అరటి, జొన్న
- చిత్తూరులో ప్రధానపంట — టమాటా, పశుగ్రసం, కీర
- అనంతపురంలో ప్రధానపంట – టమాటా, అరటి, కమల, వరి, కీర
- చిరుధాన్యాలకు ఉదాహరణ — కొర్రలు, అండుకొర్రలు, సామలు, అరికెలు, ఉదలు
- వరి, గోధుమ, చిరుధాన్యాలు ఉత్వత్తి చేయడంలో భారత దేశం ఎన్నవ స్థానంలో ఉంది – 2వ
- మన ఆరోగ్యం మన ఆహార అలవాట్ల పై ఆధారపడి ఉంటుంది
- మన ఆహారంలో పిండిపదార్థాలు, ప్రోటి లు, కొవ్వులు, ఖనిజ లవణాలు, విటమిన్లు ఉండాలి
నీరు ఎంతో విలువైనది
- గ్రామాలలో చెరువులు, నూతులు, బోరుబావులు ప్రధానమైన నీటి వనరులు.
- ap tet , ap tet notification 2022, ap tet 2022, tet notification 2022 ap, ap tet notification 2022 in telugu ,
- ap tet 2022 notification, tet notification 2022 ap, ap tet official website, tet ap, ap tet online test, ap tet online coaching
- నీటికి ప్రధాన వనరు – వర్షపు నీరు
- వర్షపు నీటిని నిల్వచేయుటకు చెరువులు నిర్మిస్తాం
- నదులలో నీరు నిల్వ చేయుటకు ఆనకట్టలు, జలాశయాలు నిర్మిస్తాం
- జలాశయాలలో నీటి మట్టం పెంచడానికి నాదివాలుకి అడ్డుగా నీటిని నిలువ చేయుటకు నిర్మించబడిన అడ్డుకట్ట ను ఆనకట్ట అంటారు
- మన రాష్ట్రంలో ముఖ్య నదులు – గోదావరి, వంశధార, పెన్నా
- మన రాష్ట్రంలో ఉన్న జలాశయాలు — పులిచింతల, తెలుగుగంగ, తోటతల్లి బ్యారేజ్, కండలేరు జలాశయం, వెలుగొండ
- నాగార్జున సాగర్ , శ్రీశైలం ఆనకట్టలు ఏ నదిపై నిర్మించారు – కృష్ణానది
ap tet , ap tet notification 2022, ap tet 2022, tet notification 2022 ap, ap tet notification 2022 in telugu ,
ap tet 2022 notification, tet notification 2022 ap, ap tet official website, tet ap, ap tet online test, ap tet online coaching
- సర్ ఆర్థర్ కాటన్ బ్యారెజ్ గోదావరి నదిపై ధవళేశ్వరం వద్ద నిర్మించబడింది
- సర్ ఆర్థర్ థామస్ కాటన్ బ్రిటీష్ దేశానికి చెందిన నీటి పారుదల శాఖ ఇంజనీరు
- గోదావరి నదిపై తూర్పు గోదావరి జిల్లా ధవళేశ్వరం మరియు పచ్చిమ గోదావరి జిల్లా విజ్ణేశ్వరం మధ్యలో ధవళేశ్వరం ఆనకట్ట నిర్మించింది – సర్ ఆర్థర్ థామస్ కాటన్
- భారతదేశంలో పొడవైన నదులలో కృష్ణానది 4వ స్థానంలో ఉంది
- కృష్ణానది మహారాష్ట్ర లోని పశ్చిమ కనుమలలో మహాబలేశ్వరం వద్ద జన్మించింది
- కృష్ణానది పొడవు సుమారు 1400 km
- కృష్ణానదికి మరొకపేరు – కృష్ణవేణి
- కృష్ణ నది మహారాష్ట్ర, AP, తెలంగాణా, కర్ణాటక రాష్ట్రాలకు నీటి వనరు .
- కృష్ణానది ఉపనదులు = భీమ , గాయతి, ఘటప్రభ, కోయన , మలప్రభ, మున్నేరు, నీర, పాలెం, పంచగంగ, తుంగబథ్ర, వేమన, వ్యర
- కృష్ణానది కృష్ణాజిల్లా లోని హంసలదీవి వద్ద బంగాళాఖాతంలో కలుస్తుంది
- నాగార్జున సాగర్ అనే బహళార్ధక ప్రజెక్ట్ కృష్ణా నదిపై ఏ సంవత్సరంలో నిర్మించబడింది – 1967
- నాగార్జున సాగర్ ఆంధ్రప్రదేశ్ లోని గుంటూరు జిల్లా నాగార్జున కొండ, తెలంగాణా రాష్ట్రంలో నల్గొండ జిల్లా మధ్యలో నిర్మించారు
- నాగార్జున సాగర్ కు 2 కాలువలు ఉన్నాయి
- 1. కుడికాలువ 2. ఎడమ కాలువ
- నాగార్జున సాగర్ కుడి కాలువను పమంటారు – జవహర్ కాలువ
- నాగార్జున సాగర్ ఎడమ కాలువను ఏమంటారు — లాల్ బహుదూర్ కాలువ
- ప్రకాశం బ్యారేజ్ విజయవాడలో కృష్ణా నదిపై నిర్మించారు .
- ప్రకాశం బ్యారేజ్ పొడవు – 1.2 km
- ప్రకాశం బ్యారేజ్ ఏ రెండు జిల్లాల మధ్య ఉంది – కృష్ణా, గుంటూరు
- ప్రకాశం బ్యారేజ్ ప్రారంభమైన సంవత్సరం — 1957
- ప్రకాశం బ్యారేజ్ ప్రారంభించింది — ప్రకాశం పంతులు
- ఆంధ్ర రాష్ట్ర మొదటి ముఖ్యమంత్రి – శ్రీ టంగుటూరి ప్రకాశం
ap tet , ap tet notification 2022, ap tet 2022, tet notification 2022 ap, ap tet notification 2022 in telugu ,
ap tet 2022 notification, tet notification 2022 ap, ap tet official website, tet ap, ap tet online test, ap tet online coaching
- కృష్ణానది ఒడ్డున ఉన్న పవిత్ర స్థలాలు – మహాబళేశ్వరం , ఆలంపూర్ జోగులాంబ , విజవాడ
- కనకదుర్గ , అమరావతి అమరలింగేశ్వరుడు
- కృష్ణానది ఒడ్డున గల నగరాలు — విజయవాడ (AP) ,సింగిలి , కరడ (మహారాష్ట్ర
- వంశధార నది ప్రవహించే జిల్లా – శ్రీకాకుళం
- నాగావళి నది ప్రవహించే జిల్లా – శ్రీకాకుళం, విజయనగరం
- గోదావరి నది ప్రవహించే జిల్లాలు — తూర్పు, పశ్చిమ గోదావరి
- పెన్నా నది ప్రవహించే జిల్లాలు – అనంతపురం, కడప, నెల్లూరు
- కృష్ణానది చేపలు పట్టేవారికి జీవనాధారం .
- AP టూరిజం శాఖ శ్రీశైలం వద్ద కృష్ణానది నిలువ జలాలతో బోట్ రైడింగ్ సౌకర్యం ఏర్పరచింది
- విజయవాడలో భవానీ బ్వీపం ఒక పర్యాటక ప్రదేశం
- 2009 కర్నూలు నగరంలో ఏ నది వలన వరద వచ్చింది – తుంగభథ్ర
- కర్నూలు వరదలలో 30 అడుగుల ఎత్తు వరకు మునిగిపోయారు
- కర్నూలులో నీరు తొలగించుటకు ౩ రోజుల సమయం పట్టింది
- 2019 కృష్ణానది వరదల వలన కృష్ణా, గుంటూరు జిల్లా లోని చాలా ప్రాంతాలు నీట మునిగాయి.
- పాముల లంక గ్రామం వరదలకు లోనయ్యే ప్రాంతం . ఇది తోట్లవల్లూరు మండలం, కృష్ణాజిల్లాలో గలదు
- వర్షాభావ పరిస్థితులకు ఉదాహరణ — అనంతపురం జిల్లా
- ap tet , ap tet notification 2022, ap tet 2022, tet notification 2022 ap, ap tet notification 2022 in telugu ,
- ap tet 2022 notification, tet notification 2022 ap, ap tet official website, tet ap, ap tet online test, ap tet online coaching
AP TET 2022 – 5th Class EVS Notes (1,2,3 Lesson)
AP TET 2022 – 5th Class EVS Notes (1,2,3 Lessons) , Best Notes for Home Preparation ,
AP TET 2022 – 5th Class EVS Notes (1,2,3 Lessons) , Best Notes for Home Preparation ,, aptet evs notes , up tet evs notes in telugu pdf, tet evs notes pdf, tet evs notes, ap 3rd class evs new textbook pdf, ap 5th class evs text book pdf
5వ తరగతి
వలసలు
- ప్రజలు మెరుగైన జీవనం కోసం కాలానుగుణంగా ఒక చోటు నుండి మరొక చోటుకి వెళ్ళడాన్ని వలస అంటారు .
- వలస వలన కొన్ని సార్లు కుటుంబాలలో మార్పులు జరుగుతాయి .
- వలసకు ప్రధానంగా 2 కారణాలున్నాయి
1. సహజ కారణాలు 2. ఆర్థిక కారణాలు
- వరదలు, తుఫానులు, భూకంపాలు మొదలయిన ప్రకృతి వైపరీత్యాలు వలసలకు సహజ కారణాలు.
- ఉద్యోగ బదిలీలు, పేదరికం అనునది వలసలకు ఆర్థిక కారణాలు .
- ప్రకాశం జిల్లాలో ప్రధాన పంట – పొగాకు
- ప్రకాశం జిల్లాలోని పొగాకు వలస కూలీలు (పచ్చాకు కూలీలు) కాలానుగుణంగా వలస వెళ్ళే కూలీలు కు ఉదాహరణ .
- పల్లెలనుండి పట్టణాలకు వలస పెరగడంవలన తాత్కాలిక నివాసాలు, వనరుల కొరత, జనసాంద్రత పెరిగిపోతున్నాయి .
- పేదరికం, ఆర్థిక నియంత్రణ లేకపోవడం, ప్రణాళకాలోపం పట్టణ ప్రంతాలలో మురికి వాడలు ఏర్పడుటకు కారణం అవుతున్నాయి .
- ఉమ్మడి కుటుంబంలో కుటుంబ పెద్ద ఆ కుటుంబాన్ని ముందుండి నడిపిస్తాడు .
- కుటుంబ పద్దు (బడ్జెట్ అనునది ఆ కుటుంబం తన ఆదాయాన్ని ఏఏ అంశాలకోసం ఖర్చు చేశారో తెలియచేయు పట్టిక .
- పై చార్జ్ వృత్తాకారంలో గీయబడిన ఒక రేఖాచిత్రం .
- AP TET 2022 – 5th Class EVS Notes (1,2,3 Lessons) , Best Notes for Home Preparation ,, aptet evs notes , up tet evs notes in telugu pdf, tet evs notes pdf, tet evs notes, ap 3rd class evs new textbook pdf, ap 5th class evs text book pdf
- పై చార్జ్ అంకెలను భాగాల రూపంలో సూచించుటకు సహయపడుతుంది .
- కుటుంబ పద్దు అనునది కుటుంబ సభ్యులకు డబ్బు యొక్క విలువను తెలియ చేస్తుంది.
- కుటుంబ పద్దు డబ్బులను ఏ విధంగా ఖర్చు చేయాలో గుర్తించుటకు సహకరిస్తుంది .
- అనవసర ఖర్చులను తగ్గించుకోవడానికి కుటుంబ పద్దు సహయపడుతుంది .
- రక్త హీనతను తగ్గించేవి – ఐరన్ , ఫోలిక్ మాత్రలు
- విజయం సాధించడానికి పేదరికం అడ్డంకాదు అన్నది – గనం కలాం
- APJ కలాం పూర్తిపేరు – అవూల్ ఫకీర్ జైనులాబ్దిన్ అబ్బుల్ కలాం
- APJ కలాం 1931 అక్టోబర్ 15 న జన్మించారు
- APJ కలాం తమిళనాడులోని రామేశ్వరంలో జన్మించారు .
- APJ కలాం నాన్న పేరు – జైనులాబ్బిన్
- APJ కలాం సముద్రం ఒడ్డున ఎగురుతున్న పక్షిని చూసి తాను కూడా అలా ఎగరాలని కలగన్నాడు.
- మిస్సైల్ మ్యాన్ ఆఫ్ ఇండియా ఎవరు – APJ కలాం
- APJ కలాం భారత దేశానికి 11వ రాష్ట్ర పతి.
- APJ కలాం రాష్ట్ర పతిగా పనిచేసిన కాలం – 2002 – 2007
- APJ కలాం మరణించిన రోజు – 2015 జులై 27.
- AP TET 2022 – 5th Class EVS Notes (1,2,3 Lessons) , Best Notes for Home Preparation ,, aptet evs notes , up tet evs notes in telugu pdf, tet evs notes pdf, tet evs notes, ap 3rd class evs new textbook pdf, ap 5th class evs text book pdf
- మేఘాలయ రాజధాని షిల్లాంగ్ లో ౧౮ కలాం విద్యార్థులకు ఉద్దేశించి మాట్లాడుతూ మరణించారు .
వాతావరణ మార్చు
- సాధారణంగా ఒక ప్రాంతంలోని ఉష్ణోగ్రత, వర్షపాతం, గాలిలోని తేమ మొదలయిన పరిస్థితులను వాతావరణం అంటారు .
- భూమి సుందరమైన ఒక నీలిగ్రహం .
- ఆక్సిజన్ ఇవ్వడం ద్వారా , సూర్యకాంతి నుండి రక్షించడం ద్వారా అడవులు మనకు సహాయపడుతున్నాయి.
- ధృవ ప్రాంతాలలో మంచు కరగడం వలన సముద్ర మట్టం పెరిగి సముద్ర తీరాలలోని ప్రాంతాలు సముద్రంలో కలసి పోతాయి .
- AP TET 2022 – 5th Class EVS Notes (1,2,3 Lessons) , Best Notes for Home Preparation ,, aptet evs notes , up tet evs notes in telugu pdf, tet evs notes pdf, tet evs notes, ap 3rd class evs new textbook pdf, ap 5th class evs text book pdf
- సముద్ర జలాల ఉష్టోగ్రతలు పెరిగిపోవడం వలన సముద్రంలో పెరిగే మొక్కలు, జంతువులు చనిపోతాయి.
- ప్లాస్టిక్ కప్పులలో వేడి ద్రవాలు తాగడం , ప్లాస్టిక్ ప్లేట్లలో ఆహర పదార్థాలు తినడం ఆరోగ్యానికి ప్రమాదకరం .
- భూమి రోజు రోజుకూ వేడెక్కడాన్ని గ్లోబల్ వార్మింగ్ అంటారు.
- వాతావరణంలో పెరిగిపోతున్న వేడి వలన అప్పుడప్పుడు అడవులు కాలిపోతున్నాయి .
- గ్లోబల్ వార్మింగ్ కు కారణం అవుతున్న వాయువు — కార్డన్ డై ఆక్సైడ్ ,
- శీతోష్టస్థితిలో కలుగుతున్న మార్పులుకు కారణం — అభివృద్ధి చెందిన దేశాలు .
- నీరు, బొగ్గు అనునవి సహజవనరులు .
- AP TET 2022 – 5th Class EVS Notes (1,2,3 Lessons) , Best Notes for Home Preparation ,, aptet evs notes , up tet evs notes in telugu pdf, tet evs notes pdf, tet evs notes, ap 3rd class evs new textbook pdf, ap 5th class evs text book pdf
- రిఫ్రీజిరేటర్లు, ఎయిర్ కండిషనర్లు మోటారు వాహనాలు హానికర రసాయనాలు విడుదల చేయడం ద్వారా గ్లోబల్ వార్మింగ్ కు కారణం అవుతున్నాయి .
- భూమికి ఊపిరితిత్తుల లాంటివి – అడవులు .
- సకల జీవరాశులకు ప్రాధమిక ఆహారవనరులు — మొక్కలు
- జీవావరణ సమతుల్యత కాపాడుతూ నేలకోతను అరికట్టేవి – మొక్కలు .
- గ్రెటా ధన్ బర్గ్ పర్యావరణ వేత్త .
- గ్రెటా ధన్ బర్గ్ ఏ దేశం — స్వీడన్ .
- గెటా ధన్ బర్గ్ వాతావరణ మార్పులపై చేపట్టిన ఉద్యమం అంతర్జాతీయ గుర్తింపు పొందింది .
- గెటా ధన్ బర్గ్ 2018 వ సంవత్సరంలో ౮110 వాతావరణ మార్పు సదస్సులో తన ప్రసంగం వినిపించింది.
- 1970 మధ్య కాలంలో అడవులు నరకవద్దని మొదలయిన ఉధ్యమం — చిప్కో ఉధ్యమం .
- చిప్కో అనగా హిందీ భాషలో అర్థం — హత్తుకొనుట .
- AP TET 2022 – 5th Class EVS Notes (1,2,3 Lessons) , Best Notes for Home Preparation ,, aptet evs notes , up tet evs notes in telugu pdf, tet evs notes pdf, tet evs notes, ap 3rd class evs new textbook pdf, ap 5th class evs text book pdf
- వినాయక చవితి నాడు ప్లాస్టర్ ఆప్ పారిస్ తో చేసిన విగ్రహాలు వాడడం మానేసి మట్టితో చేసిన విగ్రహాలు వాడాలి .
- కిస్మస్ సందర్భంగా కొనిఫర్ చెట్లు నరకడం ఆపివేయాలి
- అరటి ఆకుల్లో భోజనం ఆరోగ్యానికి మంచిది. అరటి ఆకు ఖనిజ లవణాలను కలిగి ఉంది.
- వాతావరణంలో కలిగే అసాధారణ మార్పులను వాతావరణ మార్పు అంటారు.
- వాతావరణ మార్చు ప్రభావాలు – వరదలు, మంచు కరగడం , అడవులు తగలబడడం, కరవు మొదలయినవి .
- భూమి మీద ఉష్టోగ్రతలు వాతావరణ మార్పుల వలన ప్రతి సంవత్సరం పెరుగుతున్నాయి.
మనం ధరించే దుస్తులు
- తయారు చేయు విధానం బట్టి దుస్తులు రకరకాలుగా ఉంటాయి
- బట్టలు తయారు చేయడానికి వాడే ముడి సరకు మనకు ప్రధానంగా మొక్కలు, జంతువుల నుండి లభిస్తుంది .
- మొక్కలు, జంతువులు నుండి లభించే దారాలు – సహజాదారాలు.
- రసాయనాలు ఉపయోగించి యంత్రముల ద్వారా తయారు చేయు దారాలు – కృత్తిమ దారాలు
- నూలు, జనపనార అనునవి మొక్కల నుండి తయారయ్యే సహజ దారాలు కు ఉదాహరణ .
- పట్టు మరియు ఉన్ని అనునవి జంతువుల నుండి తయారయ్యే సహజదారాలుకు ఉదాహరణ .
- నూలు మెత్తగా, తెల్లగా ఉంటుంది .
- AP TET 2022 – 5th Class EVS Notes (1,2,3 Lessons) , Best Notes for Home Preparation ,, aptet evs notes , up tet evs notes in telugu pdf, tet evs notes pdf, tet evs notes, ap 3rd class evs new textbook pdf, ap 5th class evs text book pdf
- నూలు దారాలు దేని నుండి సేకరిస్తారు – పత్తి మొక్కలు .
- పత్తి మొక్కల కాయలనుండి ముడి దారా . తీస్తారు
- ముడిదారాలను చరఖా పై వడికి నాణ్యమైన దారాలు చేస్తారు
- ఈ దారపు కండెలను మగ్గంపై నేస్తారు. వీటిని నూలు వస్త్రములు అంటారు
- నూలు వస్త్రములు చెమటను పీల్చుకుని శరీరాన్ని చల్లగా ఉంచుతాయి
- నూలు వస్త్రములు మన వాతావరాణానికి అనుకూలమైనవి
- లెనిన్ దుస్తులు ఏ మొక్కల నుండి తయారు చేస్తారు – అవిసె మొక్కలు
- జనపనార సంచులు, తాళ్ళు, డిజైనర్ దుస్తులు జనపనార నుండి తయారు చేస్తారు .
- పట్టు మృదువైనది, అందమైనది .
- పట్టుపురుగు యొక్క గొంగళి పురుగులు మల్టరీ ఆకులను తింటూ కకూన్ గా మారుతుంది
- నాణ్యమైన పట్టు తయారు చేయడానికి కకూన్ లను ఉడికిస్తారు
- శీతాకాలంలో ఉన్ని దుస్తులు ధరిస్తాము
- గొర్రె బొచ్చు కత్తిరించి ఉన్నిని దారాలుగా వాడుకుతారు
- పరిశ్రమలలో రసాయనాల ద్వారా తయారయ్యే వస్త్రలను సింధటిక్ వస్తల లేదా కృత్తిమ వస్తలు అంటారు
- AP TET 2022 – 5th Class EVS Notes (1,2,3 Lessons) , Best Notes for Home Preparation ,, aptet evs notes , up tet evs notes in telugu pdf, tet evs notes pdf, tet evs notes, ap 3rd class evs new textbook pdf, ap 5th class evs text book pdf
- Ex: పాలీస్టర్, రేయాన్, నైలాన్, టెర్లిన్
- గొడుగులు, రెయాన్ కోట్లు జలనిరోధిత గుడ్డతో తయారు చేస్తారు
- మనం ధరించే దుస్తులు మన శరీరాన్ని కాపాడడమే కాకుండా మన సంస్కృతిని కూడా ప్రతిబింబిస్తాయి.
- కేరళలో మగవాళ్ళు లుంగీ ధరిస్తారు
- తమిళనాడులో మగవాళ్ళు చొక్కా, ధోతి ధరిస్తారు
- AP TET 2022 – 5th Class EVS Notes (1,2,3 Lessons) , Best Notes for Home Preparation ,, aptet evs notes , up tet evs notes in telugu pdf, tet evs notes pdf, tet evs notes, ap 3rd class evs new textbook pdf, ap 5th class evs text book pdf
- రాజస్థాన్ లో మగవాళ్ళు కుర్తా ధరిస్తారు
- చలి ప్రదేశాలలో నివసించే ప్రజలు ఉన్నితో తయారైన దుస్తులు ధరిస్తారు
- వేడి ప్రదేశాలలో నూలు వస్త్రములు వాడతారు
- రంగు దుస్తులను నీడలో ఆరవేయాలి. లేకపోతే అవి రంగును కోల్పోతాయి
- గాలిని మనం చూడలేము. కానీ అనుభూతి చెందగలం
- వీచే గాలిని పవనం అంటారు
- తేలికపాటి పవనాన్ని బ్రీజ్ అంటారు
- AP TET 2022 – 5th Class EVS Notes (1,2,3 Lessons) , Best Notes for Home Preparation ,, aptet evs notes , up tet evs notes in telugu pdf, tet evs notes pdf, tet evs notes, ap 3rd class evs new textbook pdf, ap 5th class evs text book pdf
- బలమైన పవనాన్ని గేల్ అంటారు
- గాలికి బరువు ఉంది. ఒత్తిడి కలిగిస్తుంది స్థలాన్ని ఆక్రమిస్తుంది. శబ్దాలు, వాసనలు మోసుకెళుతుంది .
- గాలి జత్తిడి (పీడనం) కారణంగా పువ్వుల పరిమళం మనం ఆస్వాదించగలం
- గాలి జత్తిడి (పీడనం) కారణంగా గొట్టాలతో పండ్ల రసాలు తాగగలము .
- గాలి జత్తిడి (పీడనం) వలన పవర్ హెడ్ టాంక్ నుండి నీళ్ళు తీసుకోగలుగుతున్నాం .
- AP TET 2022 – 5th Class EVS Notes (1,2,3 Lessons) , Best Notes for Home Preparation ,, aptet evs notes , up tet evs notes in telugu pdf, tet evs notes pdf, tet evs notes, ap 3rd class evs new textbook pdf, ap 5th class evs text book pdf
TET DSC GRAMMAR Best Notes కర్తరీ వాక్యము – కర్మణీ వాక్యము
TET DSC సంధులు – TET and DSC 2022 | AP TET adn TS DSC
AP 5TH CLASS TELUGU 2021 10th Lesson మంచి బహుమతి
అలంకారాలు Usefull for TS AND AP Best Notes
TS TELUGU 6TH CLASS 2021 1st lesson అభినందన
TET DSC GRAMMAR : ప్రత్యక్ష కధనం – పరోక్ష కధనం
aptet2022, apdsc 2022, ap tet 2021 syllabus, ap dsc 2021 notification, apdsc 2021, ap dsc 2021, ap dsc official website, ap dsc 2021 syllabus, ap dsc 2020 notification, ap tet 2022 syllabus, ap dsc website, ap dsc full form, ap dsc 2020 age limit, ap dsc books, ap tet notification 2021 date, ap dsc books online, aptet 2022 notification, ap dsc qualification, ap dsc jobs, ap dsc age limit 2021, ap tet age limit 2021, ap tet 2022 notification, ap tet 2022, ap dsc 2022, ap dsc vacancies 2021, aptet2022.in, ap tet 2021 exam date, ap dsc 2022 notification, aptet telugu, apdsc telugu, ap tet maths, apdsc maths , apdsc new content , aptet new content, tet dsc best grammer, అలంకారాలు ts and ap tet and dsc best notes, సంధులు ts and ap tet and dsc best notes
TS TELUGU 6TH CLASS 2021 12th lesson కాపాడుకుందాం Best Notes
TS TELUGU 6TH CLASS 2021 12th lesson కాపాడుకుందాం Best Notes
ప్రక్రియ – సంభాషణ
ఇతివృత్తం – పర్యావరణం
సంభాషణ – ఇద్దరు లేదా అంతకంటే ఎక్కువ మంది వ్యక్తుల మధ్య జరిగే మాటల కొనసాగింపునుసంభాషణ అంటారు. సంభాషణలు మనకళ్ళ ముందు పాత్రలు మాట్లాడినట్లు అనుభూతిని కలిగిస్తాయి
ఉద్దేశం – ప్రకృతిని కాపాడుకోవటం మనధర్మం అనీ తెలపడం
TS TELUGU 6TH CLASS 2021 12th lesson కాపాడుకుందాం Best Notes
పాత్రలు – అన్నమ్మ, నర్సయ్య, గోపాల్, లక్ష్మీ
అన్నమ్మ – అమ్మమ్మ
నర్సయ్య – తాతయ్య
గోపాల్ – మనువడు
లక్ష్మి – మనువరాలు
తోకవాయ కత్తి వచ్చే ఢాంఢాం… అంటూ కోతి పాట పాడినదేవరు – అన్నమ్మ
అడవి జంతువులు గ్రామాల్లోకి రావడానికి కారణం – మనుష్యులు అడవులను నరకడం
పక్షులంతరించి పోవడానికి కారణం – సెల్ ఫోన్ సిగ్నల్స్
‘మనం బతుకుతలేం మిగతా జీవులను బతకనిస్తలేమని’ – గోపాల్
అడవుల్ని పెంచాలె, జంతువుల నుంచాలె అంటూ బాలల గేయం పాడి వినిపించినది – గోపాల్
TS TELUGU 6TH CLASS 2021 12th lesson కాపాడుకుందాం Best Notes
భాషాభాగాలు
రాధ గుడికి వెళ్ళి కొబ్బరికాయ కొట్టింది. (నామవాచకం )
అమ్ముచేసిన పాయసం కమ్మగా ఉన్నది. (విశేషణం)
గోపాలు దాక్టరే కాదు అతను యాక్టరు కూడా (సర్వనామం)
నవీన్ బాసరకు వెళ్ళి సరస్వతీ దేవిని దర్శించుకున్నాడు. (క్రీయ)
రవి ఉరుకుతూ కిందపడి అబ్బా! అని అరిచాడు. (అవ్యయం)
ప్రకృతి – వికృతి:
రాత్రి – రాతిరి
సింహం – సింగం
లక్ష్మి – లచ్చి
శక్తి -సత్తువ
ఆశ – ఆస
అడవి – అటవీ
TS TELUGU 6TH CLASS 2021 12th lesson కాపాడుకుందాం Best Notes
సంధులు :
రామాలయం – రామ + ఆలయం : సవర్ణదీర్ఘ సంధి
మేనత్త = మేన + అత్త : అత్వ సంధి
దేవేంద్రుడు = దేవ + ఇంద్రుడు – గుణసంధి
నీవెక్కడ = నీవు + ఎక్కడ–ఉత్వ సంధి
లేకుంటే = లేక + ఉంటే – అత్వ సంధి
మరేమి = మరి + ఏమి: ఇత్వ సంధి
మనసైన = మనసు + ఐన : ఉత్వ సంధి
ఏమంటివి – ఏమి + అంటివి : ఇత్వ సంధి
సమాసాలు:
కృష్ణార్జునులు – కృష్ణుడును, అర్జునుడును – ద్వంద్వ సమాసం
శివకేశవులు – శివుడును, కేశవుడును: ద్వంద్వ సమాసం
నిరాశానిస్పృహలు – నిరాశయు, నిస్పృహయు : ద్వంద్వ సమాసం
భయాందోళనలు -భయమును, ఆందోళనయును – ద్వంద్వ సమాసం
న్యాయాన్యాయాలు – న్యాయమును, అన్యాయమును – ద్వంద్వ సమాసం
TS TELUGU 6TH CLASS 2021 12th lesson కాపాడుకుందాం Best Notes
అలంకారాలు:
అడవుల్ని పెంచాలి
జంతువుల నుంచాలె దుబుడుక్కుడుండుం
నీళ్ళన్ని ఇంకా
బావులను పెంచాలె డుబుడుక్కుడుండుం – అంత్యానుప్రాస అలంకారం
ఉపవాచకం
సోమనాద్రి
రచయిత : సురవరం ప్రతాపరెడ్డి
మూలం: హైందవ వీరులు
గద్వాల సంస్థానం పాలకులు వీరికి సామంతులుగా ఉండేవారు – నిజాం నవాబు
గద్వాల సంస్థానపు రాజులలో మొదటివాడు – సోమనాద్రి (పెద్ద సోమభూపాలుడు) – భార్య లింగమ్మ
సోమనాద్రి కాలం – క్రీ.శ. 1750
గద్వాల్ కోటని నిర్మించాడు.
సోమనాద్రి తల్లిదండ్రులు – బక్కమ్మ, పెద్దారెడ్డి
TS TELUGU 6TH CLASS 2021 12th lesson కాపాడుకుందాం Best Notes
గద్వాల్ సంస్థాన ఆస్థాన కవి కాణాదం పెద్దన రచించిన గ్రంథం – రామాయణం
ఆరగిద్ద యుద్ధంలో సోమనాద్రి ఎవరిని ఓడించాడు – ఉప్పేడు పాలకుడు సయ్యద్ దావూద్ మియా, రాయచూరు నవాబు బసరుజంగు ప్రాగటూరు పాలకుడు ఇదురు సాబు,
యుద్ధ పరిహారంగా సోమనాద్రి దావూద్ మియా నుండి వసూలు చేసినవి – దావూద్ మియా యుద్ధ చిహ్నాలైన నగారా, పచ్చజెండా, ఏనుగులను
“ తెల్లారేసరికి సోమనాద్రి గుర్రం ఎవరు తేస్తారో వారికి జాగీరు ఇస్తాను “ – నిజాం నవాబు
సోమనాద్రి గుర్రాన్ని తిరిగి తెచ్చిన బొచ్చెంగన్నపల్లి బోయసర్దారు – హనుమప్పనాయుడు
సోమనాద్రి కి,నిజాం నవాబుకు మధ్య యుద్ధంలో నిజాం సైన్యం విడిది – తుంగభద్ర కి దక్షిణంగా నిడుదూరు
సోమనాద్రి కి,నిజాం నవాబుకు మధ్య యుద్ధంలో సోమనాద్రిసైన్యం విడిది – కలుగొట్ల
నిజాం నవాబు నుండి యుద్ధ పరిహారంగా సోమనాద్రీ గ్రహించినవి – ఎల్లమ్మ ఫిరంగి, రామలక్ష్మణ ఫిరంగులు
మనజాతర- జనజాతర
యాత్ర పదానికి వికృతి – జాతర
జాతర అసలు ఉద్దేశం – మనుషులు కలుసుకోవడం, ఒక ఊరిలో జరిగిన మార్పులు, వింతలు విశేషాలు మరో ఊరికి తెలియజేయడం
భారతదేశంలో జరిగే అతి పెద్ద జాతర – మేడారం గిరిజన జాతర
మేడారం జాతర జరిగే స్థలం – వరంగల్ జిల్లా తాడ్వాయి మండలం మేడారం గ్రామం (ప్రస్తుతం : ములుగుజిల్లా)
మేడారంలో సమ్మక్క సారక్క జాతర సమయం – రెండేళ్ళకొకసారి మాఘశుద్ధ పౌర్ణమి మొదలు మూడు రోజులపాటు
గిరిజన హక్కుల కోసం పోరాడి దేవతలుగా పూజింపబడే వీరవనితలు – సమ్మక్క, సారక్క
12వ శతాబ్దంలో కరీంనగర్ జిల్లా పొలవాస ప్రాంతాన్ని పాలించిన గిరిజన దొర – మేడరాజు
పులుల మధ్య ఆడుకుంటున్న సమ్మక్కను తెచ్చి పెంచి పెద్ద చేసినవాడు – మేడరాజు
సమ్మక్కను వివాహం చేసుకున్న కాకతీయ సామంతుడు – పడిగిద్దరాజు
సమ్మక్క పడిగిద్ద రాజుల సంతానం – నాగులమ్మ, సారలమ్మ, జంపన్న
కాకతీయులు పగిడిద్ద రాజు పై దాడి చేసింది –యుగంధరాయిడి నాయకత్వం లో , లక్కవరం వద్ద స్థావరం .
కాకతీయులతో వీరోచితంగా పోరాడి చివరికి సంపెంగ వాగులో దూకి వీరమరణం పొందినవాడు – జంపన్న
యుద్ధంలో గాయపడి చిలుకలగుట్టపై అదృశ్యమై కుంకుమబరిణగా కనిపించినది – సమ్మక్క
కాకతీయుల కులదైవం – ఏకవీరా దేవి
సమ్మక్కకు జాతర చేయించమని కలలో కాకతీయ ప్రతాపరుద్రుని అదేశించినది – ఏకవీరాదేవి
సమ్మక్క గాయపడిన చోటు – తల్లిగద్దె
సారలమ్మ వీరమరణం పొందిన చోటు – పిల్లగద్దె
మూడవనాడు జాతరలో జరిగే చివరి ఘట్టం – దేవతల వనప్రవేశం
మేడారం జాతరలో బెల్లాన్ని ఏమని వ్యవహరిస్తారు – బంగారం
రాష్ట్ర ప్రభుత్వం మేడారం జాతరను ఎప్పటి నుండి అధికారికంగా నిర్వహిస్తుంది – 1996
TS TELUGU 6TH CLASS 2021 12th lesson కాపాడుకుందాం Best Notes
ఎలుకమ్మ పెళ్ళి
బ్రహ్మయ్య దంపతులు తుంగభద్ర నది ఒడ్డున నివసించేవారు.
బ్రహ్మయ్య భార్య కోరిక పై గాయపడిన ఎలుకను ఎలా మార్చాడు – పాపగా
ఎలుక బుద్ధులు గల పాపకేమని పేరు పెట్టారు – మూషిక బాల
మూషిక బాల ఎవరిని తన్మయత్వంతో పూజించేది –వినాయకుని
మూషిక బాల 4వ తరగతి లో ఉండగా కాపాడిన అమ్మాయి – గీత
మూషిక బాల సూర్యుని తన వరునిగా తిరస్కరించడానికి కారణం – సూర్యుడు వెలుగుచిమ్మడం
అందగాడే కాని నల్లగా ఉన్నాడు’ అని మూషిక బాల ఎవరిని తిరస్కరించింది – మేఘుని
మూషిక బాల వాయుదేవుని పెళ్ళాడటానికి తిరస్కరించడానికికారణం – నిలకడలేదని
బండబారినట్లుండటం చేత మూషిక బాలచే తిరస్కరింపబడినవాడు – మేరుపర్వతుడు
మూషిక బాల చివరికెవరిని వివాహమాడినది – మూషికరాజును
తెలంగాణ పల్లెలు – సంస్కృతి
కొత్త పంట:
పంట పండంగనే ఇంట్లో చేసుకొనే పండుగ – కొత్త
కొత్తంత పండుగలేదు – అత్తంత ఆత్మలేదు అనునది – సామెత
సంవత్సరానికి రెండుసార్లు చేసుకునే పండుగ –కొత్త
కొత్త బియ్యం తీసి,వండి, పదిమందిని పిలిచి కడుపు నిండా భోజనం పేట్టి పంపే పండుగ – కొత్త
యాసంగికోత్తకు ( ఏప్రిల్,మే ) – కూరగాయల కరువు
వానాకాలం కోత్తకు – పచ్చటాకుల కరువు
“ అరువయారు రోకండ్లు ఆరు కుందెన్లు
ముప్పయారు రోకండ్లు మూడు కుందెన్లు
రారమ్మా చెలులారా రాజనాలు దంచ
రాజనాలు దంచినారు రాసివేసినారు
అడ్డాగొప్పులవారు ఇద్దరుయారండ్లు
రామాలచ్చుమనులాది లగ్గమెల్లుండి ” – కొత్త పండుగ
శుభకార్యాల్లో పూజించే ‘కూరాడు’ అనగా – కుండ
కూరాడు ను అలంకరించి,కొత్త అన్నాన్ని నైవేద్యంగా పెట్టే పండుగ – కొత్త పండుగ
ఐదురకాల కూరలతో కుటుంబ సభ్యులు, చుట్టుప్రక్కల వాళ్ళతో బంతి
కూర్చొని తినే పండుగ –కొత్త
రైతులు వ్యవసాయపు పనులు మొదలు పెడుతూ చేసుకునే పండుగ – సాగువాటు
సాగువాటుకు మరొక పేరు – ఏరువాక లేదా ఏకాంక
వ్యవసాయపు పనిముట్లను శుభ్రంచేసి, ఎవరితో మాట్లాడకుండా పొలంవెళ్ళి, నాగలి కట్టి దున్ని తిరిగి వచ్చే వరకు కుటుంబసభ్యులు నిద్రపోకూడదనే ఆచారం గల పండుగ – సాగువాటు
TS TELUGU 6TH CLASS 2021 12th lesson కాపాడుకుందాం Best Notes
సాగువాటు నాడు సాగకపోతే సాలంతా అగిపోతది అనునది – సామెత
సాగువాటు నాడు ఉపవాస ముందునది – రైతుదంపతులు
రైతులకు కావలసిన నాగండ్లను, గొర్రులను, కర్ర పనిముట్లను తయారుచేసేవారు – వడ్రంగులు
కొడవలి, పార, గడ్డపార, బండికమ్ములు వంటి ఇనుప పనిముట్లను చేసేది – కమ్మరివారు
కుండ, గురిగి, పటువ, ఎసుల వంటి మట్టి పనిముట్లను చేసేవారు – కుమ్మరివారు
బంగారు నగలు చేసేవారు – అవుసులవారు
పద్మశాలి వాళ్ళు బట్టలు వేస్తారు.
మేదరివాళ్ళు, ఎరుకుల వాళ్ళు – బుట్టలను అల్లుతారు.
రైతులు పండించిన పంటలను అన్ని కులాల వారికివారి వస్తువులు ఉపయోగించుకున్నందుకు ఈ పేరుతో పంచేవారు – ఏరం
బట్టలు కుట్టి ఇచ్చేవారు – మేరవాళ్ళు
తమ దగ్గర ఉన్నది ఇచ్చి తమకు కావలసినది తీసుకోవడం – వస్తుమార్పిడి
కశికతో గీకి పిల్లలకు పెట్టే పాల కుండ అడుగున ఉంటుంది – పాలగోకు
పూర్వం పల్లెల్లో ఆడే ఆటలు – గోటీలు, చిత్ర గోనె, కబడ్డీ, గుడ్డిరాజు, ఓమనగుంటలు, గచ్చకాయలు, తొక్కుడుబిళ్ళ, పరమపదసోపానపటం, పచ్చీసు, అష్టాచెమ్మా, మట్టికుప్పలు, రేసు, కాశిపుల్ల దాల్చడి, దుస్సన్న పొడి మొ॥
ఆటలతో పాటు పాటలూ ఉండేవి – బతుకమ్మ, కోలాటం, జాజిరి, అలావా, చప్పట్లు మొ||
చెరువు నీళ్ళను పొలాలకు సమంగా పంచేవాడు – పెద్దనీరటికాడు (ఈ పదవి వంశపారంపర్యం)
చిన్న నీరటిగాళ్ళను నియమించుకునేది – రైతులు
TS TELUGU 6TH CLASS 2021 12th lesson కాపాడుకుందాం Best Notes
లగ్గాలప్పుడు మైలహాలు తీసేవారు మంగలివారు కాగా సన్నాయి వాయించునది – బత్తినివారు , లగ్గాలలో పూలు అల్లి ఇచ్చేది – తమ్మలి వారు , పోలు ముంతలు, కూరాటి కుండలు ఇచ్చేవారు – కుమ్మరివారు
లగ్గాలలో పత్రికలు పంచి సమాచారమిచ్చెడివారు – చాకలివారు
ధాన్యాన్ని నిలువచేయడానికి ఉపయోగించే గది – గరిసె అగ్ర
పల్లె ప్రజల వినోదాలు – నాటకాలు, యక్షగానాలు, బుర్రకథలు, ఒగ్గుకథలు, చిందుబాగోతాలు
వాగ్గేయకారుడు రామదాసు
కవి : కంచర్ల గోపన్న (రామదాసు)
కాలం : 1620 – 1680
వ్యవహార నామం : గోపరాజు
తల్లిదండ్రులు – కామమ్మ, లింగన్న
బిరుదు : భక్తరామదాసు
జన్మస్థలం : ఖమ్మంలోని నేలకొండపల్లి గ్రామం
రచనలు – దాశరథీ శతకం, దాసబోధ, కీర్తనలు
గోదావరి – మహారాష్ట్రలోని నాసికా త్రయంబకం క్షేత్రంలో పుట్టింది. దక్షిణ భారతదేశంలోని నదుల్లోకెల్లా పొడవైనది.
గోదావరి నది ఎన్ని మైళ్ళు ప్రయాణించి బంగాళాఖాతంలో కలుస్తుంది – 900 మైళ్ళు
భద్రాచల పుణ్యక్షేత్రం ఎప్పుడు రూపుదిద్దుకున్నది – 16వ శతాబ్దం తర్వాత
తెలుగు చాటువుల్లో కనిపించే మల్కిభరాముడు – ఇబ్రహీం కుతుబ్ షా
నేటి హైద్రాబాద్ నగరాన్ని నిర్మించినవాడు – మహమ్మద్ కులీకుతుబ్ షా |
గోల్కొండ రాజ్యాన్ని పాలించిన చివరి రాజు – అబుల్ హసన్ కుతుబ్ షా
అబుల్ హసన్ బిరుదు – తానాషా (అంటే అర్ధం మంచిరాజు)
తానాషా కొలువులో మంత్రి, దండనాయకుడు – • అక్కన్న
మాదన్న (ప్రధానమంత్రి) అసలు పేరు – సూర్యప్రకాశరావు
శివాజీ, తానాషాకి సంధి జరిపింది – అక్కన్న, మాదన్నలు
కంచర్ల గోపన్న తల్లిదండ్రులు – లింగన్న, కామమ్మ
కంచర్ల గోపన్న 1620 ప్రాంతంలో ఎక్కడ జన్మించాడు – నేలకొండపల్లి
TS TELUGU 6TH CLASS 2021 12th lesson కాపాడుకుందాం Best Notes
ఏ వైష్ణవదీక్షా గురువు గొప్పన్నకు బాల రామాయణాన్ని తాత్పర్య సహితంగా చెప్పడం వల్ల గోపన్న మనసులో శ్రీరాముని మహిమలు నాటుకొని పోయాయి – రఘునాధ భట్టాచార్యులు
కంచర్ల గోపన్న భార్య – కమల
కంచర్ల గోపన్న కొడుకు – రఘురాముడు
కంచర్ల గోపన్నకు తారక మంత్రోపదేశం చేసినది – కబీరు
గోపన్నను భద్రాచలం తహసీలుదారునిగా నియమించినవాడు తానాషా
భద్రాద్రిలో దేవతా విగ్రహాలకు ఆరులక్షల వరహాలు ఖర్చుచేసినవాడు – రామదాసు
చెరశాలలో గురదారుల కొరడా దెబ్బలు తినలేక రామదాసు పాడినపాట
అబ్బబ్బ దెబ్బలకు తాళ లేర, రామప్పా
గొబ్బున నన్నాదు కోరా
రామదాసు చెరశాలలో ఎన్నాళ్ళున్నాడు – 12 సం||
ననుబ్రోవమని చెప్పవే సీతమ్మతల్లి అనే కీర్తనని పాడినది
రామనామము బల్కవే పాపపు జిహ్వా అనే కీర్తనను వ్రాసినది – రామదాసు
రామదాసు రచించిన దాశరథీ శతకంలోని మకుటం – దాశరథీ! కరుణాపయోనిధీ!
‘శ్రీరామ నామం మరువాం మరువాం సిద్ధము యమునికి వెరువాల వెరువాం అన్నది’ – కంచర్ల గోపన్న.
ఇక్ష్వాకు కులతిలక! ఇకనైన పలుకవే రామచంద్రా!’ అనే కీర్తన రాసినది – రామదాసు,
‘సీతమ్మకు చేయిస్తి చింతాకు పతకము రామచంద్రా!” అన్నది – రామదాసు
తలుపు తియ్యవయ్య తానీషా! నీ కియ్యెడి పై కమునియ్యవచ్చితిమయ్య’ అని తానీషాతో మారువేషంలో ఉన్న రామలక్ష్మణులు అన్నారు.
మారు వేషంలో ఉన్న రామలక్ష్మణులు ఆరు లక్షల వరహాలను తానీషాకు చెల్లించి రామదాసును విడిపించారు.
6వ తరగతి విశేషాంశాలు
నలుడు : విశ్వకర్మ అంశతో పుట్టిన ఒక వానరుడు. ఇతడు వానర సేన లంకకు పోవడానికి సముద్రానికి సేతువు కట్టాడు.
గండభేరుండ పక్షి : రెండు తలలు గల పక్షి. ఇది ఏనుగులను తన్నుకొనిపోవు శక్తిగలది.
TS TELUGU 6TH CLASS 2021 12th lesson కాపాడుకుందాం Best Notes
జానపద సాహిత్యం : జనపదం అంటే గ్రామం. జనపదాలలో నివసించేవారు. జానపదులు, జానపద సాహిత్యం ఎప్పుడు, ఎక్కడ, ఎట్లా పుట్టిందో చెప్పడం కష్టం. జానపద సాహిత్యం మౌఖికంగా ప్రసారమవుతూ ఉంటుంది. జానపద సాహిత్యానికి కర్త ఎవరో తెలియదు. సామూహిక కర్తృత్వం, సామూహిక ప్రచారం దీని లక్షణం. జానపద సాహిత్యాన్ని అధ్యయనం చెయ్యడం వల్ల ప్రజల ఆచార వ్యవహారాలు, సంస్కృతి, సంప్రదాయాలు తెలుసుకోవచ్చు.
జినవల్లభుని శాసనం : వేములవాడ చాళుక్య రాజైన రెండవ అరికేసరి ఆస్థానకవి పంపడు. పంపని తమ్ముడు జినవల్లభుడు,
ఈయన క్రీ! ఈ 940లో ‘కుర్క్యాల శాసనం’ వేయించాడు. ఇది తెలంగాణలో తొలి పద్యశాసనం. దీనిలోమూడు కందపద్యాలు ఉన్నాయి. కుర్క్యాల శాసనాన్నే జినవల్లభుని శాసనం అంటారు. కుర్క్యాల గ్రామం కరీంనగర్ జిల్లాలోని గంగాధర మండలంలో ఉన్నది.
అజ్ఞాతవాసం : కౌరవులు పాండవులతో పాచికలు ఆడేటప్పుడు పందెం కాస్తారు. పందెంలో ఓడిపోయినవారు పన్నెండు ఏండ్లు వనవాసం, ఒక యేడు అజ్ఞాతవాసం చెయ్యాలి. మాయాజూదంలో పాండవులు ఓడిపోతారు.
TS TELUGU 6TH CLASS 2021 12th lesson కాపాడుకుందాం Best Notes
పన్నెండేండ్లు వనవాసం పూర్తయ్యాక ఒక యేడు అంతవాసం చేస్తారు. అజ్ఞాతవాసంలో ఎవరూ పాండవులను గుర్తుపట్టారు. అట్లా ఎవరైనా గుర్తుపడితే తిరిగి పన్నెండేండ్లు వనవాసం, ఒక సంవత్సరం అజ్ఞాతవాసం చెయ్యాలి. పాండవులు విరాటరాజు రాజ్యంలో అజ్ఞాతవాసం చేస్తారు.
కన్నమ్మ కష్టాలు – కష్టాల మీద కష్టాలు పెట్టడం’ లేదా రాచిరంపాన పెట్టడం’ అనే సందర్భంలో ఈ జాతీయాన్ని వాడుతుంటారు.
రామవారధి : తమిళనాడులోని ధనుష్కోటికి, శ్రీలంకకు మధ్యన రాముడు వారధిని నిర్మించాడని ప్రతీతి. అమెరికాలోని నాసా అంతరిక్ష పరిశోధన సంస్థ ఉపగ్రహం ద్వారా భూమి ఛాయాచిత్రాన్ని తీసింది. ఈ ఛాయాచిత్రంలో సముద్రంలో కట్టబడిన సేతువు స్పష్టంగా కనబడుతుంది. ఈ వారధి మూలంగా భారతదేశానికి ‘సునామీల ప్రభావం అంతగా ఉండడం లేదు. దీనికి ఆంగ్లములో ‘ఆడమ్స్ బ్రిడ్జ్’ అని పేరు.
కాకతీయ శిలాతోరణం : తెలంగాణ చరిత్రలో సువర్ణ ఆధ్యాయం కాకతీయుల కాలం. వారు చాలా కాలంపాటు ఓరుగల్లు కోట నుండి పాలన సాగించారు. 1199లో కోట నిర్మాణానికి గణపతిదేవుడు శ్రీకారం చుడితే అరివీర భయంకర వీరనారి అయిన ఆయన కూతురు రుద్రమదేవి కాలంలో కోట నిర్మాణం పూర్తయింది. కోట ఒక అద్భుత నిర్మాణం. కోట ద్వారంగా కీర్తి తోరణాలు ఉన్నాయి. ఆ కీర్తితోరణమే ఇప్పటి తెలంగాణ రాష్ట్ర అధికార చిహ్నం.
TS TELUGU 6TH CLASS 2021 12th lesson కాపాడుకుందాం Best Notes
For more
TET DSC GRAMMAR Best Notes కర్తరీ వాక్యము – కర్మణీ వాక్యము
TET DSC సంధులు – TET and DSC 2022 | AP TET adn TS DSC
AP 5TH CLASS TELUGU 2021 10th Lesson మంచి బహుమతి
అలంకారాలు Usefull for TS AND AP Best Notes
TS TELUGU 6TH CLASS 2021 1st lesson అభినందన
TS TELUGU 6TH CLASS 2021 2nd lesson స్నేహబంధం Best Notes
TS TELUGU 6TH CLASS 2021 2nd lesson స్నేహబంధం Best Notes
ప్రక్రియ :కథ
ఇతివృత్తం : నైతిక విలువలు
మూలం : మిత్ర లాభం
రచయిత : పరవస్తు చిన్నయసూరి
విశేషాలు : నీతిచంద్రికకు మూలం – విష్ణుశర్మ పంచతంత్రం
ప్రక్రియ : కథ –ఆకట్టుకొనే కథనం,సరళత,పాత్రకుసంబంధించిన సంభాషణ ముఖ్య లక్షణాలు.
పాత్రలు : కాకి – లఘుపతనకం ఎలుక – హిరణ్యకం , తాబేలు – మంథరకం జింక –చిత్రాంగుడు
TS TELUGU 6TH CLASS 2021 2nd lesson స్నేహబంధం Best Notes
భయంతోపరిగెత్తుతూవచ్చింది–జింక ( చింత్రంగుడు)
చిత్రాంగుడు తో మొదటగా మాట్లాడింది–మంథరకం
చిత్రాంగుడు తన బాల్యం గురించి చెప్పింది–హిరణ్యకంతో
వలలో చిక్కుకున్న చిత్రాంగుడిని చూసింది – లఘుపతనకం
వేటగాని వల నుండి చిత్రాంగుని విడిపించినది. – హిరణ్యకం, లఘుపతనకం
అంతఃపురంలోని రాజపరివారం మాటలు విని మానవ భాషను నేర్చుకున్నది – చిత్రాంగుడు
ఎలుక ఉపాయం విని నటించిన స్నేహితులు ఎవరిని కాపాడారు – మంథరకాన్ని
జింక ఏ వయసులో మొదట వేటగాడి ఉచ్చులో చిక్కుకుంది – 6 నెలలు
సంభాషణ ( ఎవరు ఎవరితో అన్నారు ? )
“ నువ్వు ఎవరివి? ఎందుకు పరిగెత్తుకుంటూ వచ్చావు?” – మంథరకం
“ ఇప్పటి వరకు మేము ముగ్గురం స్నేహితులం ఇప్పుడు నువ్వు కూడా కలుస్తావు నువ్వు కూడా మాతోనే ఉండు” – మంథరకం
“ ఎంత ప్రమాదం జరిగింది చిత్రంగా! నీలాంటి మంచి వాడికి రావాల్సిన అపాయం కాదు ఇది” – లఘుపతనకం.
“ ఇంత పెద్ద ఆపదలో నువ్వెందుకు చిక్కుకున్నావు? కొంచెం జాగ్రత్తగా ఉండాలి కదా?” – హిరణ్యకం
. “ ఏం కొంప మునిగిపోయిందని వచ్చావు నువ్వు? ” – హిరణ్యకం మంథరకంతో
ప్రపంచమంతా తిరిగి ప్రత్యేక అవసరాలున్న పిల్లల కోసం పాటుపడినది – హెలెన్ కెల్లర్
హెలెన్ కెల్లర్ అంధురాలు. తన ఆత్మకతను బ్రెయిలీ లిపిలో రాసింది.
TS TELUGU 6TH CLASS 2021 2nd lesson స్నేహబంధం Best Notes
వర్ణమాల :
హ్రస్వాలు : ఒక మాత్రజాలంలో ఉచ్చరించే అచ్చులను హ్రస్వాలు’ అంటారు.
అవి : ఆ – ఇ – ఉ – ఋ – ఎ – ఒ (మాత్ర అంటే కనురెప్ప పాటు కాలం)
దీర్ఘాలు : రెండు మాత్రల కాలంలో ఉచ్చరించే అచ్చులను “దీరాలు” అంటారు.
అవి : ఆ – ఈ – ఊ – ౠ – ఏ-ఐ-ఓ – ఔ
క, చ, ట, త, ప – పరుషాలు
గజ, డ, ద, బ – సరళాలు
ఖ, ఘ, ఛ, ఝ, ఠ, ఢ,ధ, థ, ఫ, భ – మహాప్రాణాలు, వర్గయుక్కులు
జ్ఞ , ణ , న, మ – అనునాసికాలు
య, ర, ల, వ – అంతస్థాలు
శ, ష, స, హ – ఊష్యాలు.
ఱ’ అక్షరాన్ని ఆధునిక వ్యవహార భాషలో ఉపయోగించడం లేదు. దీనికి ఐదులుగా ‘ర’ ను వాడుతున్నారు.
ౘ,ౙ కూడా వాడుకలో లేవు. చ, జ లను వాడుతున్నారు.
ఉభయాక్షరాలు : మూడు. అవి – సున్న (0) (పూర్ణబిందువు), అరసున్న ‘ఁ’, విసర్గ ః.
ఈ మూడింటిని అచ్చులతోనూ, హల్లులతోనూ ఉపయోగించడం వల్ల వీటిని ‘ఉభయాక్షరాలు’ అని వ్యవహరిస్తారు.
అరసున్నకు గ్రాంధిక భాషలో ప్రాధాన్యమున్నది.
విసర్గ సంస్కృతి పదాలకు మాత్రమే చేరుతుంది.
TS TELUGU 6TH CLASS 2021 2nd lesson స్నేహబంధం Best Notes
పర్యాయపదాలు:
కన్నం : రంద్రం, బిలం, కలుగు, వివరం
కొలను : సరస్సు, చెరువు
స్నేహం : సఖ్యం, నెయ్యం
ప్రకృతి – వికృతులు :
అడవి – అటవి
స్నేహం – నెయ్యం
రాత్రి – రాతిరి
ఆకాశం – ఆకసం
సహాయం – సాయం
TS TELUGU 6TH CLASS 2021 2nd lesson స్నేహబంధం Best Notes
For more
TET DSC GRAMMAR Best Notes కర్తరీ వాక్యము – కర్మణీ వాక్యము
TET DSC సంధులు – TET and DSC 2022 | AP TET adn TS DSC
AP 5TH CLASS TELUGU 2021 10th Lesson మంచి బహుమతి
అలంకారాలు Usefull for TS AND AP Best Notes
TS TELUGU 6TH CLASS 2021 1st lesson అభినందన