Title: Mastering Psychology for the AP TET 2024: A Comprehensive Guide
As you gear up for the AP TET (Andhra Pradesh Teacher Eligibility Test) 2024, one crucial area of study is psychology. Understanding educational psychology can significantly enhance your ability to support and engage students effectively. Here’s a comprehensive guide to help you navigate the psychology section of the AP TET 2024 and excel in your exam.
1. Foundations of Educational Psychology
a. Developmental Psychology: Understanding the stages of cognitive and emotional development is vital. Key theories to focus on include:
Jean Piaget’s Stages of Cognitive Development: Sensorimotor, Preoperational, Concrete Operational, and Formal Operational stages. Each stage represents a different way in which children think and understand the world.
Erik Erikson’s Psychosocial Stages: These stages highlight how people develop psychologically and emotionally through various conflicts, such as Trust vs. Mistrust and Industry vs. Inferiority.
Lawrence Kohlberg’s Stages of Moral Development: Explore the progression of moral reasoning from Pre-conventional to Post-conventional levels.
b. Learning Theories: A strong grasp of learning theories will help you design effective teaching strategies. Key theories include:
Behaviorism: Focus on Classical Conditioning (Pavlov) and Operant Conditioning (Skinner). Understand how behavior can be shaped through reinforcement and punishment.
Constructivism: Study Vygotsky’s Sociocultural Theory and Bruner’s Discovery Learning. Learn how social interactions and cultural contexts contribute to learning.
Humanism: Explore Maslow’s Hierarchy of Needs and Rogers’ Person-Centered Theory. Understand the importance of addressing students’ basic needs to foster a conducive learning environment.
2. Effective Classroom Management
a. Strategies for Classroom Management: Effective classroom management is crucial for creating a positive learning environment. Key strategies include:
Preventive Measures: Establish clear expectations, consistent routines, and a structured environment.
Responsive Measures: Develop techniques to address disruptions and implement positive reinforcement strategies to encourage desired behaviors.
b. Theories of Discipline: Explore different discipline styles:
Authoritative vs. Authoritarian: Understand how various disciplinary approaches impact student behavior and learning outcomes. The authoritative style, which combines warmth with firm expectations, is generally more effective in promoting student engagement and respect.
3. Understanding Learning and Cognition
a. Information Processing: Delve into how information is processed and retained:
Memory Models: Study the distinctions between short-term, long-term, and working memory. Understand how information is encoded, stored, and retrieved.
Cognitive Load Theory: Learn about cognitive overload and how it affects learning efficiency. Strategies to manage cognitive load can enhance student learning experiences.
b. Problem-Solving and Critical Thinking: Foster critical thinking skills in your students:
Problem-Solving Steps: Learn the process of identifying problems, generating solutions, and evaluating outcomes.
Teaching Critical Thinking: Explore methods to encourage students to analyze, evaluate, and create new ideas and solutions.
4. Assessment and Evaluation
a. Types of Assessment: Understand the different assessment methods:
Formative vs. Summative: Formative assessments help monitor student learning and provide ongoing feedback, while summative assessments evaluate cumulative knowledge.
Diagnostic and Norm-Referenced Assessments: Recognize their roles in identifying learning needs and comparing student performance against established norms.
b. Principles of Effective Assessment: Focus on key assessment principles:
Reliability and Validity: Ensure that assessments consistently measure what they are intended to and accurately reflect student learning.
Feedback: Learn how to provide constructive feedback that supports student growth and development.
5. Addressing Individual Differences
a. Learning Styles and Multiple Intelligences: Recognize the diversity in learning preferences and strengths:
VARK Model: Understand different learning styles—Visual, Auditory, Reading/Writing, and Kinesthetic.
Gardner’s Multiple Intelligences: Explore different types of intelligences, such as Linguistic, Logical-Mathematical, and Spatial, and how to cater to diverse learning needs.
b. Special Educational Needs: Prepare to support students with various needs:
Identification and Support: Learn about common learning disabilities and strategies for inclusive education. Ensure all students receive the support they need to succeed.
6. Embracing Recent Trends and Issues
a. Technology in Education: Understand the impact of technology on learning:
Benefits and Challenges: Explore how digital tools can enhance learning and the challenges associated with their use.
Digital Literacy: Focus on teaching students how to effectively use and navigate digital resources.
b. Mental Health and Well-being: Support students’ mental health:
Promoting Positive Mental Health: Learn strategies to create a supportive environment that fosters students’ well-being.
Recognizing Signs: Identify and address potential mental health issues in students.
Study Tips for AP TET 2024
Create a Study Plan: Organize your study sessions to cover all topics methodically.
Utilize Practice Tests: Take mock exams to familiarize yourself with the test format and identify areas for improvement.
Join Study Groups: Collaborate with peers to discuss concepts and gain diverse perspectives.
Refer to Official Materials: Use recommended textbooks and study guides specifically designed for the AP TET.
By mastering these key areas of psychology, you’ll be well-equipped to handle the psychology section of the AP TET 2024. Good luck with your preparation, and remember that a deep understanding of educational psychology will not only help you pass the exam but also enhance your effectiveness as a teacher.
24 Choose the word opposite in meaning to the underlined word and till in the blank
Such talks are absurd; you should indulge in ———– take
1 correct 2 fictional 3 proportional 4 rational
25You will read poems …….
1 will you? 2 would you? 3 Won’t you? 4 Would n’t you?
26 A few people attended the meeting ———— ?
1 didn’t they? 2 did they 3 do they 4 don’t they
27 Few people attended the meeting, —————–?
1 didn’t they? 2 did they? 3 do they? 4 don’t they?
28 Shankar did not study well so, he failed in the examination (convert to a complex one)
1 As he did not study well, Shankar failed in the Examination
2 Shankar’s failure was the result of his not studying well
3 shankar studies well, yet, he failed in the examination
4 Shankar’s failure was caused by his not studying well
29 Unless you work hard, you will not get first prize (compound)
1 you must work hard to get first prize
2 you must work hard or you will not win the first prize.
3 Working hard you may get the first prize
4 to get the first prize you must work hard
PASSAGE
Some years age I had the privilege of meeting the world’s oldest man. At least he said he was. And he was so dogmatic about it that the promoters of a cartoon strip that specialized in unbelievable additives brought the old man up to New York from his native Columbia, to have him examined by a team of doctors at the Cornell Medical Centre. He was an Indian, he wasThe cinema hall is full there ———— be 500 people in the hall
1 may 2 must 3 can 4 should
2He never ———— for my advice
1 care 2 cared 3 cares 4 was caring
3——– man is mortal
1 A 2 An 3 The 4 No article
4 He ate ——— apple
1 a 2 an 3 the 4 no article
5 He said “Can I do the sum?”
1 he asked whether he would do the sum
2 he asks if he could do the sum
3 he asked whether he could do this sum
4 he asked whether he could do the sum
6 Bali said, “Raman had returned at noon”
1 Bali said that Raman had returned at noon.
2 Bali said that Raman was returned at noon
3 Bali says that Raman had returned at noon
4 Bali said that Raman had been returned at noon.
7 I was given a car by Ravi (Change in Active voice)
1 Ravi gave me a car 2 Ravi gives a car
3 Ravi has given me a car 4 Ravi had given a car to me
8 They asked me many questions (Change into passive voice)
1 We asked them many questions 2 I was asked many questions by them
They were asked many questions by me 4 They are asked many questions by me
9 The body of the letter begins with as follows ———- “with reference to your application dated “ ……………..what kind of a letter do you think it is
1 official 2 personal 3 business 4 1 & 2
10 Which of the following subscription is correct?
11 The headmaster has received a complaint, and he is ———–it
1 looking into 2 looking through 3 looking at 4 looking for
12He has been waiting ———– the results
1 with 2 of 3 off 4 for
13Ravi put up ——– his friend in Mysore
1 at 2 of 3 along 4 with
four feet four inches high, and he had an alligator hide completion and a tendency to swing with his right whenever he was passed from one medinciti another. He said he was 167, born the same year as the American Constitution. When the name of George Washington was suggested to him, to help him fix his generation, he said he remembered the man well. But he resented coming all the way of New York. He wanted to be left alone to go about his business, which at that time was the business of looking for a sixth wife to comfort him in his approaching old age.
The old man was ‘dogmatic’ about the fact that
1 he was a comical creature 2 they wanted to feature him in a cartoon strip
3 a person surviving at that age was odd and unbelievable
4 He had the tendency of the swinging with his right
31 The old man claimed that the Americans gave themselves a Constitution
1 Before he was born 2 in the year of George Washington’s birth
3 two centuries ago 4 one hundred and sixty seven years ago
32 George Washington’s name was mentioned to the old man
1 to teach him a bit of history
2 to know whether he had any personal equation with Washington
3 to make fun of his advanced age
to determine his age
33The old man did not like being brought to New York because
1 at that time he was busy looking for a sixth wife
2 he didn’t like traveling much
3 he didn’t like New York as a city
4 he preferred to be left alone in his native village
34 An area where birds and animals are protect
1 Museum 2 observatory 3 sanctuary 4 Zoo
35Find out the part of sentence which has an error.
The Director along with (a) / the staff members (b) / were present for( c )/ the annual day celebrations(d)
1 a 2 b 3 c 4 d
36 If you were regular in studies ——————-
(Fill in the blank choosing the mot suitable clause from among the following)
1 You will get a first class 2 you would get a first class
3 you would have got a first class 4 you get a first class
1.విద్యుదయస్కాంత శక్తి దీని ద్వారా వర్గీకరించబడుతుంది. i) తరంగదైర్ఘ్యం ii) వ్యాప్తి iii) ఫ్రీక్వెన్సీ ఎ) i మాత్రమే బి) ii మాత్రమే సి) i మరియు iii రెండూ డి) ఇవన్నీ
2.క్వాంటం సిద్ధాంతాన్ని ప్రతిపాదించారు. ఎ) ఐన్స్టీరీ బి) మాక్స్వెల్
సి) మాక్స్ ప్లాంక్ డి) న్యూటన్
3.కింది స్టేట్మెంట్లలో బోర్ మోడల్కు సరైనది కాదు ఎ) ఇది హైడ్రోజన్ వర్ణపటాన్ని వివరిస్తుంది బి) ఇది ఒకటి కంటే ఎక్కువ ఎలక్ట్రాన్లను కలిగి ఉన్న మూలకాల స్పెక్ట్రాను వివరించలేకపోయింది సి) ఇది హైడ్రోజన్ అణువు వర్ణ పటం యొక్క ఉపరేఖలను వివరిస్తుంది D) జీమాన్ ప్రభావాన్ని వివరించలేకపోయింది
4.పరమాణువు యొక్క L- షెల్లో ఉంచగలిగే ఎలక్ట్రాన్ల గరిష్ట సంఖ్య …. ఎ) 2 బి) 8 సి) 18 డి) 32
5.ప్రిన్సిపల్ క్వాంటం నంబర్ ద్వారా అందించబడిన సమాచారం ……… i) కక్ష్య పరిమాణం ii) కక్ష్య యొక్క శక్తి iii) అంతరిక్షంలో కక్ష్యల విన్యాసాన్ని iv) ఎలక్ట్రాన్ల స్పిన్ ఎ) i మాత్రమే బి) i మరియు ii రెండూ సి) i, ii మరియు iii డి) ఇవన్నీ
6.“ఒకే పరమాణువు యొక్క ఏ రెండు ఎలక్ట్రాన్లు ఒకే విధమైన నాలుగు క్వాంటం సంఖ్యలను కలిగి ఉండవు”. ఈ సూత్రాన్ని ఎ) హుండ్ సూత్రం బి) హాఫ్ బౌ సూత్రం
సి) పౌలీ వర్జన నియమము D) హైసెన్బర్గ్ అనిశ్చితి సూత్రం
7.కింది వాటిలో ఏది ఎక్కువ n + l విలువను కలిగి ఉంది? ఎ) 4p బి) 5s సి) 3d D) 4f
8.మూలకం యొక్క ఎలక్ట్రాన్ కాన్ఫిగరేషన్ కోసం క్వాంటం సంఖ్యల సెట్ ఏమిటి 3d7? ఎ) n = 3, l = 2, mఎల్ = -1, మీలు = -1/2 B) n = 3, l = 2, mఎల్ = -2, మీలు = -1/2 సి) n = 3, l = 2, mఎల్= -1, మీలు = +1/2 D) n = 3, l = 2, mఎల్= -2, మీలు = +1/2
9.సోడియం అణువు యొక్క వాలెన్స్ ఎలక్ట్రాన్ కోసం నాలుగు క్వాంటం సంఖ్యలు ఎ) n = 1, l = 0, mఎల్= 0, మీలు = +1/2 B) n = 2, l = 0, mఎల్= 0, మీలు = +1/2 సి) n = 3, l = 0, mఎల్= 0, మీలు = +1/2 D) n = 3, l = 1, mఎల్= 0, మీలు= +1/2
10.భౌతిక లేదా రసాయన మార్పు ద్వారా మరింత సరళమైన పదార్ధంగా విడిపోలేని ఏదైనా పదార్ధంగా ఒక మూలకాన్ని నిర్వచించారు. ఎ) చార్లెస్ బి) రాబర్ట్ బాయిల్
సి) అవగాడ్రో డి) మేడమ్ క్యూరీ
11.న్యూలాండ్స్ ఆవర్తన పట్టిక …. మూలకాలకు పరిమితం చేయబడింది. ఎ) 40 బి) 56 సి) 60 డి) 80
12.మెండలీఫ్ ఆవర్తన పట్టిక దీని ఆధారంగా రూపొందించబడింది ఎ) పరమాణు సంఖ్య బి) పరమాణు బరువు
సి) పరమాణు పరిమాణం డి) పరమాణు పరిమాణం
13.కింది వాటిని జత చేయండి ఎ) ఎకా బోరాన్ – i) గాలియం బి) ఎకా అల్యూమినియం – ii) జెర్మేనియం సి) ఎకా సిలికాన్ – iii) స్కాండియం A) a – i, b – ii, c – iiiB) a – iii, b – i, c – ii సి) a – iii, b – ii, c – iD) a – i, b – iii, c – ii
14.పరమాణు సంఖ్య 101 ఉన్న మూలకం ఎ) బేరియం బి) ఫెర్మియం
సి) మెండలీవ్ డి) ఐన్స్టీనియం
15.కింది వాటిలో డోబెరీనర్ త్రయం కాని మూలకాల సమితి ఎ) Ca, Sr, Ba బి) Cl, Br, I సి) Mn, Cr, Fe D) S, Si, Te
16.కింది వాటిని జత చేయండి i) సోడియం — a) p – బ్లాక్ ii) అల్యూమినియం — బి) f-బ్లాక్ iii) స్కాండియం — సి) s – బ్లాక్ iv) సిరియం – డి) డి-బ్లాక్ ఎ) i → a, ii → b, iii → c, iv → d
బి) i → a, ii → d, iii → b, iv →c సి) i → c, ii → a, iii → d, iv → b
D) i → d, ii → c, i ii → b, iv → a
17.కింది వాటిని జత చేయండి a) క్షార లోహాలు i) VIA లేదా 16 బి) ఆల్కలీన్ ఎర్త్మెటల్స్ –ii) I A లేదా 1 సి) చాల్కోజెన్లు – iii) VIIA లేదా 17 d) హాలోజెన్లు — iv) II A లేదా 2
ఎ) a → i, b → ii, c iii, d →iv
B) a → iv, b → iii, c → ii, d → i సి) a → ii, b →iv, c → i, d → iii
D) a →iv, b → ii, c → iii, d → i
18.జడ వాయువులు ఆవర్తన పట్టిక యొక్క గ్రూప్ కు చెందినవి. A) IA B) IIA C) VIIA D) VIIIA
19.పరమాణువు యొక్క ఎలక్ట్రాన్ కాన్ఫిగరేషన్ 2, 8, 7. కింది వాటిలో ఏది రసాయనికంగా సమానంగా ఉంటుంది? ఎ) నైట్రోజన్ (Z = 7) బి) ఫ్లోరిన్ (Z = 9)
సి) ఫాస్పరస్ (Z = 15 ) డి) ఆర్గాన్ (Z = 18)
20.ప్రకటన I : d – బ్లాక్ మూలకాలను పరివర్తన మూలకాలు అంటారు. ప్రకటన II : f – బ్లాక్ మూలకాలను అంతర్గత పరివర్తన మూలకాలు అంటారు. ఎ) రెండు ప్రకటనలు నిజం
బి) ప్రకటన I నిజం మరియు II తప్పు సి) స్టేట్మెంట్ I తప్పు మరియు II నిజం
డి) రెండు ప్రకటనలు తప్పు
21.అయనీకరణ శక్తి మరియు ఎలక్ట్రాన్ ఎఫినిటీ యొక్క సగటు విలువగా మూలకం యొక్క ఎలెక్ట్రోనెగటివిటీని ప్రతిపాదించింది. ఎ) మిల్లికెన్ బి) పాలింగ్
సి) సోమర్ ఫీల్డ్ డి) ప్లాంక్
22.మనం ఒక పీరియడ్లో ఎడమ నుండి కుడికి వెళ్లినప్పుడు పరమాణు సంఖ్య మరియు పరమాణు వ్యాసార్థం ఎ) రెండూ పెరుగుతాయి బి) రెండూ తగ్గుతాయి సి) పరమాణు సంఖ్య పెరుగుతుంది మరియు పరమాణు వ్యాసార్థం తగ్గుతుంది D) పరమాణు సంఖ్య తగ్గుతుంది మరియు పరమాణు వ్యాసార్థం పెరుగుతుంది
27.AH2 మూలకం A హైడ్రోజన్తో చర్య జరిపినప్పుడు ఏర్పడుతుంది. అప్పుడు A యొక్క వాలెన్స్ షెల్లోని ఎలక్ట్రాన్ల సంఖ్య సాధారణంగా ఉంటుంది ఎ) 2 బి) 3సి) 5 డి) 8
28.అయానిక్ బంధం ఏర్పడటానికి షరతు. ఎ) పాల్గొన్న మూలకాలు సమాన పరిమాణంలో ఉండాలి B) పరమాణువు యొక్క అధిక ఎలెక్ట్రోపోజిటివిటీ సి) పరమాణువులు తక్కువ అయనీకరణ సామర్థ్యాన్ని కలిగి ఉండాలి D) మూలకాలు అధిక ఎలెక్ట్రోనెగటివిటీ భేదము ఉండాలి
29.NaCl క్రిస్టల్ గురించి కింది వాటిలో ఒకటి తప్పుగా ఉందా? ఎ) ఇది సజల స్థితిలో విద్యుత్తును ప్రవహింప చేయదు బి) ఇది నీటిలో కరుగుతుంది సి) Cl యొక్క సమన్వయ సంఖ్య– NaCl క్రిస్టల్లో 6 డి) ఇది ముఖ కేంద్రీకృత క్యూబిక్ క్రిస్టల్
30. కింది వాటిలో ఎలెక్ట్రోనెగటివ్గా ఉండే మూలకం ఏది? ఎ) సోడియం బి) ఆక్సిజన్ సి) మెగ్నీషియం డి) కాల్షియం
Key :
Key 1 C 2 C 3 C 4 B 5 B 6 C 7 D 8 A 9 C 10 B 11 B 12 B 13 B 14 C 15 D 16 C 17 C 18 D 19 B 20 A 21 A 22 C 23 C 24 A 25 D 26 A 27 A 28 D 29 A 30 B
1. వేర్వేరు ఉష్ణోగ్రతల వద్ద ఉన్న రెండు శరీరాలను ఉష్ణ స్పర్శ లో ఉంచినప్పుడు ఉష్ణ శక్తి బదిలీ చేయబడుతుంది ఎ) తక్కువ ఉష్ణోగ్రత వద్ద ఉన్న శరీరం నుండి అధిక ఉష్ణోగ్రత వరకు బి) అధిక ఉష్ణోగ్రత వద్ద ఉన్న శరీరం నుండి తక్కువ ఉష్ణోగ్రత వరకు సి) ఉష్ణ శక్తి బదిలీ జరగదు D) A మరియు B రెండూ సరైనవి
2. A, B మరియు C అనే మూడు శరీరాలు ఉష్ణ సమతుల్యతలో ఉంటాయి, B యొక్క ఉష్ణోగ్రత 45 ° C, అప్పుడు C యొక్క ఉష్ణోగ్రత ఎ) 45° సి బి) 50° సి సి) 40°C డి) ఏదైనా ఉష్ణోగ్రత
3. ఒక వస్తువు .A 10°C వద్ద మరియు మరొక వస్తువు B 10 K ఉష్ణ స్పర్శ లో ఉంచబడుతుంది, తర్వాత వేడి ప్రవహిస్తుంది ఎ) ఎ నుండి బి బి) బి నుండి ఎ సి) ఎ నుండి ఎ డి) ఉష్ణ బదిలీ లేదు
4. శరీర ఉష్ణోగ్రతలో వ్యత్యాసం 27°Cగా కొలుస్తారు. కెల్విన్ స్కేల్లో దాని సంబంధిత వ్యత్యాసం ఎ) 27 కె బి) 300 కె సి) 246 కె డి) 0 కె
5. ఉక్కు కడ్డీ ఉష్ణోగ్రత 330 K. °C లో దీని ఉష్ణోగ్రత ఎ) 55° సి బి) 59° సి సి) 53° సి డి) 57° సి
6. శరీరం యొక్క ఉష్ణోగ్రత నేరుగా దీనికి అనులోమానుపాతంలో ఉంటుంది ఎ) సంభావ్య శక్తి బి) ద్రవ్యరాశి సి) సాంద్రత డి) సగటు గతి శక్తి
7. ఈ సందర్భంలో అణువుల గతి శక్తి ఎక్కువగా ఉంటుంది ఎ) 0°C వద్ద మంచు బి) 0 ° C వద్ద నీరు సి) 100 ° C వద్ద నీరు D) 100° C వద్ద నీటి ఆవిరి
8. పదార్ధం యొక్క యూనిట్ ద్రవ్యరాశి యొక్క ఉష్ణోగ్రతను ఒక యూనిట్ ద్వారా పెంచడానికి అవసరమైన వేడి మొత్తాన్ని ఇలా పిలుస్తారు ఎ) గుప్త వేడి బి) 1 క్యాలరీ సి) 1 జౌల్ డి) విశిష్టోష్ణము
9. ఒక పదార్ధం దాని ఉష్ణోగ్రతను మార్చడానికి ఇష్టపడని స్థాయి ఎ) గుప్త వేడి బి) విశిష్టోష్ణము సి) గతి శక్తి డి) వేడి
10. ఇచ్చిన ఉష్ణ శక్తి యొక్క గరిష్ట వాటాను దీ ని పెరుగుదలకు వినియోగిస్తే, ఒక పదార్ధానికి ఉష్ణోగ్రత పెరుగుదల ఎక్కువగా ఉంటుంది ఎ) భ్రమణ శక్తి బి) స్థితి శక్తి సి) కంపన శక్తి డి) రేఖీయా గతి శక్తి
11. A మరియు B అనే రెండు ద్రవాలకు ఒకే మొత్తంలో వేడి సరఫరా చేయబడుతుంది. ద్రవ B ఉష్ణోగ్రతలో ఎక్కువ పెరుగుదలను చూపుతుంది. Aతో పోలిస్తే B యొక్క విశిష్టోష్ణము గురించి మీరు ఏమి చెప్పగలరు? A) B యొక్క విశిష్టోష్ణము A కంటే తక్కువగా ఉంటుంది B) B యొక్క విశిష్టోష్ణము A కంటే ఎక్కువగా ఉంటుంది సి) చెప్పలేను D) B యొక్క విశిష్టోష్ణము Aతో సమానంగా ఉంటుంది
12. విశిష్టోష్ణము యొక్క S.I యూనిట్ A) Cal/g -°C బి) J/kg – K సి) క్యాల్/కేజీ -కె D) J/kg
13. 1 Cal/g -°C =
ఎ) 4.2 × 103J/kg – K బి) 4.2 × 10-3 J/kg – K సి) 4.2 జె డి) 4.2 × 106J/kg – K
14. పదార్ధం యొక్క నిర్దిష్ట ద్రవ్యరాశి యొక్క ఉష్ణోగ్రతను నిర్దిష్ట డిగ్రీల ద్వారా పెంచడానికి ఎంత వేడి అవసరమో నిర్ణయించడానికి క్రింది సమీకరణాలలో ఏది ఉపయోగించబడుతుంది? ఎ) Q = mL బి) Q = m Δt సి) Q = mS Δt డి) Q = It.
15. విశిష్టోష్ణముకి సంబంధించి కింది వాటిలో ఏది సరైనది? a) S.I వ్యవస్థలో దీని విలువ 4180 J/kg – K బి) C.G.Sలో దీని విలువ సిస్టమ్ 1 Cal/g-°C సి) పదార్ధం యొక్క యూనిట్ ద్రవ్యరాశి యొక్క ఉష్ణోగ్రతను ఒక యూనిట్ ద్వారా పెంచడానికి అవసరమైన వేడి మొత్తం d) విశిష్టోష్ణము శరీర ఉష్ణోగ్రతను మారుస్తుంది. ఎ) ఎ, బి బి) ఎ, బి, సి సి) ఎ, బి, సి, డి డి) కేవలం బి
16. స్టేట్మెంట్ I : పదార్ధం యొక్క యూనిట్ ద్రవ్యరాశి యొక్క ఉష్ణోగ్రతను 1 °C ద్వారా పెంచడానికి అవసరమైన వేడి మొత్తాన్ని పదార్ధం యొక్క విశిష్టోష్ణము అంటారు. ప్రకటన II: 1 గ్రాముల నీటి ఉష్ణోగ్రతను 1°C ద్వారా పెంచడానికి అవసరమైన వేడి మొత్తం 1 క్యాలరీ. పై ప్రకటనలలో ఏది నిజం? ఎ) రెండూ నిజమే బి) రెండూ అబద్ధం
సి) ప్రకటన I నిజం మరియు II తప్పు డి) ప్రకటన I తప్పు మరియు II నిజం
17. ఒకే పదార్ధం యొక్క రెండు నమూనాల మిశ్రమం యొక్క ఉష్ణోగ్రత 70 ° C.
90°C వద్ద 100 ml నమూనాలలో ఒకటి మరియు 60°C వద్ద మరొక నమూనా. ఇతర నమూనా పరిమాణాన్ని కనుగొనండి ఎ) 100 మి.లీ బి) 200 మి.లీ సి) 300 మి.లీ డి) 400 మి.లీ
18. 1 gm నీటి ఉష్ణోగ్రతను 1°Cకి పెంచడానికి అవసరమైన వేడి మొత్తం ………….. (జౌల్స్లో) ఎ) 4.186 బి) 4. 286 సి) 4.108 డి) 4. 208
19. కింది వాటి నుండి తక్కువ విశిష్టోష్ణము ని కలిగి ఉన్న పదార్ధం ……………………. ఎ) జింక్ బి) పాదరసం సి) నీరు డి) కిరోసిన్
20. 30°C ఉష్ణోగ్రత వద్ద 100g నీరు మరియు 60°C ఉష్ణోగ్రత వద్ద 100g నీటి మిశ్రమం యొక్క ఫలిత ఉష్ణోగ్రత ఎ) 45° సి బి) 70° సి సి) 90° సి డి) 130° సి
21. Cu యొక్క విశిష్టోష్ణము 0.095, ఇనుము 0.115, ఇత్తడి 0.092 మరియు నీరు 1. పైన పేర్కొన్న వాటిలో ఏది ఒకే ద్రవ్యరాశితో సూర్యకాంతిలో ఉంచబడినప్పుడు త్వరగా వేడి చేయబడుతుంది? ఎ) ఇనుము బి) ఇత్తడి సి) రాగి డి) నీరు
22. ప్రకటన I : గాలిలో నీటి ఆవిరి పెరిగినందున బాష్పీభవన రేటు మందగిస్తుంది ప్రకటన II : ఇచ్చిన ఉష్ణోగ్రత వద్ద గాలి నిర్ణీత మొత్తంలో మాత్రమే నీటిని కలిగి ఉంటుంది. ఎ) స్టేట్మెంట్ I సరైనది, II తప్పు బి) స్టేట్మెంట్ I తప్పు, II సరైనది సి) రెండు ప్రకటనలు సరైనవి డి) రెండు ప్రకటనలు తప్పు
23. చల్లటి నీటితో నిండిన గాజు టంబ్లర్ యొక్క బయటి ఉపరితలంపై నీటి బిందువులు ఏర్పడతాయి ఎ) బాష్పీభవనం బి) సాంద్రీ కరణం సి) మరగడం డి) బాష్పీభవన
25. ప్రకటన I : బాష్పీభవన సమయంలో ఆవిరి ద్రవం యొక్క ఉష్ణోగ్రత తగ్గుతుంది. ప్రకటన II: సాంద్రీకరణం సమయంలో చుట్టుపక్కల గాలి ఉష్ణోగ్రత పెరుగుతుంది ఎ) I మరియు II రెండూ నిజం బి) I నిజం, II అబద్ధం సి) I తప్పు, II నిజం డి) I మరియు II రెండూ తప్పు
26. “Q” క్యాలరీల యొక్క ఉష్ణ శక్తి దాని స్థితిని ద్రవం నుండి వాయువుగా మార్చడానికి సరఫరా చేయబడినప్పుడు “m”gm యొక్క ద్రవం యొక్క బాష్పీభవన యొక్క గుప్తోష్ణము ఎ) m/Q బి) Q/m సి) Q × m D) mS Δt
27. 100°C వద్ద 50గ్రా నీటిని 100°C వద్ద ఆవిరిగా మార్చడానికి అవసరమైన వేడి మొత్తం ఎంత? ఎ) 5400 కేలరీలు బి) 2,700 కేలరీలు సి) 400 క్యాలరీలు డి) 4000 కేలరీలు
28. 30 ° C వద్ద 50 గ్రాముల నీటిని 100 ° C వద్ద నీటికి మార్చడానికి అవసరమైన వేడిని లెక్కించండి. ఎ) 3, 500 కేలరీలు బి) 1725 కేలరీలు సి) 2, 700 కేలరీలు డి) 4000 కేలరీలు
29. ప్రకటన I : ఘనీభవన సమయంలో నీటి అంతర్గత శక్తి తగ్గుతుంది. ప్రకటన II: మంచుకు ఇవ్వబడిన ఉష్ణ శక్తి పూర్తిగా ద్రవీభవన సమయంలో నీటి అణువుల మధ్య బంధాలను విచ్ఛిన్నం చేయడంలో ఉపయోగించబడుతుంది. ఎ) రెండు ప్రకటనలు సరైనవి బి) రెండు ప్రకటనలు తప్పు సి) I సరైనది కాని II తప్పు డి) I తప్పు కానీ II సరైనది
30. ప్రకటన A: ద్రవీభవన మరియు మరిగే సమయంలో ఒక పదార్ధం ద్వారా వేడి గ్రహించబడుతుంది ప్రకటన A : ఘనీభవన మరియు ద్రవీకరణ సమయంలో ఒక పదార్ధం నుండి వేడి విడుదల అవుతుంది ఎ) ఎ నిజం, బి అబద్ధం బి) ఎ తప్పు, బి నిజం సి) రెండూ నిజమే డి) రెండూ అబద్ధం
31. సహజ సూచికలు దీని నుండి తయారు చేయబడ్డాయి … i) మొక్కలు ii) పెట్రోకెమికల్స్ iii) జీవులు iv) ఖనిజాలు ఎ) i మాత్రమే బి) i మరియు ii రెండూ సి) i మరియు iii రెండూ D) ii మరియు iv రెండూ
32. వీటిలో సహజ సూచికలు i) లిట్మస్ ii) ఎర్ర క్యాబేజీ సారం iii) మిథైల్ నారింజ iv) పసుపు ఎ) i మాత్రమే బి) i మరియు ii రెండూ సి) i, ii మరియు iv డి) అన్నీ
33. కింది వాటిని జత చేయండి . ఎ) హైడ్రోక్లోరిక్ యాసిడ్ – i) హెచ్2SO4 బి) సల్ఫ్యూరిక్ ఆమ్లం – ii) CH3COOH సి) నైట్రిక్ యాసిడ్ – iii) HCl d) ఎసిటిక్ ఆమ్లం – iv) HNO3 ఎ) a → i, b → ii, c → iii, d → iv B) a → iii, b →i, c →iv, d → ii సి) a →i, b →iii, c →iv, d → ii D) a → i, b → iv, c →iii, d → ii
34. క్షారాలు మిథైల్ ఆరెంజ్ని ఈ రంగులో ప్రదర్శిస్తాయి ఎ) ఎరుపు బి) నీలం సి) పసుపు డి) గులాబీ
35. కిందివి ఘ్రాణ సూచికగా పనిచేస్తాయి. ఎ) ఉల్లిపాయ బి) వనిల్లా ఎసెన్స్ సి) లవంగం నూనె డి) ఇవన్నీ
36. చర్యను పూర్తి చేయండి
2NaOH + Zn → ……………………… + ……………………… A) NaOZn, H2 B) ZnO2, NaH2 C) Na2ZnO2, H2 D) Na2O, H2O
37. మెటల్ ఆక్సైడ్లు సాధారణంగా …………… లక్షణం లో ఉంటాయి ఎ) ఆమ్ల బి) క్షార సి) యాంఫోటెరిక్ డి) తటస్థ
38. ఫినాల్ఫ్తలీన్ సూచిక పింక్ రంగును పొందుతుంది A) HCl solution B) NaOH solution C) H2 SO4 solution D) CH3 COOH solution
39. ఒక విద్యార్థి HCl , జింక్ గ్రాన్యూల్స్ను జోడించాడు. HCl , జింక్ గ్రాన్యూల్స్ను కలిగి ఉన్న టెస్ట్ ట్యూబ్లో క్రింది పరిశీలనలను చేశాడు . సరైన పరిశీలనలు ఏవి i) జింక్ ఉపరితలం నిస్తేజంగా మరియు నల్లగా మారుతుంది ii) ఉద్భవించిన వాయువు పాప్ సౌండ్తో కాల్చబడుతుంది iii) ద్రావణం రంగులేనిదిగా ఉంటుంది సరైన పరిశీలనలు ఎ) i మరియు ii బి) i మరియు iii సి) ii మరియు iii D) i, ii మరియు iii
40. ప్రకటన I : కార్బన్ డయాక్సైడ్ సున్నపు నీటి గుండా వెళుతున్నప్పుడు అది మిల్కీగా మారుతుంది. ప్రకటన II: సున్నపు నీటి గుండా కార్బన్ డయాక్సైడ్ అధికంగా ప్రవహించినప్పుడు అది రంగులేనిదిగా మారుతుంది. ఎ) రెండు ప్రకటనలు నిజం బి) స్టేట్మెంట్ I నిజం మరియు స్టేట్మెంట్ II తప్పు సి) స్టేట్మెంట్ I తప్పుడు స్టేట్మెంట్ II నిజం డి) రెండు ప్రకటనలు తప్పు
41. తటస్థీకరణను చూపించే అత్యంత ఖచ్చితమైన మార్గం కింది వాటిలో ఏది? ఎ) యాసిడ్ + బేస్ → యాసిడ్ – బేస్ సొల్యూషన్ బి) యాసిడ్ + బేస్ → లవణం + నీరు సి) యాసిడ్ + బేస్ → సోడియం క్లోరైడ్ + హైడ్రోజన్ D) యాసిడ్ + బేస్ →తటస్థ ద్రావణం
42. కింది వాటిలో ఏవి కలిపితే టేబుల్ సాల్ట్ ఉత్పత్తి అవుతుంది? ఎ) సోడియం థియోసల్ఫేట్ మరియు సల్ఫర్ డయాక్సైడ్ బి) హైడ్రోక్లోరిక్ యాసిడ్ మరియు సోడియం హైడ్రాక్సైడ్ సి) క్లోరిన్ మరియు ఆక్సిజన్ డి) నైట్రిక్ యాసిడ్
43. కిందివి తటస్థీకరణ ప్రతిచర్యలు. i) ఆమ్లం బేస్తో చర్య జరిపి లవణం మరియు నీటిని ఏర్పరుస్తుంది ii) ఆమ్లం మెటల్ ఆక్సైడ్తో చర్య జరిపి లవణం మరియు నీటిని ఏర్పరుస్తుంది iii) బేస్ నాన్-మెటల్ ఆక్సైడ్తో చర్య జరిపి లవణం మరియు నీటిని ఏర్పరుస్తుంది. ఎ) i మాత్రమే బి) i మరియు ii రెండూ సి) ii మరియు iii రెండూ డి) ఇవన్నీ
44. మిల్క్ ఆఫ్ మెగ్నీషియా రసాయన నామం….. ఎ) కాల్షియం హైడ్రాక్సైడ్ బి) మెగ్నీషియం హైడ్రాక్సైడ్ సి) పొటాషియం హైడ్రాక్సైడ్ డి) మెగ్నీషియం కార్బోనేట్
45. యాసిడ్ లేదా బేస్ యొక్క బలాన్ని తెలుసుకోవడానికి ఉపయోగించవచ్చు ఎ) మిథైల్ ఆరెంజ్ బి) ఫినాల్ఫ్తలీన్ సి) లిట్మస్ డి) సార్వత్రిక సూచికలు
46. కింది వాటిని జత చేయండి . ఎ) ఆమ్ల వర్షం – i) pH 5.5 కంటే తక్కువ బి) దంత క్షయం – ii) మిల్కోఫ్ మెగ్నీషియా సి) యాంటాసిడ్ – iii) pH 5.6 కంటే తక్కువ d) తేనెటీగ కుట్టడం – iv) మెథనోయిక్ ఆమ్లం ఎ) a → ii, b →i, c →iii, d → iv బి) a →iii; b → i, c →ii, d →iv సి) a →i, b → ii, c → iii, d → iv D) a → i, b →iii, c →ii, d → iv
47. కింది వాటిని జత చేయండి ఎ) బ్లీచింగ్ పౌడర్ i) NaHCO3 బి) బేకింగ్ సోడా ii) CaOCl2 సి) వాషింగ్ సోడా iii) HCOOH డి) ఫార్మిక్ యాసిడ్ iv) నా2CO3.10H2ఓ ఎ) a → i, b → ii, c → iii, d → iv B) a → ii, b →i, c → iv, d → iii సి) a → i, b → iii, c → ii, d → iv D) a → iv, b → iii, c → ii, d → i
48. ప్రకటన x: కాంతి కిరణం విరళ మాధ్యమం నుండి సాంద్రతర మాధ్యమానికి ప్రయాణించినప్పుడు వక్రీభవన కిరణం లంబం వైపు వంగి ఉంటుంది. ప్రకటన y: కాంతి కిరణం విరళ మాధ్యమం నుండి సాంద్రతర మాధ్యమానికి ప్రయాణిస్తున్నప్పుడు వక్రీభవన కోణం పతన కోణం కంటే తక్కువగా ఉంటుంది. ఎ) x మరియు y నిజమైనవి బి) x మరియు y తప్పు సి) x నిజం, y తప్పు D) x తప్పు, y నిజం
49. జతపరచండి. i) పరిక్షేపణం P) కంటి దృష్టి దోషం ii) విక్షేపణం Q) VIBGYOR iii) కటక సామర్థ్యం R) రెటీనా iv) కోనులు, దండాలు’ S) ఆకాశపు రంగు A) i – s, ii – Q, iii – R, iv – P B) i – Q, ii – S, iii – P, iv – R C) i – s, ii – Q, iii – P, iv – R D) i – Q, ii – S, iii – R, iv-P
50. రాజ్ కుమార్ కళ్ళను డాక్టర్ పరీక్షించి, అతడికి దీర్ఘదృష్టి ఉందని గుర్తించాడు. అతడి కనిష్ట దూర బిందువు దూరం 50 సెం.మీ. డాక్టర్ అతడికి సూచించిన కటకం A) -2D B) +1D C) -1D D) +2D
51. ప్రవచనం P : హ్రస్వదృష్టిని నివారించేందుకు ద్విపుటాకార కటకాన్ని వాడతారు. ప్రవచనం Q : ద్విపుటాకార కటకం యొక్క f విలువ ధనాత్మకం. A) P సరియైనది కాదు. Q సరియైనది B) P సరియైనది, Q సరియైనది కాదు C) P, Q లు రెండూ సరియైనవి D) P, Q లు రెండూ సరియైనవి కావు
52. హ్రస్వదృష్టి (Myopia) గల కంటి యొక్క గరిష్ఠ దూర బిందువు 1.5 మీ|| దూరంలో ఉంది. ఈ దోషాన్ని సవరించడానికి వాడవలసిన కటక సామర్థ్యం విలువ A) 0.66 D B) -0.66 D C) +1.5D D) -1.55 D
53. నీవు ఎండలో నిలబడి పరిసరాలను పరిశీలిస్తున్న సందర్భంలో క్రింది వానిలో సరియైనది. A) నల్లగుడ్డు, కనుపాపను సంకోచింపచేయును B) నల్లగుడ్డు, కనుపాపను వ్యాకోచింపచేయును. C) కనుపాపలో ఎలాంటి మార్పూ లేదు. D) నల్లగుడ్డులో ఎలాంటి మార్పూ లేదు. యొక్క సామర్థ్యం
54. పరిక్షేపణ కాంతి యొక్క తీవ్రత అధికంగా ఉండాలంటే పరికేపణం కోణ విలువ A) 0° B) 90° C) 180° D) 60°
55. VIBGYOR లో కనిష్ఠ శక్తి కలిగిన కాంతి ………. A) ఊదా (వయోలెట్) B) నీలం C) ఆకుపచ్చ D) ఎరుపు
56. మానవుని కంటిలోనికి ప్రవేశించే కాంతిని అదుపు చేయు కంటి భాగం A) నల్లగుడ్డు, కనుపాప B) నల్లగుడ్డు, సిలియరి కండరాలు
C) కనుపాప, కార్నియా D) నల్లగుడ్డు, కార్నియా
57. స్టేట్మెంట్ X : స్పస్ట దృష్టి యొక్క కనీస దూరం విలువ వయస్సుతో మారదు. ప్రకటన Y : వృద్ధాప్యంలో కండరాలు ఎక్కువ ఒత్తిడిని తట్టుకోలేవు కాబట్టి స్పస్ట దృష్టి యొక్క కనీస దూరం విలువ పెద్ద విలువకు మారుతుంది. ఎ) X మరియు Y రెండూ నిజం బి) X మరియు Y రెండూ తప్పు సి) X నిజం, Y తప్పు D) X తప్పు, Y నిజం
58. ప్రకటన X : స్పస్ట దృష్టి యొక్క కనీస దూరం విలువ వ్యక్తి నుండి వ్యక్తికి మరియు వయస్సుతో మారుతూ ఉంటుంది. ప్రకటన Y : చిన్న వయస్సులో (అనగా 10 సంవత్సరాల కంటే తక్కువ వయస్సు ఉన్నవారు) కంటి చుట్టూ ఉన్న కండరాలు దృఢంగా మరియు అనువైనవిగా ఉండటం వలన కనీసం 7 నుండి 8 సెం.మీ వరకు స్పస్ట దృష్టి దూరం విలువ ఉంటుంది మరియు ఎక్కువ ఒత్తిడిని భరించవచ్చు. ఎ) X మరియు Y రెండూ నిజం బి) X మరియు Y రెండూ తప్పు సి) X నిజం, Y తప్పు D) X తప్పు, Y నిజం
59. మనం కంటిలో చూసే రంగు భాగానికి పేరు పెట్టండి. ఎ) కార్నియా బి) ఐరిస్ సి) సిలియరీ కండరాలు డి) విద్యార్థి
60. కంటి లెన్స్ మరియు రెటీనా మధ్య దూరం ఎ) 2.25 సెం.మీ బి) 2.27 సెం.మీ సి) 2.5 సెం.మీ డి) 5 సెం.మీ
61. స్టేట్మెంట్ X : కంటి లెన్స్ ద్వారా ఏర్పడిన ఇమేజ్ దూరం స్థిరంగా ఉంటుంది. ప్రకటన Y : మన రెటీనాపై ఏర్పడిన చిత్రం తలకిందులుగా ఉంది. ఎ) రెండు ప్రకటనలు నిజం బి) రెండు ప్రకటనలు తప్పు సి) X నిజం, Y తప్పు D) Y తప్పు, Y నిజం
62. కంటికి వర్తించే “సర్దుబాటు ” అనే పదం, దాని ఈ సామర్థ్యాన్ని సూచిస్తుంది
ఎ) రెటీనాపై పడే కాంతి తీవ్రతను నియంత్రించండి. బి) కంటి లెన్స్ మరియు రెటీనా మధ్య దూరాన్ని మారుస్తుంది. G) రెటీనాపై విలోమ చిత్రాన్ని నిలబెట్టండి. D) లెన్స్ యొక్క ఫోకల్ పొడవును మారుస్తుంది
63. స్టేట్మెంట్ X : ఇమేజ్ని ఫోకస్ చేయడానికి కంటిని సుదూర వస్తువుపై కేంద్రీకరించినప్పుడు కంటి లెన్స్ యొక్క ఫోకల్ పొడవు గరిష్టంగా ఉంటుంది. స్టేట్మెంట్ Y : ఇమేజ్ని ఫోకస్ చేయడానికి దగ్గరగా ఉన్న వస్తువుపై కన్ను కేంద్రీకరించినప్పుడు కంటి లెన్స్ యొక్క ఫోకల్ పొడవు గరిష్టంగా ఉంటుంది. ఎ) రెండు ప్రకటనలు నిజం బి) రెండు ప్రకటనలు తప్పు సి) X నిజం, Y తప్పు D) X తప్పు, Y అనేది నిజం
64. ప్రకటన X: కంటిని దగ్గరగా ఉన్న వస్తువుపై కేంద్రీకరించినప్పుడు సిలియరీ కండరాలు ఒత్తిడికి గురవుతాయి మరియు కంటి లెన్స్ యొక్క ఫోకల్ పొడవు పెరుగుతుంది. స్టేట్మెంట్ Y : కంటిని సుదూర వస్తువుపై కేంద్రీకరించినప్పుడు సిలియరీ కండరాలు సడలించబడతాయి మరియు కంటి లెన్స్ యొక్క ఫోకల్ పొడవు|తగ్గుతుంది. ఎ) రెండు ప్రకటనలు నిజం బి) రెండు ప్రకటనలు తప్పు సి) X నిజం, Y తప్పు D) X తప్పు, Y నిజం
65. ఒక వస్తువు అనంతం వద్ద ఉన్నప్పుడు కంటి లెన్స్ యొక్క ఫోకల్ లెంగ్త్ విలువ
66. ఒక వక్ర ఉపరితలం యొక్క వక్రత కేంద్రం గుండా ప్రయాణించే కిరణానికి ఏమి జరుగుతుంది? ఎ) కిరణం దాని మార్గం నుండి తప్పుకుంటుంది బి) కిరణం దాని మార్గం నుండి వైదొలగదు సి) కిరణం లంబం వైపు వంగి ఉంటుంది డి) కిరణం లంబంకు దూరంగా వంగి ఉంటుంది
67. ఒక కుంభాకార ఉపరితలాన్ని తాకి, సాంద్రత యానకం నుండి విరళ యనకమకు వెళ్ళే కాంతి ఎ) ప్రధాన అక్షం వైపు కదులుతుంది బి) ప్రధాన అక్షం నుండి దూరంగా కదులుతుంది సి) ప్రధాన అక్షానికి సమాంతరంగా కదులుతుంది డి) సాధారణం వెంట కదులుతుంది
68. ఒక పక్షి స్థిరమైన వేగంతో ఒక చెరువులోని నీటి ఉపరితలంపైకి నిలువుగా క్రిందికి ఎగురుతోంది. నీటి లోపల ఒక చేప ఉంది. చేప సరిగ్గా పక్షి క్రింద నిలువుగా ఉంటే, అప్పుడు పక్షి ఇలా కనిపిస్తుంది చేపలకు a) దాని వాస్తవ దూరం కంటే చాలా దూరం బి) దాని వాస్తవ దూరం కంటే దగ్గరగా ఉంటుంది c) దాని వాస్తవ వేగం కంటే వేగంగా కదులుతుంది d) దాని వాస్తవ వేగం కంటే నెమ్మదిగా కదులుతుంది పై ఎంపికలలో ఏది నిజం?
ఎ) ఎ మాత్రమే బి) (ఎ) మరియు (సి) సి) ఎ మరియు డి డి) (బి) మరియు (డి)
69. కటకం గుండా వెళుతున్నప్పుడు ఏ కిరణం అపవర్తనం చెందదు ? ఎ) ప్రధాన అక్షానికి సమాంతరంగా ఉండే కిరణం బి) ప్రధాన అక్షం వెంట ప్రయాణిస్తున్న కిరణం సి) ఫోకస్ గుండా వెళుతున్న కిరణం డి) ఏదీ లేదు
70. ప్రధాన అక్షంతో కొంత కోణం చేసే లెన్స్పై సమాంతర కాంతి కిరణాలు పడినప్పుడు ఏమి జరుగుతుంది? ఎ) కిరణాలు ఫోకస్ వద్ద కలుస్తాయి బి) కిరణాలు దృష్టి నుండి వేరుగా కనిపిస్తాయి సి) ఎ మరియు బి రెండూ డి) కిరణాలు ఫోకల్ ప్లేన్పై ఉన్న బిందువు వద్ద కలుస్తాయి
71. కుంభాకార కటకం కోసం వస్తువును F వద్ద ఉంచినప్పుడు అప్పుడు చిత్రం యొక్క స్థానం ఎ) ఎఫ్ 2 వద్ద బి) అనంతం వద్ద సి) సి దాటి D) లెన్స్ యొక్క అదే వైపు
72. ఒక కుంభాకార లెన్స్ లో ఒక వస్తువును దాని మిథ్యా , నిటారుగా మరియు ఆవర్ధన ఇమేజ్ని పొందేందుకు దానిని ఎక్కడ ఉంచాలి? ఎ) అనంతం వద్ద బి) ఫోకస్ సి) వక్రత కేంద్ర వద్ద డి) ఫోకస్ మరియు ఆప్టిక్ సెంటర్ మధ్య
73. కుంభాకార కటకం ముందు ఒక వస్తువును ఎక్కడ ఉంచాలి, తద్వారా దాని నిజ, విలోమ మరియు మాగ్నిఫైడ్ ఇమేజ్ని పొందడం కోసం? ఎ) అనంతం వద్ద బి) ఫోకస్ మరియు వక్రత కేంద్రం మధ్య
సి) వక్రత కేంద్ర వద్ద డి) ఫోకస్ మరియు ఆప్టిక్ సెంటర్ మధ్య
74. ఫోకల్ లెంగ్త్ 20 సెంటీమీటర్ల కుంభాకార లెన్స్ నుండి ఒక వస్తువు క్రింది దూరంలో ఉంచబడుతుంది. జతచేయండి
వస్తువు దూరం చిత్రం యొక్క స్వభావం
1) 60 సెం.మీ ఎ) వస్తువు యొక్క నిజమైన మరియు అదే పరిమాణం
2) 40 సెం.మీ బి) నిజమైన మరియు పెద్ద చిత్రం
3) 30 సెం.మీ c) మిథ్యా మరియు ఆవర్ధం
4) 10 సెం.మీ d) నిజమైన మరియు సంకుచితం
ఎ) 1 → ఎ, 2 → బి, 3 → సి, 4 → డి B) 1 → d, 2 → c, 3 → b, 4 → a
75. ఒక వస్తువు యొక్క ఏ స్థానం కోసం ఒక పుటాకార లెన్స్ ద్వారా మిథ్యా , నిటారుగా మరియు తగ్గిన చిత్రం ఏర్పడుతుంది. ఎ) నాభి వద్ద బి) ఫోకల్ పొడవు లోపల సి) వక్రత కేంద్రం దాటి డి) ఏదైనా స్థానంలో
76. స్టేట్మెంట్ x: వక్రీభవన గుణకం ఒక మాధ్యమంలో కాంతి ఎంత వేగంగా లేదా ఎంత నెమ్మదిగా ప్రయాణిస్తుందనే ఆలోచనను అందిస్తుంది. ప్రకటన y: మాధ్యమం యొక్క వక్రీభవన గుణకం ఎక్కువగా ఉన్నప్పుడు, మాధ్యమంలో కాంతి వేగం తక్కువగా ఉంటుంది. ఎ) x మరియు y నిజమైనవి బి) x మరియు y తప్పు సి) x నిజం, y తప్పు D) x తప్పు, y నిజం
77. కింది వాటిని జత చేయండి .
మాధ్యమం వక్రీభవన సూచిక
ఎ) గాలి p) 1.44
బి) మంచు q) 1.33
సి) నీరు r) 131
d) కిరోసిన్ s) 1. 0003
A) a → p,b → q,c → r,d → s బి) a → q,b → r,c → s,d → p
సి) a → s,b → r,c → p,d → q D) a → s,b → r,c → q,d → p
78. ప్రకటన x: కిరోసిన్ యొక్క వక్రీభవన సూచిక నీటి వక్రీభవన సూచిక కంటే ఎక్కువగా ఉంటుంది. స్టేట్మెంట్ y: ఆప్టికల్గా సాంద్రతర మాధ్యమం ఎక్కువ ద్రవ్యరాశి సాంద్రతను కలిగి ఉండకపోవచ్చు. ఎ) x మరియు y రెండూ నిజం బి) x మరియు y రెండూ తప్పు సి) x నిజం, y తప్పు D) x తప్పు, y నిజం
79. కింది వాటిలో స్నెల్ నియమము ఏది? ఎ) n1.sin i = sinr/n2 బి) n 1/n2 = sin r/sin i సి) n2/n1 = sin r/sin i డి) n2.sin i = స్థిరమైన
80. కింది వాటిలో ఏ ప్రభావం వక్రీభవనానికి సంబంధించినది కాదు? ఎ) నీటితో నిండిన పాత్ర దిగువన ఉంచబడిన నాణెం పైకి లేచినట్లు కనిపిస్తుంది బి) ఒక గ్లాసు నీటిలో ఉంచిన నిమ్మకాయ దాని పరిమాణం కంటే పెద్దదిగా కనిపిస్తుంది సి) కొన్ని ముద్రిత అక్షరాలపై మందపాటి గాజు పలకను ఉంచారు, గాజు పలక ద్వారా చూసినప్పుడు అవి పైకి లేచినట్లు కనిపిస్తాయి. D) నీడలు ఏర్పడటం.
81. P, Q, R మరియు S అనే నాలుగు పదార్ధాల వక్రీభవన సూచికలు వరుసగా 1.50,1.36,1.77 మరియు 1.31. పదార్థంలో కాంతి వేగం కనిష్టంగా ఉంటుంది. ఎ) ఎస్ బి) ఆర్ సి) Q డి) పి
82. n అనేది మాధ్యమం యొక్క వక్రీభవన గుణక, మరియు v అనేది ఆ మాధ్యమంలో కాంతి వేగం అయితే, కింది స్టేట్మెంట్లలో ఏది సరైనది ? ఎ) n తక్కువగా ఉంటే, v తక్కువగా ఉంటుంది B) n ఎక్కువగా ఉంటే, v తక్కువగా ఉంటుంది C) అన్ని మీడియాలకు n = v D) n మరియు v ఒక దాని కొకటి స్వతంత్రంగా ఉంటాయి
83. వజ్రం ఒక గాజు ముక్క కంటే ఎక్కువ ప్రకాశిస్తుంది. ఎ) వజ్రం యొక్క వక్రీభవన సూచిక గాజు ముక్క కంటే ఎక్కువగా ఉంటుంది బి) వజ్రం యొక్క క్లిష్టమైన కోణం గాజు ముక్క కంటే తక్కువగా ఉంటుంది c) వజ్రం యొక్క క్లిష్టమైన కోణం గాజు ముక్క కంటే ఎక్కువగా ఉంటుంది d) వజ్రం యొక్క వక్రీభవన సూచిక గాజు ముక్క కంటే తక్కువగా ఉంటుంది ఎ) ఎ మరియు బి బి) సి మరియు డి సి) ఎ మరియు సి డి) బి మరియు డి
84. “సంపూర్ణయంతర పరావర్తనం ” తీసుకోవడానికి క్రింది షరతుల్లో ఏది అవసరం? ఎ) కాంతి కిరణాలు ముందు సాంద్రతర నుండి విరళ యానకం మాధ్యమానికి ప్రయాణిస్తాయి బి) కాంతి కిరణాలు విరళ నుండి సాంద్రతర మాధ్యమానికి ప్రయాణిస్తాయి c) పతన కిరాణం యొక్క కోణం సందిగ్ధ కోణం కంటే ఎక్కువగా ఉంటుంది d) పతన కిరాణం యొక్క కోణం సందిగ్ధ కోణం కంటే చిన్నది ఎ) మాత్రమే (ఎ) బి) (ఎ) మరియు (సి) సి) (బి) మరియు (డి) డి) (ఎ) మరియు (డి)
85. వజ్రం యొక్క సందిగ్ధ కోణం
ఎ) 24.4° బి) 42.4° సి) 14.4° డి) 2.42°
86. కింది వాటిలో ఏది సంపూర్ణయంతర పరావర్తనం యొక్క అనువర్తనం కాదు? ఎ) వజ్రం ప్రకాశిస్తుంది బి) ఆప్టికల్ ఫైబర్ సి) ఎండమావి డి) ఆకాశం నీలం రంగు
87. కాంతి కిరణం యొక్క మార్గంలో ఒక గాజు పలకను ప్రవేశపెట్టినప్పుడు కాంతి కిరణం ఎన్ని సార్లు వక్రీభవనానికి లోనవుతుంది. ఎ) 2 సార్లు బి) 3 సార్లు సి) 4 సార్లు డి) 1 సారి
88. గ్లాస్ స్లాబ్ యొక్క మందం 3 సెం.మీ మరియు నిలువు విస్తాపనం 1.5, అప్పుడు దాని వక్రీభవన గుణకం ఎ) 3 బి) 2 సి) 1.5 డి) 2.5
89. పతన మరియు బహిర్గత కిరణాల మధ్య అతి తక్కువ దూరం ను గాజు పలక యొక్క __ పిలుస్తారు ఎ) నిలువు విస్తాపనం బి) పార్శ్వ విస్తాపనం సి) సమాంతర మార్పు డి) నిజమైన మార్పు’
90. మానవ శరీరం యొక్క అంతర్గత అవయవాలను చూడటానికి ఆప్టికల్ ఫైబర్లను దీనిలో ఉపయోగిస్తారు
91. నీరు, మంచు, కిరోసిన్ వక్రీభవన సూచిక ఆధారంగా అమర్చబడిన పదార్ధాల సరైన పెరుగుతున్న క్రమాన్ని ఎంచుకోండి. ఎ) మంచు, నీరు, కిరోసిన్ బి) మంచు, కిరోసిన్, నీరు సి) నీరు, మంచు, కిరోసిన్ డి) నీరు, కిరోసిన్, మంచు
92. కింది వాటిలో కాంతి వేగం శూన్యంలో దాదాపు సగం ఉంటుంది? ఎ) గాలి బి) నీరు సి) గాజు డి) కిరోసిన్
93. నీటికి సంబంధించి గాజు వక్రీభవన సూచిక 9/8. గాజుకు సంబంధించి నీటి వక్రీభవన గుణకం ఎ) 8 బి) 1.33 సి) 1.5 డి) 8/9
94. సాధారణంగా ఆరోగ్యవంతుడైన మానవుని స్పష్ట దృష్టి కనీస దూరం, దృష్టి కోణం విలువలు వరుసగా …… A) 25 సెం.మీ., 60° B) 60 సెం.మీ., 20° C) 25 సెం.మీ., 25° D) 60 సెం.మీ., 60°
95. మధ్యాహ్నం సూర్యుడు తెలుపు రంగులో కనిపించుటకు ప్రధాన కారణం A) కాంతి తక్కువగా పరిక్షేపణం చెందుట. B) కాంతి పరావర్తనం చెందడం. C) కాంతి వక్రీభవనం చెందడం. D) కాంతి విక్షేపణం చెందడం.
96. కంటి కటకం తన నాభ్యంతరాన్ని ……… సెం.మీ. నుండి ……… సెం.మీ. ల మధ్య ఉండేటట్లు సర్దుబాటు చేసుకుంటుంది. A) 22.7; 25 B) 2.27; 2.42 C) 2.26; 2.5 D) 2.27; 2.5
97. ఒక ద్వికుంభాకార కటకం ప్రధానాక్షంనకు సమాంతరంగా వచ్చిన కిరణాలు 10 సెం.మీ.ల వద్ద కేంద్రీకరింపచేసిన దాని వక్రతా వ్యాసార్ధం A) 5 సెం.మీ. B) 10 సెం.మీ. C) 20 సెం.మీ. D) 25 సెం.మీ.
98. “40 సెం.మీ. ల వక్రతా వ్యాసార్థం గల ఒక కుంభాకార కటకం ఎదురుగా 20 సెం.మీ. ల దూరంలో వస్తువు ఉంచబడినది.” అపుడు ప్రతిబింబ స్థానం ……… A) ‘C’ కి ఆవల B) ‘C’, ‘F’ ల మధ్య న C) ‘C’ వద్ద D) అనంత దూరంలో
99. 10 సెం.మీ. నాభ్యంతరం గల కుంభాకార కటకాన్న నీటిలో ముంచితే దాని నాభ్యంతరం A) పెరుగుతుంది B) తగ్గుతుంది C) మారదు D) సున్నకు చేరును
100. యానకం యొక్క వక్రీభవన గుణకం వీటికి కి నేరుగా అనులోమానుపాతంలో ఉంటుంది. ఎ) యానకం యొక్క ద్రవ్యరాశి సాంద్రత బి) యానకం యొక్క దృక్ సాంద్రత సి) కాంతి కిరణం యొక్క ఫ్రీక్వెన్సీ డి) పైవన్నీ
మానవులు చేసే ప్రతి పనికి ప్రతి సంకల్పానికి వారి అంతరాత్మ అసలైన సాక్షి. అంతరాత్మను చంపుకుంటే మనిషి తనని తాను వంచించుకున్నట్టే అవుతుంది. గృహస్త ధర్మాన్ని, సంతాన ప్రాధాన్యాన్ని, సత్యం గొప్పదనాన్ని గురించి చెప్పడమే పాఠం ఉద్దేశ్యం.
నేపధ్యం :
విశ్వామిత్రుడు బ్రహ్మర్షి కావాలని తపస్సు చేస్తున్నాడు. అతని తపస్సు భంగం చేయడానికి దేవతలు మేనకని పంపారు. వారిద్దరికీ ఒక బాలిక జన్మించింది. ఆ శిశువును శకుంత అనే జాతి పక్షులు కాపాడాయి. అందువల్ల ఆమెకి శకుంతల అని నామకరణం చేసి కణ్వ మహాముని పెంచుకున్నాడు. ఒక రోజు దుష్యంతుడు వేట కోసం వెళ్తూ కణ్వ మహాముని ఆశ్రమం దగ్గర ఆగాడు. శకుంతలని చూశాడు. ఆమెను గాంధర్వ వివాహం చేసుకుని తన రాజ్యానికి వెళ్ళిపోయాడు. శకుంతలకి భరతుడు జన్మించాడు. తల్లి బిడ్డలను కణ్వ మహర్షి అత్తవారింటికి పంపాడు. నిండు కొలువులో దుష్యంతుడు ఆమెను తిరస్కరించాడు. దుష్యంతుడు మాటలు విని కలత చెందిన శకుంతల రాజుకి ధర్మబోధ చేయడమే ఈ పాఠం నేపధ్యం
ప్రక్రియ – ప్రాచీన పద్యం :
ఇతిహాసం అనే పదానికి ఈ విధంగా జరిగింది అని అర్ధం. ఇతిహాసంలో కధకి అధిక ప్రాధాన్యం ఉంటుంది. రామాయణం, భారతం ఇతిహాసాలు. ఇతిహాసాల్లో మూలకధ తీసుకుని వర్ణనలతో ఛందోబద్దంగా పద్యాల రూపంలో కావ్యంగా మలచి రాయడమే ఇతిహాస కావ్యం. ఈ కావ్యాలు కవి ప్రతిభా విశేషాలుని వెల్లడిస్తాయి. అద్భుత కధాగమనంతో పాఠకుల మనసుల్లో చెరగని ముద్ర వేస్తాయి.
అర్ధాలు :
ఆచార్యుడు – గురువు
విపత్తు – ఆపద
నూనృత – సత్యం
హృద్యం – మనసుకి ఆహ్లాదం కలిగించడం
యశస్సు – కీర్తి
ఊత – ఆధారం
పర్యాయ పదాలు :
భూమి, వసుధ, పుడమి
ఆసరా, ఆధారం
భార్య, సతి, కళాత్రం, ధార
తనయుడు, పుత్రుడు, సుతుడు, కొడుకు
ఏనుగు, కరి, మాతంగం
నానార్ధాలు :
క్రమము, నీటిచాలు, వితరణ, కత్తి అంచు – ధార
పుణ్యం, స్వభావం, న్యాయం, ఆచారం, నీతి – ధర్మం
మానవుడు, అర్జునుడు – నరుడు
దిక్కు, కోరిక, నమ్మకం – ఆశ
కులం, వెదురు, పిల్లనగ్రోవి – వంశం
ప్రకృతి – వికృతి :
పుస్తకం – పొత్తం
నీరము – నీరు
యజ్ఞము – జన్నము
విద్య – విద్దె
గృహము – గీము
దీపము – దివ్వె
సత్యము – సత్తేము
ధర్మం – దమ్మము
రాజ – రేడు
కావ్యం – కబ్బం
వ్యుత్పత్తి అర్ధాలు :
పుత్రుడు – పున్నామ నరకము నుండి తప్పించేవాడు – కుమారుడు
ధర్మం – లోకం చేత ధరించబడేది
పతివ్రత – పతిని సేవించుటయే వ్రతముగా కలది – సాధ్వి
జ్యోత్స్న – కాంతిని కలిగి ఉండేది
వ్యతిరేక పదాలు :
చేసి – చేయక
వస్తాడు – రాడు
తింటే – తినకపోతే
వినండి – వినకండి
చెప్పి – చెప్పక
2. చైతన్యం
ఉద్దేశ్యం :
ప్రతి మానవ సమాజంలో అందరికీ అతీతంగా కొందరు ఉంటారు. వారు భవిష్యత్తును దర్శిస్తారు. ముందుచూపుతో ఆలోచిస్తారు. దారి దీపమై ముందుకు సాగుతారు. వారు తాత్వికులు. వారు తమ మాటల ద్వారా చేతల ద్వారా దిశానిర్ధేశం చేస్తారు. కవి కూడా ఈ కోవకి చెందినవాడే. అతని కవిత్వంలో సామాజిక చైతన్యం కలిగిస్తాడు. కవి తన రచనల ద్వారా ప్రజలను ఆలోచింపజేస్తాడు. ఒక వంక మనిషిలో మంచితనం మెచ్చుకుంటూ కూటిలత్వాన్ని ఎండగడతాడు. ఆ నిబద్ధత తోనే కవి తన మనసులో భావాలు లోకానికి ఈ కవిత రూపంలో వెల్లడించారు. విధ్యార్ధులలో సామాజిక చైతన్యం కలిగించి సమాజాభివృద్ధికి పాటుపడేలా చేయడమే ఈ పాఠం ఉద్దేశ్యం
నేపధ్యం :
కవిత్వానికి ఉండవలసిన ప్రధమ లక్షణం సామాజిక ప్రయోజనం. సమాజంలో అసమానతలు రూపుమాపడానికి కవి తన కలాన్ని కదిలించాలి. ప్రజల గొంతుకగా కవి వినబడాలి. తోటి మానవాళికి అండగా నిలవాలంటే గుండె నిండా ధైర్యం నింపుకోవాలి. సొంత లాభం కోసం కాకుండా పరుల మేలు కోరి పని చేయాలి అని ప్రేరణ ఇస్తూ కవి తన ఆకాంక్ష వ్యక్తం చేస్తున్న సందర్భంలో కవి కలం నుండి జాలువారినదే ఈ గేయకవిత
మనిషికి ప్రకృతికి విడదీయరాని బంధం. ప్రకృతిని తరచి చూడడం మనిషి అలవాటు. ఉదయించే సూర్యుడు, రాలిపడే చినుకు, జల జల పారే నీరు, చిరుగాలి సవ్వడి, పూల పరిమళాలు, కిలకిలారావాలు, చిమ్మచీకటి, చల్లని వెన్నెల ఇలా ప్రతిదీ మనిషిని ఆకర్శించి ఆనందాశ్చర్యాలతో ఓలలాడిస్తుంది. ప్రకృతి అందాలకి పరవశించిన మనిషి మైమరిచిపోతాడు. ఆ తన్మయత్వంలో నుండి జరిగిన కావ్య సృష్టి ప్రకృతికి ప్రతిబింబం అవుతుంది. కవి తన మనసులో భావాలను అందంగా ఆకర్షణీయంగా చెప్పడమే వర్ణన. ఇది కవిలోని సృజనాత్మకతను వెలికి తీస్తుంది. ప్రకృతిలో అద్భుతాలు చూడడం అలవాటైతే మనిషి హృదయంలో సున్నితత్వం విరబుస్తుంది. మానవత్వం మొలకెత్తుతుంది. విచక్షణారహితంగా ప్రకృతిని ధ్వంసం చేసే ప్రవృత్తికి అడ్డుకట్ట పడుతుంది. రసార్ద్రరమైన కవి కలం లోనుంచి జాలువారిన భావ పరంపరను ఆస్వాదించడంతో పాటు ప్రకృతి నుండి పాఠాలను నేర్చుకుంటూ విధ్యార్ధులలో మానవీయత మేలుకొలపడం ఈ పాఠం ఉద్దేశ్యం
నేపధ్యం :
మానవుడు కల్పనాశిల్పి. అతని సౌందర్య తృష్ణ వల్ల తన చుట్టూ ఉన్న ప్రకృతి సౌందర్యాన్ని తిలకించి పులకించి పునరవ్యక్తీకరించగలిగాడు. తన ఎద నుండి పాఠకుని ఎదకి చెరవేయడానికి సాహిత్యాన్ని హేతువుగా చేసుకున్నాడు కవి. నన్నయ్య మొదలుకుని నేటి వరకు కవులు తమ కావ్యాలతో ప్రకృతి వర్ణనలకే పెద్దపీట వేశారు. ప్రబంధాలలో వర్ణనలదే పై చేయి. వర్ణనలు రెండు రకాలు. స్వాభావిక వర్ణనలు, భావాత్మక వర్ణనలు. స్వాభావిక వర్ణనలలో వర్ణించే వస్తువు స్వరూప స్వభావాలు మాటల రూపంలో ఉంటే భావాత్మక వర్ణనలలో అలంకారాలతో కూడి ఉంటాయి. వివిధ సందర్భాలలో కవులు కధానుగుణంగా వర్ణించిన ప్రకృతి దృశ్యాలను పరిచయం చేయడంతో పాటు పద్య రచనా శైలిలో వైవిధ్యాలను పరిశీలించేందుకు అనువుగా ఈ పాఠం రూపొందింది.
ప్రక్రియ – వర్ణన :
రచనా ప్రక్రియ ఏదైనప్పటికి కవి చెప్పిన విషయం పాఠకుని మనసు తాకేదిగా ఉండాలి. అతనిలో భావసంచాలనాన్ని కలిగించాలి. కవి తన రచనతో పాఠకునికి లంకె వేసుకుని తనతో పాటూ నడిపించాలి. ఇందుకోసం కవి వివిధ పద ప్రయోగాలతో తన రచన రసాత్మకం చేస్తాడు. దీనిని వర్ణన అంటారు. విషయాన్ని కేవలం విషయంగా కాకుండా సరైన పోలీకలతో కలిపి వివరిస్తాడు. కావ్యాలలో అష్టాదశ వర్ణనలు ఉంటాయి. ప్రబంధాలు వర్ణనలకు పుట్టినిల్లు. భావ కవిత్వమయినా, అభ్యుదయ కవిత్వమయినా వర్ణనతోనే రచనకి భావాపుష్టి కలుగుతుంది.
అర్ధాలు :
భానుడు – సూర్యుడు
తాండవం – నృత్యం, నాట్యం
మిక్కిలి – అధికం, ఎక్కువ
తత్తరపాటు – కలవరపాటు, తొందరపాటు
కనుమరుగు అవ్వడం – కనబడకపోవడం, మాయమవడం
పర్యాయ పదాలు :
నభం – ఆకాశం, గగనం
ధనువు – ధనస్సు, చాపము, విల్లు, హరివిల్లు
పయోధరము – మేఘము, జలదరము, అంబుదం
కేదారం – పొలం, క్షేత్రం, వరిమడి
సస్యము – పంట, పైరు
వెల్లువ – ప్రవాహం
నెచ్చెలి – స్నేహితుడు, మిత్రుడు
నానార్ధాలు :
ధర – భూమి, వెల, రక్తనాళం
పంక్తి – వరుస, గుంపు
తారక – నక్షత్రం, కంటి గుడ్డు
చుక్క – నక్షత్రం, బిందువు
వ్యుత్పత్తి అర్ధాలు :
సూర్యుడు – వ్యాపారములందు జీవులను ప్రేరేపించువాడు – రవి
ధర – విశ్వమును ధరించినది – భూమి
తోయజము – తోయమందు (నీటి యందు) పుట్టినది – పద్మం
శైలము – శిలలు దీనియందు కలవు – పర్వతం
ప్రకృతి – వికృతి :
సంధ్య – సందె
చంద్రుడు – చందురుడు
దిశ – దేస
ఆకాశం – ఆకసము
ముత్యము – ముత్తేము
మేఘము – మెయిలు
4. ఆత్మకధ
ఉద్దేశ్యం :
సామాజిక జీవితం సమస్యల వలయం. అందులో ఆటు పోట్లు ఉంటాయి. జీవితం అందరికీ వడ్డించిన విస్తరి కాదు. తాము నమ్మిన జీవన సూత్రాలను అనుసరించి ఎదిగిన ఎందరో గొప్ప వ్యక్తులను ఆదర్శంగా తీసుకుని వారి బాటలో నడిచి విజయ శిఖరాలు అధిరోహించిన వారిలో ఈ కవి ఒకడు. సమాజం అతని కృషిని గౌరవించి సమున్నతoగా సన్మానిస్తుంది. కానీ కవి ఆ సన్మానానికి పొంగిపోడు. గతంలో తన జాతి జనులకి జరిగిన అనేక అవమాన పరంపరలు అతని కళ్ల ముందు కదులుతూ ఉంటాయి. వాటి తాలూక దుఖం అతన్ని పట్టి భాదిస్తుంది. విద్య ద్వారానే వ్యక్తికి గౌరవం లభిస్తుంది. మనిషి ఎంత ఎత్తుకు ఎదిగినా తాను ఎక్కడ నుండి వచ్చాడో గుర్తెరగాలి. తన మూలాలు మరువకూడదనే సత్యాన్ని తెలపడమే ఈ పాఠ్యాంశ ఉద్దేశ్యం
నేపధ్యం :
స్వేచ్చ మానవ సహజాతం. వ్యక్తి తన స్వతంత్రానికి భంగం కలిగితే సహించడు. తన హక్కులను అణచవేయాలని ప్రయత్నిస్తే తిరగబడతాడు. పిల్లలు సైతం తమకి ఇష్టం లేకపోతే తల్లిపాలు తాగనంటారు. తల తిప్పుకుంటారు. ప్రతి మనిషికి ఒక వ్యక్తిత్వం ఉంటుంది. తనకి సాటి మనుషుల మధ్య గుర్తింపు కోరుకుంటాడు. సమాజంలో కొన్ని నిరంకుశ భావాలు, కట్టుబాట్లు మనిషి స్వేచ్చకీ సంకెళ్ళు వేస్తాయి. అతడు వాట్ని తెంచుకుని తనలో ఉన్న సృజనాత్మకత శక్తిని ప్రపంచానికి చాటుకుంటాడు. మనిషిలో మంచితనం మానవీయత ప్రపంచం గుర్తించి గౌరవిస్తుంది. అనేకానేక సమస్యలకు కుంగిపోక ఎదురు నిలిచి ఆత్మవిశ్వాసమే పెట్టుబడిగా జ్ఞాన శిఖరాలు అధిరోహించిన ఒకానొక కవి జీవితమే నేటి మన పాఠం
ప్రక్రియ – వచన కవిత :
ఈ పాఠం వచన కవిత అనే ప్రక్రియకి చెందినది. పద్య గేయాల్లో ఉండే ఛందో నియమాలతో సంబంధం లేకుండా వ్యవహారిక భాషలో లయాత్మకంగా సాగే కవిత వచన కవిత. సరళమైన పదాలు, వాక్యాలతో ధ్వని గర్భితముగా ఉండే కవిత వచన కవిత. రచయిత తాను చెప్పదలచుకున్న భావాన్ని సూటిగా స్పస్టంగా చెప్పడం వచన కవిత ప్రత్యేకత. ఆధునిక కవిత్వానికి కొత్త నెత్తురు ఎక్కించిన శ్రీ శ్రీ వచన కవితకి పట్టం కట్టారు. వారి బాటలో నడుస్తున్న ఆధునిక కవులందరు వచన కవితలోనే రచనలు చేస్తున్నారు.
అర్థాలు :
చౌరస్తా – కూడలి
అర్పణము – సమర్పించడం
చురకత్తులు – పదునైన కత్తులు
పర్యాయ పదాలు :
స్వర్ణం – బంగారం, పసిడి, హేమం, కనకం
సూర్యుడు – భాస్కరుడు, రవి, భానుడు, ఇనుడు
కళ్ళు – నేత్రాలు, నయనాలు, చక్షువులు
దేహం – తనువు, శరీరం, కాయం, మేను
నానార్థాలు :
తల – శిరస్సు, గుంపు, చోటు
కాలం – సమయం, మరణం, నలుపు
క్రియ – పని, చర్య
రామ – స్త్రీ, శ్రీరాముడు
ప్రకృతి – వికృతి :
బోజనము – బోనము
బ్రద్న – పొద్దు
కథ – కత
పుష్పం – పువ్వు
5. స్నేహం
ఉద్దేశ్యం :
విశ్వాసం లేకుండా స్నేహం ఉండదు అన్నారు గౌతమ బుద్ధుడు. మనిషికి అవసర కాలంలో ఆదుకున్న మిత్రుడు కన్నా ప్రియమైనది ఏది ఉండదు అన్నాడు గురునానక్. కష్టకాలంలో మనకి నిజమైన మిత్రుడు ఎవరో తెలుస్తుంది అన్నాడు గాంధీజీ. స్నేహం ప్రతి వ్యక్తి జీవితంలో మధురమైన అనుభూతిగా నిలుస్తుంది. ఆటపాటలు ఆడే వయసులో మొగ్గల ప్రారంభం అయ్యి మహావృక్షంలా ఎదిగి జీవితాంతం తోడుగా నిలుస్తుంది. కొందరితో స్నేహం మనల్ని అత్యున్నత శిఖరాలకి చేరిస్తే కొందరి స్నేహం అధః పాతాళానికి తొక్కేస్తుంది. ప్రతి మనిషి జీవితంలో గొప్ప పాత్ర వహించేది స్నేహం అయినప్పుడు మనం ఎలాంటి స్నేహం ఎంచుకోవాలి ఆ స్నేహం వల్ల కలిగే ప్రయోజనాలు ఏవో తెలపడమే ఈ పాఠం ఉద్దేశ్యం
ప్రక్రియ – పద్యం :
సాహిత్య ప్రక్రియలో విశిస్టమైనది పద్యం. ఇది ఛందోబద్ధమైనది. లయాత్మకంగా, గాన యోగ్యముగా ఉంటుంది. ధారణకు అనువుగా ఉంటుంది. అందుకే మన ప్రాచీన కవులు మొదలు ఆధునిక కవుల వరకు పద్య రచనకి ప్రాధాన్యత ఇచ్చారు. కవి తన రచనలో భావ వ్యక్తీకరణకి అనువుగా కొన్ని ప్రత్యేక పద్య శైలులు ఎంచుకుంటాడు. ఉద్ధతికి విక్రీడిత పద్యాలు, సుకుమారతకు మాలా పద్యాలు, తాత్విక భావాలకు గీత పద్యాలు, పుష్పాపచయాది సందర్భాలకు రగడలు, పంచచామరాలు మొదలైన పద్య రీతులు కావ్యాలలో శోభిస్తాయి
అర్థాలు :
సంపద – ధనం
సౌధము – భవనము
తండులములు – అటుకులు
ప్రతిజ్ఞ – శపథం
సఖ్యత – స్నేహం
పర్యాయ పదాలు :
మిత్రులు, నేస్తాలు, స్నేహితులు
తల్పములు, శయ్యలు, పరుపులు
వసనములు, అంబరములు, వస్త్రాలు
ఉదకము, సలిలం, జలం
పత్రం, దళం, ఆకు
నానార్ధాలు :
విభుడు – ప్రభువు, శివుడు, బ్రహ్మ
కను – చూచు, వెదకు, జన్మనిచ్చి
దళం – ఆకు, భాగం, దండు
ఫలం – పండు, కార్యం, పరిణామం
వ్యుత్పత్తి అర్థాలు :
గురువు – అజ్ఞానం అనే అంధకారమును చేదించేవాడు – ఉపాధ్యాయుడు
మిత్రుడు – సర్వభుతాల పట్ల స్నేహభావం కలవాడు – సూర్యుడు
మోక్షం – జీవున్ని పాశం నుండి విడిపించేది – ముక్తి
పురంధ్రి – గృహాన్ని ధరించేది – ఇల్లాలు
అమృతం – మరణం లేనిది – సుధ
పదాలు – అర్థాలు :
బ్రహ్మానందం – అంతులేని ఆనందం
చక్రపాణి – చక్రము పాణి (చేయి) యందు కలవాడు
కుంభవృష్టి – కుంభం (కుండ) లతో కుమ్మరించినట్టు కురిసే వాన
తళతళలాడే – ప్రకాశించు
ప్రచండ వాయువు – తీవ్రమైన గాలి
ప్రకృతి – వికృతి :
కార్యము – కర్జము
గృహము – గీము
గౌరవం – గారవం
ధర్మము – దమ్మము
లక్ష్మి – లచ్చి
6. తీర్పు
ఉద్దేశ్యం :
బుద్ధుడు నడయాడిన భారతావని శాంతి, సహానాలకి పుట్టినిల్లు. పరోపకారం మనకి జీవనాడి. మనిషిగా జీవించడానికి కొన్ని విలువలు నియమ నిష్టాలు ఏర్పాటు చేసి దాన్ని మానవత్వం అన్నారు. మనిషి పురుషార్ధపరుడు కావాలి అంటారు పెద్దలు. ధర్మబద్ధంగా జీవితాలను కొనసాగిస్తూ జన్మ సాఫల్యం చేసుకోవాలన్నది దీని పరమ ఉద్దేశం. మనస్సు చంచలమైనది. చూచిన ప్రతీదీ తనకి కావాలని ప్రేరేపిస్తుంది. సాధనతో దీన్ని అదుపులో ఉంచుకోవాలి. కరుణ, సత్యం, ధర్మం, న్యాయం, భూతదయ, అహింస, క్షమాగుణం మొదలైన సాత్విక గుణాలను విధ్యార్ధులు అలవర్చుకుని ఉన్నతమైన జీవనం సాగిస్తూ మానవత్వం చాటుకోవాలని తెలపడం ఈ పాఠం ఉద్దేశ్యం.
నేపధ్యం :
ఒకరోజు సిద్ధార్ధుడు రాజకుమారులతో కలిసి వనవిహారానికి వెళ్ళాడు. సిద్ధార్ధుడు ప్రకృతి అందాన్ని సరోవరాలను పంటచేలను పశుకాపర్లను పశు పక్ష్యాదులను చూసి ఆనందిస్తున్నాడు. ఇంకో రాజకుమారుడు దేవదత్తుడు చేత ధనూర్భానాలు ధరించి జంతువుల వేటకి సిద్ధంగా ఉన్నాడు. ఇంతలో ఒక హంసల గుంపు క్రేంకారం చేస్తూ ఆకాశ మార్గంలో పయనిస్తూ ఉండడాన్ని దేవదత్తుడు చూశాడు. బాణం సంధించి ఒక హంసను నేలకూల్చాడు. దీనిని చూసిన సిద్ధార్ధుడు మిక్కిలి వ్యధ చెంది ఆ హంసను రక్షించాడు. ఇది ఇద్దరి మధ్య వాదానికి దారి తీసింది. న్యాయం కోసం రాజస్థానానికి వెళ్లారు. చివరికి హంస ఇద్దరిలో ఎవరికి చెందిదో అనేది పాఠం ద్వారా తెలుస్తుంది
ప్రక్రియ – ఖండ కావ్యం :
చిన్న కధ, కొన్ని పాత్రలు, పరిమిత పద్యాలు గల రచన ఖండ కావ్యం. దీనిలో వ్యర్ధ పదాలకు, వర్ణనలకు అవకాశం ఉండదు. మహాకావ్యాల్లో రసవత్తరమైన ఘట్టాలను పాత్రలను చారిత్రక, దేశభక్తి సన్నివేశాలు మొదలైన వాటిని రమణీయంగా వ్యక్తీకరించడం దీని ప్రత్యేకత. దీనిలో పద్యాలు సంప్రదాయ వృత్తాలలో ఛందోబద్ధంగా ఉంటాయి.
అర్ధాలు :
అంకము – ఒడి
వినుత్రోవ – ఆకాశ మార్గం
ఆస్య – ముఖం
మారాళము – హంస
భాస్పములు – కన్నీళ్ళు
పర్యాయ పదాలు :
అంబరము – ఆకాశం, గగనం
శరం – బాణం, అమ్ము
సరోవరం – సరస్సు, తటాకం
వాక్కులు – మాటలు, పలుకులు
కరములు – చేతులు, హస్తాలు
నానార్ధాలు :
శ్రీ – లక్ష్మీ, సంపద
ఖగము – పక్షి, బాణం
మధు – తేనె, చైత్రం
ఘృతము – నెయ్యి, నీరు
సోమ – శ్రయము, పరాక్రమం
ప్రకృతి – వికృతి :
లక్ష్మీ – లచ్చీ
హంస – అంచ
న్యాయము – నాయము
రత్నము – రతనము
అంకము – అంకె
భీతి – బీతు
త్రోవ – తోవ
ప్రాణము – పానము
రాక్షసి – రక్కసి
సంతోషం – సంతసము
7. మాట మహిమ
ఉద్దేశ్యం :
నరం లేని నాలుక పరిపరివిధాల వదంతులు పుట్టిస్తుంది. దాని ఫలితంగా ధన, మాన, ప్రాణాలకి ముప్పు వాటిల్లుతుంది. అవయవలన్నింటిలో ప్రధానమైనది మనకి గౌరవం తెచ్చి పెట్టేది నాలుక. విలువైన మాటలే బంధాలను స్నేహాలను పెంచుతాయి. వ్యక్తి సంస్కారానికి మాట గీటురాయి వంటిది. పెదవి దాటి వచ్చే మాటపై అదుపు, పొదుపు అవసరం. మాటతీరు బాగలేకపోతే ఎదురయ్యే కష్ట నష్టాలను తెలపడం, మాట విలువ తెలుసుకుని యోగ్యతతో కూడిన మాటలే మాట్లాడడం అలవరచుకునేలా చేయడం ఈ పాఠం ఉద్దేశ్యం
నేపధ్యం :
మన చుట్టూ రకరకాల మనుషులు ఉంటారు. ఒక్కొక్కరి మాటతీరు ఒక్కోలా ఉంటుంది. కొందరి మాటలు ప్రేమని పంచితే, మరికొందరు మాటలు మనసు ముక్కలు చేస్తాయి. కొందరు మాటలు ధైర్యం నింపితే మరికొందరి మాటలు పిరికితనం నూరిపోస్తాయి. నాలుక అదుపులో ఉంచుకుని మాట్లాడే స్వభావం పెంపొందించుకోవడం ఎంత అవసరమో మోసపు మాటల మాయలో పడకుండా జగరుకతతో ఉండడం అంతే అవసరం
ప్రక్రియ – ఆధునిక పద్యం :
తెలుగు సాహిత్య ప్రక్రియలో విశిస్టమైన ప్రక్రియ పద్యం. పూర్వం సాహిత్య రచనలు అన్నీ పద్య ప్రక్రియలో జరిగేవి. పద్య ముఖ్య లక్షణం ఛందస్సు. పద్యాలలో వృత్తాలు, జాతులు, ఉపజాతులు ఉన్నాయి. ఆధునిక రచయితలపై కూడా ప్రాచీన పద్య ప్రభావం ఎంతైనా ఉంది. అందుకే ఆధునిక రచయితలు తమ భావాలను ప్రాచీన పద్య శైలిలో ఛందోబద్ధంగా రచించడం జరుగుతుంది. ఆధునిక పద్యంలో పద్యశైలి ప్రాచీన పద్య లక్షణాలతో ఉంటుంది. వస్తువు ఆధునికమైనది ఉంటుంది
అర్ధాలు :
పధమున – మార్గము
మితము – కొద్దిగా
కులాలుడై – కుమ్మరివాడు
దుర్గుణాలు – చెడుగుణాలు
గరళం – విషం
పర్యాయ పదాలు :
నేస్తాలు, మిత్రులు
జిహ్వా – నాలుక, రసజ్ఞ
తిలకించు – చూచు, వీక్షించు
సిరి – లక్ష్మీ, సంపద
నానార్ధాలు :
పయనము – ప్రస్థానం, గమనం
అమృతము – సుధ, నెయ్యి
కాంచుట – చూచుట, పొందు
ప్రకృతి – వికృతి :
భాష – బాస
పుస్తకాలు – పొత్తములు
దూరము – దువ్వు
వర్ణం – వన్నె
హృదయం – ఎద
సహాయం – సాయం
జాతీయాలు :
కంకణం దాల్చు – కార్యం నెరవేర్చే శపధం పట్టడం
గిల్లి జోలబాడటం – మనిషి కింద మంట పెట్టి మీద నీళ్ళు చల్లడం
జుట్టు ముడిపెట్టడం – తగాదా పెట్టడం
వంట జీర్ణించుకోవడం – పూర్తిగా విషయం అవగాహన చేసుకోవడం
8. ఇల్లలకగానే
ఉద్దేశ్యం :
ప్రతి మనిషికి కొన్ని అభిరుచులు ఉంటాయి. ఆడవాళ్ళు పెళ్లవగానే ఇల్లు చక్కదిద్దడంలో లీనమైపోతారు. బరువు బాధ్యతలతో వంటింటి కుందేళ్ళు ఐపోతారు. ఇంటి పనుల్లో పడి కోరికలకు కళ్ళెం వేసుకుంటారు. అభిరుచులు ఆటకెక్కిస్తారు. భర్త, పిల్లలను చూసుకోవడం భాగ్యం అనుకుంటారు. చివరికి తమ అస్తిత్వం కోల్పోతారు. వివాహితకు కుటుంబం అండగా నిలిస్తే వారు విజయ బావుటా ఎగురవేస్తారు. స్త్రీల ఆత్మాభిమానం పెంపొందించుకోవాలి అని తెలపడం ఈ పాఠం ఉద్దేశ్యం
ప్రవేశిక :
వివాహం అయిన స్త్రీ తన చదువు, సృజనాత్మకత, నైపుణ్యాలు పక్కన పెట్టాల్సి వస్తుంది. యంత్రంలా పని చేస్తున్న క్రమంలో తనకో పేరు ఉంది అని మర్చిపోతుంది. ఇంటి పనిలో మునిగి స్వీయ చైతన్యం ఆత్మ గౌరవం కోల్పోవడంలో అనౌచిత్యాన్ని ఈ కధ ద్వారా తెలుసుకుందాం
ప్రక్రియ – కధ :
తెలుగు సాహిత్యంలో కధ ఒక ప్రధాన ప్రక్రియ. వ్యక్తి జీవితంలో ఎదురయ్యే సంఘటనలు వివిధ పాత్రల ద్వారా గొప్ప శిల్ప నైపుణ్యంతో గుండెకి హత్తుకునేలా చెప్పే వచన రచనే కధ. ప్రస్తుతం కధ, కధానిక అనే రెండు పదాలు ఒకే అర్ధంలో వాడుతున్నాం. ఎందరో రచయితలు తమ కధల ద్వారా తెలుగు సాహిత్యం పరిపుష్టం చేస్తున్నారు
అర్ధాలు :
నేర్పరి – నైపుణ్యం, ప్రావీణ్యం
తీర్చి దిద్దిన – బాగుపరిచిన, రూపొందించిన
భుజం తట్టడం – ప్రోత్సహించడం, ప్రేరణ కలిగించడం
విధ్యార్జన – జ్ఞాన సంపాదన
పర్యాయ పదాలు :
గుర్తు – సంకేతం, జ్ఞాపకం, సంజ్ఞ
బట్టలు – వస్త్రాలు, వలములు, చెలములు
ఉత్తరాలు – జాబులు, లేఖలు
తపన – కోరిక, ఆశ, ఈప్పితం
ఇల్లాలు – భార్య, శ్రీమతి, సతి
ప్రకృతి – వికృతి :
తీరం – దారి
గౌరవం – గారవం
ప్రాణము – పానము
భాష – బాస
ఆశ్చర్యం – అచ్చెరువు
సామాన్య వాక్యాలు – సంయుక్త వాక్యాలు :
రాధ పాట పాడుతున్నది. రవి పాట పాడుతున్నాడు – రాధ, రవి పాట పాడుతున్నారు
సాందీపుడు గురువు. శ్రీకృష్ణుడు శిష్యుడు – సాందీపుడు, శ్రీకృష్ణుడు గురుశిష్యులు
భీముడు వీరుడు, అర్జునుడు వీరుడు – భీముడు, అర్జునుడు వీరులు
సామాన్య వాక్యాలు – సంశ్లిష్ట వాక్యాలు :
శైలజ నడుస్తున్నది. శైలజ పాట పాడుతున్నది – శైలజ నడుస్తూ పాట పాడుతున్నది
నెమలి వేగంగా వచ్చింది. నెమలి పాముని చూసింది – నెమలి వేగంగా వచ్చి పాముని చూసింది
నేను ఉదయాన్నే లేచాను, నేను వ్యాయామం చేశాను – నేను ఉదయాన్నే లేచి వ్యాయామం చేశాను
ఏనుగు తొండం ఎత్తింది, ఏనుగు ఘీంకరించింది – ఏనుగు తొండం ఎత్తి ఘీంకరించింది
9. రంగస్థలం
ఉద్దేశ్యం :
కళారూపాలు ఆస్వాదించే వారికి ఆనందం పంచుతాయి. మానవుడు సంఘ జీవనం మొదలు పెట్టిన నాటి నుండి మనోల్లాసం కలిగించే అనేక రకాల ఆటపాటలు జీవితంలో భాగం చేసుకున్నాడు. కాలక్రమంలో అవి కళారూపాలుగా రూపుదిద్దుకున్నాయి. హరికధ, బుర్రకధ, చిందు భాగవతం, యక్ష గానం మొదలైనవి అన్నీ ఈ కోవకి చెందినవే. అలాంటివాటిలో ఒకటైన నాటకం గురించి దాని ఔన్నత్యం గురించి వివరించడం ఈ పాఠం ఉద్దేశ్యం
నేపధ్యం :
నాటకం ఒక కళారూపం మాత్రమే కాదు, ఒక గొప్ప సాహితీ ప్రక్రియ కూడా. ఎందరో లబ్ధ ప్రతీష్టులైన కవులు అనేక నాటకాలు రాశారు. నటీనటులు తమ అద్భుత నటనతో వాటికి దృశ్య రూపం కల్పించారు. అనేక నాటక సమాజాలు నాటకాలు ప్రదర్శిస్తూ వాటికి ఆదరణ కల్పించాయి. అత్యున్నత శిఖరాలు అధిరోహించిన నాటక రంగం సినిమా ప్రవేశంతో తన ప్రభావం కోల్పోయింది. కేవలం వినోదం పంచడంతో సరిపెట్టుకోకుండా సామాజిక సమస్యలు, సాంఘిక దురాచరాలని ఎత్తి చూపుతూ కొత్త పుంతలు తొక్కుతూ ఈనాటికీ తన ఉనికిని చాటుకుంటున్న నాటకం గురించి నేటి తరం తెలుసుకోవడం ఎంతో అవసరం
ప్రక్రియ – వ్యాసం :
ఒక విషయం గురించిన సమాచారం విశేషాలు పాఠకులకి అర్ధం అయ్యేలా సంగ్రహంగా రాసే ప్రక్రియను వ్యాసం అంటారు. వ్యాసానికి ఒక స్పష్టమైన ప్రారంభం, వివరణ, ముగింపు అనే లక్షణాలు ఉంటాయి. రచయిత విషయాన్ని కూలంకుశంగా పరిశీలించి అవసరం అయిన సమాచారం క్రోడీకరించి వ్యాసం రాస్తారు
నాటికలు – రచయితలు :
ఆత్మ వంచన – బుచ్చిబాబు
తేలుకుట్టిన దొంగలు – పొట్లూరి వేంకటేశ్వర రావు
కప్పలు – ఆత్రేయ
కంఠాభరణం – పానుగంటి
గృహప్రవేశం – మునిమాణిక్యం
సరిపడని సంగతులు – బళ్ళారి రాఘువ
సత్యం గారి ఇల్లు ఎక్కడ – గొల్లపూడి
అర్ధాలు :
కనుమరుగు – కనపడకపోవడం
హర్షధ్వనాలు – చప్పట్లు, కేరింతలు
నిత్యనూతనం – ఎల్లప్పుడూ కొత్తగా
సమ్మేళనం – కలయిక
ఆద్యంతం – మొదట నుండి చివర వరకు
పర్యాయ పదాలు :
స్త్రీలు, మహిళలు
గ్రామం, పల్లెటూరు
హాస్యం, నవ్వు
నృత్యం, నాట్యం
వీక్షకులు, ప్రేక్షకులు
నానార్ధాలు :
ఉల్లాసం – ఆనందం, ఉత్సాహం
చేరువ – దగ్గర, సాన్నిత్యం
నూతనం – కొత్త, వింత
కాలం – సమయం, మరణం, నలుపు
కృషి – ప్రయత్నం, వ్యవసాయం, పరిశ్రమ
10. ప్రియమైన నాన్నకు
ఉద్దేశ్యం :
మనిషి ప్రేమతో నిండిన ప్రేమకు పులకరిస్తాడు. ఆత్మీయంగా హత్తుకుంటే ఆనందిస్తాడు. ఆధునిక కాలంలో మనిషికి ఉరుకుల పరుగుల జీవనశైలి నిత్యకృత్యం అయింది. అమ్మ నాన్నలను అయిన వాళ్ళను ఆత్మీయులను పాలకరించుకుని మనసు విప్పి సుఖదుఃఖాలు పంచుకునే కాలమే నేడు కరువైంది. సాంకేతిక పరిజ్ఞానం మనిషిని యాంత్రికుని చేసి తన చుట్టూ తిప్పుకుంటుంది. ఈ నేపధ్యంలో మనసులో మాటలను మమతలను ఒకరినొకరు పంచుకునేలా చేయగల ఏకైక సాధనం ఉత్తరం. బాలలలో లేఖ రచన పట్ల ఆసక్తి పెంపొందించి కుటుంబ విలువలు కాపాడడం మానవ సంబంధాలు భాంధవ్యాలకు ప్రాణం పోయడమే ఈ పాఠం ఉద్దేశ్యం
నేపధ్యం :
ఉత్తరం ద్వారా వాస్తవిక సంఘటనలు, అనుభవాలు, ఆలోచనలు ఆసక్తికరంగా వ్యక్తీకరించడం జరుగుతుంది. ఉత్తరం రాయడం ఒక కళ. మన అనుకున్నవారి బాగోగులు భావోద్వేగాలును ఉత్తరం రూపంలో అందుకుంటే కలిగే ఆనందానికి అవధులు ఉండవు. ఉత్తరం చదువుతుంటే రాసినవారు ఎదురుగా కూర్చొని మాట్లాడుతున్న అనుభూతి కలుగుతుంది. ఆత్మీయ బంధం పెనవేసుకుంటుంది. అందుకే ఉత్తరం పదే పదే చదువుతూ గుండెకు హత్తుకుంటాం. పదిలంగా దాచుకుంటాం. ఆధునిక సాంకేతికత పరిజ్ఞానాలు అయిన వాట్సప్, మెయిల్ ఇలాంటి అనుభూతి ఇవ్వలేవు. ఆత్మీయతలు, ప్రేమనురాగాలు పెంపొందాలన్నా మనుషుల మధ్య దూరం తగ్గాలన్నా లేఖ అత్యుత్తమ సాధనం. పిల్లల ఎదుగుదల కోసం తాను కొవ్వొత్తిలా కరిగిపోతూ బిడ్డలకు బంగారు భవిష్యత్తు ఇవ్వాలని నిరంతరం తపించిన తండ్రిని తలచుకుంటూ ఒక కూతురు తండ్రికి రాసుకున్న ఉత్తరమే ఈ పాఠం
ప్రక్రియ – లేఖ :
తెలుగు సాహిత్యంలో లేఖా రచన ఒక అద్భుత ప్రక్రియ. వ్యక్తులు, సంస్థల మధ్య సమాచారం పరస్పరం పంచుకోవడానికి ఉపయోగించే సాధనమే లేఖ. లేఖల ద్వారా తమ భావాలు, అనుభవాలు, అభిప్రాయాలు వ్యక్తం అవుతాయి. కేవలం విషయ సమాచారమే కాకుండా ప్రముఖులు రాసిన లేఖల్లో సాహితీ విలువలు ఉంటాయి. అందువల్ల వచన రచనలో ఒక సాహిత్య ప్రక్రియగా లేఖను పేర్కొంటారు. ఎందరో రచయితలు లేఖల రూపంలో తన హృదయాన్ని ఆవిష్కరించారు. సంజీవ దేవ్ లేఖలు, నెహ్రూ లేఖలు, చలం లేఖలు, ఔరంగజేబు లేఖలు, అబ్రహం లింకన్ లేఖలు ఈ కోవకి చెందినవే. కొందరి లేఖలు ఆలోచింపజేస్తే మరికొందరి లేఖలు ఆనందింపజేస్తాయి. అందుకే లేఖలను చైతన్యానికి ప్రతీకలు అంటారు
విధ్యార్జనకు పుట్టుపూర్వోత్తరాలు, ఆర్ధిక అసమానతలు అవరోధాలు కావు అని నిరూపించిన ధీశాలి ప్రకాశరావు. పట్టుదల, కృషి ఉంటే అక్షర సింహాసనం ఎక్కి సాహితీ సామ్రాజ్యం ఏలవచ్చు అని నిరూపించి చూపిన కార్యదక్షుడు. పద్య రచనలో పట్టు సాధించి కొందరికే పరిమితం అయిన అష్టావధాన ప్రక్రియలో రాణించడం ద్వారా అత్యున్నత పద్మ శ్రీ పురష్కారం అందుకుని నేటి తరానికి స్పూర్తి ప్రదాతగా నిలిచిన ఆ మహానీయుని సాహితీ జీవన ప్రస్థానం తెలపడం ఈ పాఠం ఉద్దేశ్యం.
ప్రక్రియ – ముఖాముఖి :
ఉన్నత శిఖరాలు అధిరోహించిన మహనీయుల జీవితంలో ఎన్నో ఎత్తుపల్లాలు ఉంటాయి. మరెన్నో వెలుగునీడలు ఉంటాయి. వాటి గురించి తెలుసుకోవడం ద్వారా మన జీవితం సుగమం చేసుకోవడానికి వీలు అవుతుంది. ప్రశ్నలు అడగడం ద్వారా సమాచారం సేకరించడమే ముఖాముఖి. సేకరించిన సమాచారం ప్రచార, ప్రసార మాధ్యమాల ద్వారా పాఠకులకు అందించడం జరుగుతుంది. ముఖాముఖి ద్వారా వ్యక్తుల వ్యక్తిత్వం వారి అనుభవాలు, జీవిత విశేషాలను స్వయంగా వారి ద్వారా తెలుసుకునే వీలు ఉంటుంది
ప్రవేశిక :
సాహితీ వ్యవసాయంలో పద్య సేద్యం చేసిన ఓ భాషా పరిమళం, సుందర శబ్దాలతో అందమైన పద్యాలు అల్లిన ఓ అష్టవధాన రూపం ఆశావాది ప్రకాశరావు. నీదే కులం అని అడిగిన వారికి నాది కవికులం అని చాటిన కవితావాది ఆశావాది. అవధానం కొందరి సొత్తు. అది నీవెలా చేస్తావు ఆన్న అవహేళనలకు తన సాహిత్య పటిమతో సమాధానం ఇచ్చిన సౌజన్యమూర్తి. తెలుగు భాషకే సొంతం అయిన అవధాన ప్రక్రియలలో వారు అగ్రశ్రేణిలో నిలిచారు. తిరుపతి వెంకట కవులను ప్రేరణగా తీసుకుని సి వి సుబ్బన్న శతావధానిని గురువుగా నిలుపుకుని వారి సాహితీ ప్రస్థానం విశిష్ట పురష్కారాలకు వేదికైంది. అలనాటి రాష్ట్రపతి సర్వేపల్లి రాధాకృష్ణ గారిచే బాలకవిగా పిలిపించుకుని మొన్నటి రాష్ట్రపతి రామనాధ్ కోవిoద్ చేతుల మీదుగా పద్మశ్రీ అందుకున్న భాషాజీవి. ప్రస్తుత పాఠ్యభాగం ఆశావాది ప్రకాశరావు రచించిన “ప్రకాశ ప్రదీపనం” లోనిది
అర్ధాలు :
గోష్టి – చర్చ
ఆశువు – అప్పటికి అప్పుడు చెప్పే కవిత్వం
పృచ్చకులు – అష్టవధానంలో ప్రశ్నించేవారు (8 మంది ఉంటారు)
పర్యాయ పదాలు :
నేత్రం – నయనం, కన్ను, అక్షి
నాన్న – తండ్రి, జనకుడు
కౌముది – వెన్నెల, చంద్రిక
నానార్ధాలు :
కవి – కవిత్వం రాసేవాడు. నీటికాకి
గురువు – ఉపాధ్యాయుడు, బృహస్పతి
కృషి – ప్రయత్నం, వ్యవసాయం
వ్యుత్పత్తి అర్ధాలు :
కృతులు –
పౌత్రుడు – పుత్రుని యొక్క పుత్రుడు
ఆచార్యుడు – ధర్మ మార్గం ఆచరించి చూపువాడు
ప్రకృతి – వికృతి :
దైవం – దయ్యం
కార్యం – కర్జము
పద్యం – పద్దెము
కీర్తి – కిరీతి
కవిత – కయిత
విజ్ఞానం – విన్నానం
అక్కరం – అక్షరం
సందియం – సందేహం
జాతీయాలు :
ఎత్తిపొడుపు – నిందించడం
కత్తి మీద సాము – చాలా దుర్లభం, కష్టతరం
తామరతంపర – కుప్పలు తెప్పలు, కోకొల్లాలు
12. ఏ దేశమేగినా
ఉద్దేశ్యం :
తెలుగులో పద్యం, కధ, వచన కవిత మొదలైన ప్రక్రియలతో పాటు యాత్రా రచన కూడా ఒక సాహితీ ప్రక్రియ. దాని పట్ల విద్యార్ధులకు అవగాహన కలిగించడం, రచయిత్రి తన విదేశీ యాత్ర అనుభవాలను పరిచయం చేయడం, భారతీయ సంస్కృతి, సాంప్రదాయాల పట్ల విదేశీయుల మనోభావాలు తెలపడం ఈ పాఠం ముఖ్య ఉద్దేశ్యం.
నేపధ్యం :
“ఈనాడు ఊసుపోక ఊరికే తిరిగే లోక సంచారులు కాదు ప్రపంచానికి కావలసినది. తమ తిరుగుడుకి సార్ధకత కల్పించగల లోక సంచారులు కావాలి. అంటే దేశాలు తిరిగి తాము సంపాదించిన అనుభవాన్ని, చూసిన ప్రదేశాల వివరాల్ని ఏ కారణం వల్లనో దేశాలు తిరగలేక స్థిరవాసులయిన లక్షలాది మంది ప్రజలకు అందించగలిగి ఉండాలి లోకసంచారులు” అని లోకసంచారి అనే పుస్తకంలో ప్రముఖ చారిత్రక సాంస్కృతిక హిందీ రచయిత రాహుల్ సాంకృత్యాయన్ వెల్లడించారు
సరిగ్గా అలాంటి ఒక సదుద్దేశ్యంతో శ్రీమతి ఊటుకూరి లక్ష్మీ కాంతమ్మ గారు భారత ప్రభుత్వ సాంస్కృతిక ప్రతినిధిగా వివిధ దేశాలు పర్యటించారు. ఆ పర్యటన సాగిన విధానం ఆమె పొందిన అనుభవాలు, విశేషాలను ఈ పాఠం చదివి తెలుసుకుందాం
ప్రక్రియ – యాత్రా రచన :
యాత్రికుడు తాను పొందిన యాత్రనుభవాలను గ్రంధస్థం చేయడం యాత్రా రచన. వ్యక్తులు స్వదేశంలో కానీ విదేశంలో కానీ విశిష్టత గల దర్శించినపుడు అక్కడి విశేశాలను పొందిన అనుభూతిని అనుభవాలను వివరిస్తూ వర్ణనాత్మకంగా రాయడమే యాత్రా రచన.
నేటికీ ఏ తీర్ధ యాత్రకో, విహార యాత్రకో వెళ్ళి వచ్చిన వారు తమ స్నేహితులతో ఇరుగుపొరుగువారికో అక్కడ వింతలు, విశేషాలు కధలు కధలుగా చెప్పడం చూడవచ్చు. యాత్రా రచనలు చదువుతునప్పుడు పాఠకుడు తాను కూడా అక్కడ ఉన్నట్లు అనుభూతి చెందుతాడు. పిల్లలు కూడా తాము వెళ్ళిన ఊళ్ళ గురించి విజ్ఞాన యాత్రల గురించి యాత్రా రచన చేయడం అవసరం. ఇది తమ అనుభవాలకి అక్షర రూపం కల్పించడం
రచన – గ్రంధకర్త :
ఆటా జనికాంచె – ఎండ్లూరి సుధాకర్
ఇనుపతేరనెనుక – రావూరి భరద్వాజ
నవ భారతి – మాలతీ చందూర్
రష్యాలో స్నేహాయాత్ర – వసా ప్రభావతి
నేను చూసిన అమెరికా – అక్కినేని నాగేశ్వర రావు
కాశీ యాత్ర చరిత్ర – ఏనుగుల వీరాస్వామి
అర్ధాలు :
జోతలు – నమస్కారాలు
సమాగమం – కలయిక
సాధ్వి – పతివ్రత
కలగుండు – కలవరం
ఉత్కృష్టం – గొప్పగా
అధిరోహించిన – ఎక్కిన
పర్యాయ పదాలు :
జాబు, ఉత్తరం, లేఖలు
ఆదేశం, ఆజ్ఞ, అనుజ్ఞ
జ్ఞప్తి, స్మృతి, జ్ఞాపకం
ప్రకృతి – వికృతి :
దీపము – దివ్వె
మాణిక్యం – మానికం
యత్నం – జతనం
యాత్ర – జాతర
నిత్యం – నిచ్చెలు
13. నా చదువు
ఉద్దేశ్యం :
విద్య వలన వినయం వినయం వలన పాత్రత కలుగుతుంది అనేది ఆర్ష వాక్యం. అంటే విద్య వ్యక్తి అభివృద్ధితో పాటు సమాజాభివృద్ధికి తోడ్పడుతుంది. విద్యాభ్యాసం కోసం ఎంతోమంది ఎన్ని ఆటంకాలు వచ్చిన ఎదురీది వివిధ ప్రయత్నాలు చేసి సఫలీకృతులయ్యారు. అలాగే కోరుకున్న రంగంలో రాణించి దేశాభివృద్ధిలో భాగస్వాములయ్యారు. విద్యార్ధులకు అలాంటి వ్యక్తుల జీవిత విశేషాలు తెలిపి వారి బాటలో నడిచేలా చూడడం దేశాభివృద్ధికి పాటుపడేలా చేయడం ఈ పాఠం ఉద్దేశ్యం
నేపధ్యం :
తెలుగులో వచన కవిత్వానికి పట్టం కట్టిన ప్రముఖ రచయితలలో శ్రీపాద సుబ్రమణ్య శాస్త్రి గారు అగ్రగణ్యలు. ఆధునిక తెలుగు కధకి గురజాడ బీజం వేస్తే తరవాత శ్రీపాద వారు దానికి జవజీవాలు కల్పించారు. పద్య కవిత ప్రభావానికి ఎదురొడ్డి తెలుగు సాహిత్యాన్ని ఆధునిక వచన రచన వైపుకి చేయి పట్టి నడిపించిన వైతాళికుడు శ్రీపాద. వీరు చక్కని తెలుగుదనంతో గ్రామీణ నేపధ్యంతో కధలు, కావ్యాలు రాయడంలో సిద్ధహస్తులు. ఈయన తన చిన్నతనంలో చదువు సాగించిన తీరుకు ఒక ప్రత్యేకత ఉంది. నాడు తన విద్యాభ్యాసంలో ఎదురైన సమస్యలు వాటిని అధిగమించిన విధానం నేటి తరానికి మార్గదర్శకం. శ్రీపాద వారు తన చిన్ననాటి సామాజిక స్థితిగతులను అవకాశాలుగా మార్చుకుని రచయితగా కవిగా ఎదిగిన తీరు తన ఆత్మకధ “అనుభవాలు – జ్ఞాపకాలునూ” లో వివరించారు. అందులో తన బాల్యం, విద్యాభ్యాసం గురించి తెలిపే నేపధ్యం లోనిది ఈ పాఠ్యాంశం.
ప్రక్రియ – ఆత్మకధ :
వ్యక్తి తన జీవిత అనుభవాలు, అభిప్రాయాలు కలబోసి తనకి తానే రాసుకునే సాహితీ ప్రక్రియ ఆత్మకధ. తనకై తాను రాసుకున్న జీవిత చరిత్ర. అవి ఆత్మకధలే అయినా సామాజిక జీవితాన్ని కూడా ప్రతిబింబిస్తాయి. ఇది ఉత్తమ పురుష కధనంలో ఉంటుంది. ఆత్మకధలు చదవడం ద్వారా పాఠకుడు రచయితతో కలిసి పయనిస్తున్నట్లు అనుభూతి చెందుతాడు. అందుచేత ఎన్ని ఆత్మకధలు, జీవిత చరిత్రలు చదివితే అన్నీ జీవితాలను ఏకకాలంలో జీవించినవారమవుతాము అంటారు.
ఆత్మకధలు :
సత్య శోధన – మహాత్మా గాంధీ
నేను – నా దేశం – దరిశి చెంచయ్య
నా ఎరుక – అధిబట్ల నారాయణదాసు
పింజారి – షేక్ నాజర్
హంపి నుండి హరప్పా దాకా – తిరుమల రామచంద్ర
నా జీవిత యాత్ర – టంగుటూరి ప్రకాశం పంతులు
నా గొడవ – కాళోజీ నారాయణరావు
నా అంతరంగ కధనం – బుచ్చిబాబు
సాలగ్రామం – కపిలవాయి లింగమూర్తి
అర్ధాలు :
సఫలం – విజయవంతం
ప్రాప్యo – పొందదగినది
పారంగతుడు – నిష్ణాతుడు
ప్రవర్తన – నడవడిక
దీక్షాపరుడు – అనుకున్న కార్యం నెరవేర్చేవాడు
ఉడాయించడం – వెళ్ళిపోవడం
పర్యాయ పదాలు :
మార్గం, తోవ, దారి
రహస్యం, గుట్టు, మర్మం
గూడు, గృహం, సదనం, ఆవాసం
సీమ, ప్రాంతం, ప్రదేశం
మహిళ, వనిత, స్త్రీ
నానార్ధాలు :
పూనిక – యత్నం, సన్నాహం
నిర్మాణం – ఆకృతి, కల్పన
దృక్పధం – అభిప్రాయం, మార్గం
పాదు – కుదురు, ఆవాసం
సుతరాం – ఏమాత్రం, కొంచెమైనా
ప్రకృతి – వికృతి :
విద్య – విద్దె
దేవళం – దేవాలయం
వీది – వీధి
నిదుర – నిద్ర
చట్టం – శాస్త్రం
రాతిరి – రాత్రి
దిస్టి – దృష్టి
14. ఆకుపచ్చశోకం
ఉద్దేశ్యం :
భూగోళం మీద జీవకోటికి ప్రాణవాయువు ఇచ్చి పచ్చదనం పెంచేవి చెట్లు. నాగరికత పేరుతో మనిషి ప్రకృతిని విచక్షణ లేకుండా కొల్లగొడుతున్నాడు. అవసరాన్ని మించి అడవులు ధ్వంసం చేస్తున్నాడు. ప్లాస్టిక్ భూతం ఒక వైపు అడవుల నరికివేత మరోవైపు పర్యావరణాన్ని ప్రమాదంలో పెడుతున్నాయి. ఈ ప్రమాదం గుర్తెరిగి పర్యావరణం కాపాడవలసిన అవసరం గూర్చి తెలపడమే ఈ పాఠం ఉద్దేశ్యం.
ప్రక్రియ – పర్యావరణ కవిత్వం :
తెలుగు సాహిత్యంలో పర్యావరణ కవిత్వం ఒక ఆధునిక ప్రక్రియ. మానవ కార్యకలాపాల వల్ల ప్రకృతికి పర్యావరణానికి కలుగుతున్న హానిని దానివల్ల కలిగే పర్యవసానాలను తెలపడమే పర్యావరణ కవిత్వం ఉద్దేశ్యం. పర్యావరణ భావనలను రచయిత కవిత రూపంలో వ్యాసరూపంలో వ్యక్తీకరిస్తారు. అందువల్ల దీనిని కవితా వ్యాసం అంటారు
అర్ధాలు :
హరితం – పచ్చదనం
ఉపద్రవం – ప్రమాదం
బాహువులు – చేతులు
ఛాయ – నీడ
గరళం – విషం
పర్యాయ పదాలు :
చెట్లు – తరువులు, భుజములు
ముస్తాబు – అలంకరణ, అందంగా తయారు చేయడం
జాడ – గుర్తు, ఆనవాలు
తాపం – వేడి, ఉష్ణం, సెగ
సముద్రం – పయోధి, జలది
నానార్ధాలు :
ఎండ – వెలుగు, అతపం
కాలం – సమయం, నలుపు
కాయం – శరీరం, గురి, స్వభావం
జాడ – విధం, ఆచూకి, దారి
దాహం – దప్పిక, కాలడం
ప్రకృతి – వికృతి :
మనిషి – మానిసి
పట్టణం – పత్తనం
సముద్రం – సంద్రం
ఛాయ – చాయ
కధ – కత
జాతీయాలు :
పానకంలో పుడక – సందర్భానికి సంబంధం లేకుండా ఆటంకం కలిగించడం
తామరతంపరగా – తొందరగా విస్తరించడం
కూర్చున్న కొమ్మను నరుక్కోవడం – ఆశ్రయం ఇచ్చిన వారినే చెడగొట్టడం
నిమ్మకు నీరెత్తినట్లు – ఎలాంటి సమస్య ఉన్నా నిబ్బరంగా ఉండడం
నడుం కట్టాలి – ఒక పని పూర్తి చేయడానికి పూర్తిగా సంసిద్ధం చేయడం
🔥🔥NMMS live Quiz – AP Police SI and DSC Live Quiz | Class 8 History (3,4) 🔥🔥🎆
nmms live quiz constable live quizlet,nmms live quiz constable live quizizz,nmms live quiz constable live quiz answers,nmms live quiz constable live quiz 2022,general knowledge quiz chunkz filly lv,quiz questions and answers in english of nepal,quiz questions and answers in nepali,quiz questions and answers bengali,quiz questions and answers islamic,general knowledge quiz multiple choice,quiz questions and answers for class 6,quiz questions and answers for class 8,quiz questions and answers for class 5,gk quizzes 100 basic korean words,quiz questions and answers in hindi,quiz questions and answers maths,premier global nasm live chat,quiz questions and answers in malayalam,quiz questions and answers readout,quiz questions and answers in telugu,general knowledge quiz chunkz filly darkest,general knowledge quizzes,gk questions and answers kannada video,quiz competition background music,general knowledge quiz in english,general knowledge quiz yung filly,general knowledge quiz read out loud,gk questions and answers in english for class 7,gk questions and answers in english of nepal,gk questions and answers in english class 8,gk questions and answers in english for class 6,gk questions and answers in english for class 5,gk questions and answers in english for class 4,gk questions and answers in english class 1,gk questions and answers in english class 9,gk questions and answers in english for class 10,gk questions and answers in english class 3,general knowledge quiz kids,gk questions and answers in english 2022,gk questions and answers in english with options,gk questions and answers in english science,gk questions and answers kannada science,gk questions and answers kannada english,quiz competition in english,quiz competition in nepali,quiz competition in college,quiz competition questions,quiz competition notice,gk quiz in english,gk quiz questions,general knowledge quiz filly,quiz competition bengali,quiz competition science,premier sports contact us,general knowledge quiz with answers,gk questions and answers kannada new,gk questions and answers kannada psi,gk quiz parle-g किस देश की कंपनी है,general knowledge quiz malayalam,nasm contact number uk,general knowledge quiz easy,nasm customer service hours,gk questions and answers kannada 2022,gk questions and answers kannada pc,gk questions and answers kannada 2020,gk questions and answers kannada 2021,gk questions and answers kannada aunty,hot gk questions and answers kannada,history gk questions and answers kannada,premier global nasm phone number,nasm customer service number,gk questions and answers karnataka,quiz competition malayalam,gk quiz for kids,premier nasm phone number,issa trainer phone number,quiz competition in schools,gk quiz in hindi,gk quiz for class 3,gk quiz for class 5,gk quiz for class 6,gk quiz for class 2,gk quiz for class 7,nasm member services hours,contact premier sports by phone,quiz competition 2021,quiz competition 2022,gk quiz malayalam,nasm cpt phone number,current affairs 2022 in english,premier sports customer services,current affairs 2022 utkarsh classes,current affairs 2022 in tamil,nasm contact hours,current affairs 2022 in hindi,current affairs 2022 ssc gd,current affairs 2022 january to august,current affairs 2022 in telugu,current affairs 2022 malayalam,current affairs 2022 august,gk today current affairs,current affairs 2022 today,current affairs 2022 marathon,current affairs 2022 in kannada,gk quiz 2022,nasm hours